Công cụ của Fed cho thấy nền kinh tế Mỹ đang trên bờ vực suy thoái
Công cụ của Fed báo hiệu suy thoái
Trong một báo cáo cập nhật được công bố ngày 7/6, công cụ GDPNow của Fed chi nhánh Atlanta cho thấy nền kinh tế Mỹ dự kiến sẽ chỉ tăng trưởng 0,9% trong quý II năm nay so với cùng kỳ năm ngoái. Một tuần trước đó, tức vào ngày 1/6, dự báo tăng trưởng quý II mà GDPNow đưa ra là 1,3%.
GDPNow theo dõi dữ liệu kinh tế trong thời gian thực và sử dụng dữ liệu đó để dự đoán hướng đi của nền kinh tế. Nếu dự báo của công cụ này tiếp tục đi xuống, thì nền kinh tế Mỹ có thể rơi vào suy thoái kỹ thuật - hai quý liên tiếp tăng trưởng âm, sau khi giảm 1,5% trong ba tháng đầu năm.
Chi tiêu tiêu dùng cá nhân, một thước đo về mức chi tiêu của người dân (hiện chiếm gần 70% GDP của Mỹ), giảm từ 4,4% xuống còn 3,7%. Ngoài ra, tổng đầu tư thực tế của khu vực tư nhân trong nước dự kiến sẽ sụt 8,5%, so với mức 8,3% trước đó.
Song, triển vọng thương mại được cải thiện đã thổi một làn gió nhẹ nhưng tương đối tích cực vào các ước tính. Thâm hụt thương mại của Mỹ với các đối tác toàn cầu đã tụt xuống còn 87,1 tỷ USD trong tháng 4 - vẫn là một mức cao trong lịch sử nhưng đã giảm hơn 20 tỷ USD so với kỷ lục của tháng 3.
Tính theo giá trị ròng, hoạt động thương mại được dự đoán là chỉ khiến tăng trưởng GDP quý II sụt mất 0,13 điểm %, thay vì theo ước tính cũ là -0,25 điểm %, theo dữ liệu của Fed chi nhánh Atlanta.
Trong năm nay, giới chuyên gia và công chúng đã đồn đoán rất nhiều về khả năng suy thoái kinh tế trong bối cảnh áp lực lạm phát phình to, gây ảnh hưởng xấu đến triển vọng lợi nhuận của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, theo CNBC, nhiều nhà kinh tế trên Phố Wall vẫn tin tưởng rằng chi tiêu ổn định của người tiêu dùng và tăng trưởng việc làm sẽ giúp nền kinh tế Mỹ thoát khỏi cảnh suy thoái.
Ông Joseph Brusuelas, kinh tế trưởng tại hãng tư vấn RSM, bày tỏ: “Lúc này, dường như suy thoái là câu chuyện của năm 2023, chứ không phải 2022. Chúng ta cần phải chứng kiến các cú sốc mới đối với chu kỳ kinh doanh [để thực sự thấy một cuộc suy thoái]”.
“Theo tôi, nền kinh tế Mỹ sẽ chững lại, nhưng chỉ đang quay trở lại tốc độ tăng trưởng theo xu hướng dài hạn là 1,8%”, ông Brusuelas nhận định.
Suy thoái hay không suy thoái?
Rõ ràng, dù tăng trưởng GDP âm hai quý liên tiếp được coi là suy thoái, điều đó không nhất thiết luôn luôn đúng.
Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia (NBER) - cơ quan phân định các cuộc suy thoái của Mỹ, nói quy tắc may rủi (rule of thumb) thường đúng nhưng không phải lúc nào cũng đúng. Ví dụ, cuộc suy thoái năm 2020 chỉ chứng kiến một quý duy nhất tăng trưởng âm.
Thay vào đó, NBER định nghĩa suy thoái là “sự suy giảm đáng kể trong hoạt động kinh tế trên toàn nền kinh tế và kéo dài hơn một vài tháng”.
“Hầu hết các cuộc suy thoái được xác định bằng quy trình của chúng tôi đều bao gồm hai hay nhiều quý liên tiếp GDP thực tế giảm, nhưng không phải tất cả”, NBER nhấn mạnh trên website của cơ quan này.
“Có nhiều nguyên nhân. Đầu tiên, chúng tôi không xác định hoạt động kinh tế chỉ dựa trên GDP thực, mà còn phụ thuộc vào nhiều chỉ số khác. Thứ hai, chúng tôi cân nhắc cả độ sâu của sự suy giảm hoạt động kinh tế”, NBER giải thích.
Tuy nhiên, theo dữ liệu từ năm 1947 đến nay, chưa từng có thời kỳ nào với các quý tăng trưởng âm liên tiếp mà không xảy ra suy thoái.
Một nhân tố gây ra lo ngại lạm phát là Fed, cơ quan vốn đang trong chu kỳ tăng lãi suất để chế ngự áp lực giá cả. Tháng trước, Chủ tịch Jerome Powell nói ông nhận thấy “Fed có thể hạ cánh mềm nền kinh tế”, ngay cả khi chính sách tiền tệ đang được thắt chặt.
“Quá trình hạ cánh kinh tế không dễ dàng và dĩ nhiên, có thể phụ thuộc vào các sự kiện không nằm trong tầm kiểm soát của chúng tôi. Song, công việc của Fed là sử dụng các công cụ để hoàn thành mục tiêu đó…”, ông Powell nhấn mạnh.
Đầu ngày 7/6, trước một ủy ban của Thượng viện, Bộ trưởng Bộ Tài chính Janet Yellen cho biết “hạ nhiệt lạm phát nên là ưu tiên số một của chúng tôi” và lưu ý rằng quá trình này diễn ra là nhờ nền kinh tế đang ở trong “một vị thế mạnh mẽ”.
