Cổ phiếu thép ở Mỹ tăng nóng ngang ngửa ở Việt Nam, chuyên gia lo gió sắp đổi chiều

Cổ phiếu thép tăng bằng lần

Năm 2020 khi đại dịch hoành hành, ngành thép của Mỹ phải ngừng hoạt động gần như hoàn toàn vì nền kinh tế đóng cửa. Khi COVID-19 được kiểm soát và quá trình phục hồi bắt đầu, các lò luyện chưa thể nối lại sản xuất ngay, dẫn tới tình trạng thiếu hụt thép trầm trọng.

Giá thép hiện nay đang tăng nóng đến mức nhiều người cho rằng kết cục sẽ rất thê thảm.

Nhà phân tích Timna Tanners của Bank of America trả lời phỏng vấn CNN Business: "Cơn sốt thép sẽ không tồn tại được lâu. Tôi nghĩ hoàn toàn có thể gọi đây là một bong bóng". Thông thường, các nhà phân tích chứng khoán trên Phố Wall thường hết sức tránh nhắc đến từ "bong bóng" nên việc bà Tanners dùng từ này là rất đáng chú ý.

Năm ngoái, giá thép cuộn cán nóng (HRC) tiêu chuẩn ở Mỹ chạm đáy 460 USD/tấn, hiện nay đã vọt lên khoảng 1.500 USD/tấn – con số cao kỷ lục và gấp gần ba lần mức bình quân 20 năm.

Các cổ phiếu thép cũng đang thăng hoa rực rỡ. Cụ thể, cổ phiếu nhà sản xuất lớn thứ hai nước Mỹ là U.S. Steel từng rơi xuống đáy vào tháng 3/2020 giữa nhiều lo ngại về nguy cơ phá sản thì hiện đã cao hơn 200% so với một năm trước.

Cổ phiếu Nucor (NUE) – nhà sản xuất thép lớn số 1 đất nước cờ hoa – vọt lên 76% chỉ riêng trong năm 2021. Chứng chỉ quỹ ETF ngành thép là VanEck Vectors Steel (SLX) cũng tăng 184% trong một năm qua.

Tương tự tại Việt Nam, giá thép cũng lên cao và hàng loạt cổ phiếu thép đã lập đỉnh lịch sử trong thời gian gần đây như HPG, HSG, NKG, ...

Nhà phân tích Timna Tanners cho rằng tình trạng khan hiếm nguồn cung và tâm lý hoảng loạn đang đẩy giá thép ở Mỹ hiện nay lên cao nhưng tình huống có thể đảo ngược nhanh chóng khi nguồn cung tăng lên còn nhu cầu thì không quá đột biến.

"Chúng tôi dự báo tình hình hiện nay sẽ phải điều chỉnh, thậm chí là điều chỉnh một cách thái quá", bà Tanners – một chuyên gia có hơn 20 năm kinh nghiệm về ngành kim loại - nhận định.

Không phải nhà phân tích nào cũng bi quan như bà Tanners.

Thư Ba tuần trước, nhà phân tích Curt Woodworth của ngân hàng Credit Suisse nâng giá mục tiêu của cổ phiếu thép Cleveland-Cliffs từ 21 lên 24 USD/cp, giá mục tiêu của U.S. Steel còn được điều chỉnh tăng sốc hơn, từ 15 lên 35 USD/cp. 

Giá của cả hai cổ phiếu đều đi lên mạnh mẽ trong phiên giao dịch tiếp theo.

Theo tờ Barron's, nhận định của ông Curt Woodworth là khá bạo dạn, nhưng quả thực ngành thép đang có nhiều nhân tố thuận lợi. "2021 là một năm phi thường đối với các thị trường thép toàn cầu, giá thép cuộn dẹt lên đỉnh ở nhiều khu vực trong tháng qua, bao gồm cả Bắc Mỹ, châu Âu và Trung Quốc", ông Woodworth viết trong báo cáo dài 50 trang. Nhu cầu mạnh mẽ xuất hiện "trùng lúc" nguồn cung thiếu hụt trên khắp địa cầu.

"Tình hình hiện nay rõ ràng là một siêu chu kỳ hàng hóa", ông Woodworth nhận định.

Nhà phân tích của Credit Suisse còn cho rằng nhu cầu thép vẫn sẽ cao khi nguồn cung ổn định, tức là giá thép sẽ duy trì ở mức cao so với trung bình lịch sử. 

"Có dấu hiệu bong bóng"

Ông Phil Gibbs – Giám đốc phân tích cổ phiếu kim loại tại công ty quản lý quỹ KeyBanc Capital Markets – cũng đồng ý rằng giá thép hiện nay đang ở mức cao thiếu bền vững.

"Giá thép hiện giờ cũng vô lý tương tự như khi giá dầu 170 USD/thùng vậy. Đến một lúc nào đó, nhiều người sẽ chán nản và bỏ cuộc. Sự điều chỉnh khi đó sẽ rất mạnh mẽ, vấn đề chỉ là khi nào và như thế nào", ông Gibbs nói.

