Công nghệ sẽ khắc phục những lỗ hổng của thị trường vốn

Theo chuyên gia Chia Su Yen thuộc Viện nghiên cứu thị trường vốn Malaysia (ICMR), trong bối cảnh tài chính phức tạp ngày nay, số hóa trở nên phù hợp hơn bao giờ hết. Các tổ chức tài chính luôn tìm cách tối ưu hóa hoạt động và cắt giảm chi phí. Với sự ra đời của công nghệ chuỗi khối, mã hóa thông báo (tokenisation) có khả năng mang lại giá trị bằng cách giải quyết một số điểm yếu phổ biến trên thị trường vốn.

Bà Chia Su Ye cho biết, gần đây các chính phủ, tổ chức tư nhân và tổ chức tài chính trên toàn cầu đều tăng cường hợp tác trong nhiều dự án khác nhau nhằm tận dụng khả năng mạnh mẽ của công nghệ blockchain. Mã hóa thông báo tài sản đề cập đến việc thể hiện tài sản vật chất, tài chính hoặc bất kỳ quyền nào liên quan đến các tài sản này dưới dạng mã thông báo kỹ thuật số trên chuỗi khối.

Khi một tài sản được thể hiện dưới dạng kỹ thuật số bằng mã hóa thông báo, nó có thể được giao dịch nhanh chóng, an toàn và tiết kiệm chi phí trên thị trường công cộng hoặc tư nhân. Công nghệ chuỗi khối tạo ra thị trường cho các tài sản không thể giao dịch dễ dàng bằng cách chia nhỏ chúng thành các phần kỹ thuật số có thể giao dịch, tạo ra cơ sở rộng rãi hơn cho các nhà đầu tư có thể tham gia vào thị trường với số tiền nhỏ hơn.

Những gì trước đây chỉ có thể thực hiện được đối với các nhà đầu tư tổ chức thì giờ đây có thể được cung cấp cho nhiều nhà đầu tư hơn một cách tiết kiệm chi phí, minh bạch và an toàn. Ngoài ra, một số hành động nhất định có thể diễn ra tự động mà không cần sự can thiệp của con người khi đáp ứng một số kích hoạt nhất định. Điều này là nhờ hợp đồng thông minh có thể được nhúng vào mã hóa thông báo.

Mã hóa thông báo tài sản về cơ bản có thể thay đổi mô hình tài trợ và hoạt động cho các ngành khác nhau, đặc biệt là thị trường vốn. Nó mang tới một phương pháp mới để hỗ trợ các tác nhân trong nền kinh tế thực trong việc tối ưu hóa tài sản của họ, cả tài chính và phi tài chính. Một tài sản trong thế giới thực không có khả năng thanh toán ngân hàng giờ đây có thể tìm đường xâm nhập vào hệ sinh thái tài chính.

Ví dụ như công ty bất động sản Nhật Bản Kenedix đã phát hành bảo mật kỹ thuật số được hỗ trợ bởi một khách sạn ở Thành phố Sapporo sử dụng nền tảng chuỗi khối Progmat của ngân hàng MUFG. Bảo mật kỹ thuật số này đi kèm với một mã thông báo tiện ích có thể đổi lấy quà lưu niệm tại khách sạn, từ đó khuyến khích chủ sở hữu các mã thông báo này đến thăm và sử dụng khách sạn.

Tương tự, giá trị một khu đất ở Malaysia chưa được chủ sở hữu vận hành đầy đủ hoặc sinh lợi có thể được mở khóa thông qua mã hóa thông báo. Đất có thể được mã hóa thông báo, đăng ký trên blockchain và quyền truy cập hoặc quyền sử dụng có thể được trao hoặc bán cho các chủ thể kinh tế khác mà không thay đổi quyền sở hữu cơ bản.

Một ví dụ khác có khả năng ứng dụng rộng rãi là từ Viện Đổi mới Công nghệ (TII) - chi nhánh của Hội đồng Nghiên cứu Công nghệ Tiên tiến (ATRC) của Abu Dhabi. TII gần đây đã công bố mã hóa thông báo nền tảng giao dịch carbon để hỗ trợ giao dịch mã carbon liên quan đến các dự án xanh.

Với sự phụ thuộc của con người vào dầu mỏ và nhiên liệu hóa thạch cùng sự nổi lên như trung tâm dữ liệu quan trọng trong khu vực, Malaysia cũng có thể tìm ra những cách mới để khai thác giá trị của những tài sản này nhằm tài trợ cho con đường hướng tới một tương lai không có carbon thông qua mã hóa thông báo.