Tuy nhiên vị chuyên gia này cũng làm rõ rằng ông nghĩ giá thép đang ở trong bóng bóng thì đúng hơn là cổ phiếu thép đang bong bóng.

Theo CNN, cơn sốt thép chỉ là một trong số nhiều đợt sóng lớn xuất hiện dồn dập trong thời gian gần đây khi lãi suất được Fed duy trì gần 0%. Các đồng tiền mã hóa như Bitcoin, Ethereum và Dogecoin đều tăng sốc. Các cổ phiếu meme như GameStop, AMC và những cái tên khác được hô hào trên diễn đàn Reddit cũng biến động dữ dội.

Ngay cả Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell cũng thừa nhận rủi ro đầu cơ quá mức. "Trên các thị trường vốn đang có những loại tài sản có dấu hiệu bong bóng. Đó là một thực tế. Tôi không nói hiện tượng này không liên quan tới chính sách tiền tệ nhưng nó cũng phụ thuộc rất nhiều vào quá trình tiêm chủng COVID-19 và tái mở cửa nền kinh tế".

Thiếu thốn đủ thứ

Nền kinh tế dần hoạt động trở lại, nhu cầu tăng lên nhanh chóng trong khi chuỗi cung ứng vẫn bị tê liệt đã dẫn tới tình trạng thiếu hụt trên diện rộng. Thép chỉ là một ví dụ.

Chip máy tính, gỗ xẻ, khí clo, lái xe tải, … hiện nay đều đang thiếu. Các xí nghiệp sản xuất, nhà hàng và nhiều doanh nghiệp khác tại Mỹ cũng đang phải chạy đôn chạy đáo tìm nhân công.

Trong khi đó, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) tuần trước đã cảnh báo rằng thế giới không có đủ đồng, lithium và các nguyên tố đất hiếm để hiện thực hóa ước mơ năng lượng sạch. Các nhà phân tích của Bank of America gần đây cảnh báo rằng thế giới "đang dần hết đồng".

Ngành thép trở tay không kịp khi nhu cầu tăng lên nhanh chóng bắt đầu từ mùa hè năm ngoái, đặc biệt là từ ngành công nghiệp ô tô. "Đột nhiên mọi người mua rất nhiều xe hơi", bà Timna Tanners của Bank of America nói.

Các nhà máy thép cũ kỹ của Mỹ từng cắt giảm sản lượng trong đại dịch lại không thể nối lại sản xuất ngay được. Tồn kho thép giảm sâu và thời gian giao hàng bị chậm trễ, đúng lúc nhu cầu mua thép lên cao hơn bình thường.

Giá thép ở Mỹ đã lên đỉnh?

Tin tốt, ít nhất là dành cho người mua thép, là các nhà phân tích tin rằng toàn bộ năng lực sản xuất của Mỹ từng bị cắt giảm trong đại dịch đã quay trở lại hoạt động bình thường.

Vì vậy, nhà phân tích Timna Tanners tin tưởng chắc chắn rằng sự thiếu hụt hiện nay sẽ sớm chấm dứt và giá thép sẽ sụp đổ. Lịch sử cho thấy cổ phiếu thép "thường có xu hướng lập đỉnh" khoảng một tháng trước giá thép, bà Tanners cho biết.

Tuy nhiên hiện tại, cổ phiếu thép có vẻ vẫn hấp dẫn với nhà đầu tư Mỹ. Citigroup dự báo ngành thép dẹt Bắc Mỹ sẽ tạo ra lợi nhuận cao kỷ lục trong năm nay.

Ông Alexander Hacking – chuyên gia phân tích tại Citigroup nhận định: "Giá thép hiện nay đã đạt đỉnh hoặc đang gần tới đỉnh, và sớm muộn gì cũng sẽ điều chỉnh mạnh".

"Chúng tôi chắc chắn rằng trong quá khứ chưa từng có chuyện giá thép giảm trên 25% mà cổ phiếu thép lại tăng giá được", ông Hacking nói thêm.

Số phận của những sắc thuế thời ông Trump

Rất có khả năng những người dự đoán tiêu cực về thị trường thép đang đánh giá quá thấp sức hồi phục của nền kinh tế toàn cầu. Một đợt tăng trưởng nóng kéo dài có thể khiến giá thép duy trì ở mức cao. 

Một nhân tố khác là liệu các quy định về môi trường chặt chẽ hơn của Trung Quốc có tiếp tục khiến nguồn cung thép ở đất nước tỷ dân bị cắt giảm hay không.

Ngoài ra, một rủi ro nữa là số phận các sắc thuế đối với hầu hết các loại thép nhập khẩu mà chính quyền Donald Trump áp dụng năm 2018 để bảo hộ sản xuất trong nước. Nếu chính quyền Biden gỡ bỏ dù chỉ một phần thuế quan, nguồn cung cũng sẽ tăng lên và làm giảm giá.

Nhà phân tích Timna Tanners cho rằng kịch bản này nhiều khả năng sẽ xảy ra trong khoảng 12 tháng tới. "Nước Mỹ đang bảo hộ một ngành công nghiệp khi mà nguồn cung đang thiếu thốn và giá cao gấp gần ba lần trung bình lịch sử", bà Tanners nói.