Trước đây, các khoản vay hợp vốn, huy động vốn thông qua thị trường cổ phiếu hoặc trái phiếu thường là con đường tài trợ thông thường. Tuy nhiên, với sự ra đời của công nghệ blockchain, những tài sản này hoặc dòng doanh thu từ chúng có thể được biểu thị bằng kỹ thuật số dưới dạng mã hóa thông báo, được đăng ký trên blockchain, dù là riêng tư hay công khai, để tài trợ cho các dự án xanh được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán hoặc sàn giao dịch kỹ thuật số. Trên thực tế, điều này có thể giúp Malaysia bù đắp lượng khí thải carbon do các ngành công nghiệp này tạo ra.

Malaysia không xa lạ với việc mã hóa thông báo. Tháng 10/2023, quốc gia này đã niêm yết sukuk (chứng khoán Hồi giáo) kỹ thuật số đầu tiên do sàn Fusang Exchange dẫn đầu thông qua Trung tâm Tài chính và Kinh doanh Quốc tế Labuan. Về cơ bản, cấu trúc này biến sukuk thành một định dạng kỹ thuật số, mở ra một con đường khác cho các nhà đầu tư tiếp cận các tài sản lưu động chất lượng cao, tuân thủ luật shariah (luật Hồi giáo).

Bất chấp những bước tiến gần đây của các tổ chức tư nhân và chính phủ trong việc tận dụng công nghệ blockchain, cả ở cấp địa phương và toàn cầu vẫn có những lo ngại pháp lý quan trọng liên quan xây dựng quy định pháp lý phù hợp để loại tài sản này có được vị trí xứng đáng trong hệ thống tài chính.

Hiện tại, các dự án blockchain nằm ngoài phạm vi điều chỉnh của luật chứng khoán hiện hành. Các dự án sử dụng mã hóa tiền điện tử cũng có thể gặp phải những rào cản pháp lý đáng kể khi các chính phủ phản ứng khác nhau với khả năng xuyên biên giới liền mạch của công nghệ blockchain. Cần có một số mức độ hài hòa hóa các quy tắc và thực tiễn mã hóa để phát triển mã thông báo kỹ thuật số thành một loại tài sản an toàn.

Ví dụ như Thái Lan đã thực hiện các bước quan trọng để quản lý tài sản kỹ thuật số và hỗ trợ sự phát triển của mã hóa thông báo. Nghị định khẩn cấp về kinh doanh tài sản kỹ thuật số ban hành năm 2018 cung cấp khung pháp lý để cung cấp mã thông báo kỹ thuật số và vận hành các doanh nghiệp tài sản kỹ thuật số trong nước.

Trong khi đó, Singapore đang nỗ lực hướng tới việc xử lý hợp pháp và quy định đối với các quỹ đầu tư mã hóa thông báo liên quan đến các dự án thí điểm của Project Guardian sắp được thương mại hóa. Nhật Bản đã thực hiện các sửa đổi pháp lý quy định cách quản lý mã thông báo kỹ thuật số, với các hướng dẫn rõ ràng cần áp dụng khi quảng cáo mã thông báo bảo mật và loại tài sản được phân phối.

Để việc mã hóa thông báo tài sản có được vị trí xứng đáng trên thị trường vốn, sự hướng dẫn từ các cơ quan quản lý cũng như phân loại rõ ràng là rất quan trọng đối với các mục đích pháp lý. Việc cung cấp các hướng dẫn để phân loại mã thông báo và xác định các tác động theo luật tài sản, luật hợp đồng, yêu cầu cấp phép và luật thuế là rất cần thiết.

Với nhiều dự án đang được xây dựng trên blockchain công khai, các dự án tiền điện tử toàn cầu hoặc đa khu vực pháp lý này đang trở nên nổi bật. Việc thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế trong các lĩnh vực như chống rửa tiền và chống tài trợ cho luật khủng bố, kế toán và thuế là cần thiết để thúc đẩy tính nhất quán và tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch xuyên biên giới.

Mã hóa thông báo đang thu hút được sự chú ý vì sự thừa nhận rằng việc áp dụng công nghệ blockchain có thể hỗ trợ các giải pháp tài sản thế chấp và hình thành vốn hiệu quả hơn, chưa kể đến hiệu quả hoạt động có thể đạt được sau đó. Malaysia có thể đóng vai trò thúc đẩy không gian an toàn cho các dự án mã hóa thông báo nhằm tạo thêm tính thanh khoản và đa dạng sản phẩm cho thị trường vốn của mình.

Mã hóa thông báo có khả năng mang lại lợi ích đáng kể cho việc tăng cường các mô hình tài trợ truyền thống. Nó mở ra những cơ hội mới cho việc chứng khoán hóa các tài sản thực tế không có khả năng thanh toán bằng ngân hàng. Bất động sản, sự bền vững về môi trường và nông nghiệp chỉ là một vài trong số các ngành có khả năng thu được lợi nhuận từ mã hóa thông báo khi khung pháp lý và quy định được cải thiện.