Chuyên gia: Nếu không tăng lãi suất điều hành, NHNN cần nới biên độ tỷ giá

Tại chương trình “Việt Nam và các chỉ số: Tài chính Thịnh vượng” ngày 6/1, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường của CTCP Chứng khoán VPBank (VPBankS) cho biết trong năm 2024 vừa qua, tỷ giá của Việt Nam và hầu hết khu vực mới nổi và cận biên đều chịu áp lực giống nhau. Có những thị trường đã giảm so với đầu năm từ 10% đến 12%.

Theo ông đánh giá Việt Nam là một trong những thị trường có độ mở kinh tế rất lớn về mặt xuất nhập khẩu, nhưng có mức giảm tỷ giá ít hơn (hơn 4%). Đây cũng là một thành công của Việt Nam.

Trong cả năm 2024, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã neo nền lãi suất USD rất cao và bắt đầu hạ lãi suất từ tháng 9 cho đến nay. Tuy nhiên, điểm quan trọng hơn đó là giai đoạn bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11. Từ tháng 9 đến nay, lợi suất trái phiếu và đồng USD tăng rất cao, là một trong những yếu tố gây áp lực lên tỷ giá.

Ngoài ra, kinh tế Mỹ trong năm 2024 cũng được đánh giá rất vững mạnh, với tăng trưởng GDP hàng quý ở mức rất cao, từ 2 đến hơn 3%. Thị trường lao động của Mỹ cũng rất vững vàng. Với xu hướng kinh tế mạnh mẽ như vậy, Mỹ đã hút dòng tiền rất lớn từ các kênh đầu tư, trong đó có cổ phiếu, crypto, thị trường tiền tệ…

"Do vậy, trong cấu phần thanh toán quốc tế, giá trị đồng USD tăng lên, khiến dòng tiền trở lại Mỹ, tạo áp lực điều chỉnh tỷ giá ở những nền kinh tế khác", ông Sơn nhấn mạnh. 

Ông cho biết, trong ngắn hạn yếu tố ảnh hưởng lớn đến tỷ giá là đà tăng của lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm. Còn về đồng USD, kể từ tháng 9 cho đến sau bầu cử, hai chỉ số này đều tăng rất mạnh.

Ngoài ra, vào ngày 20/1 sắp tới, ông Trump sẽ chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ, cho nên đồng USD vẫn có thể neo giữ ở mức cao cho tới thời điểm đó.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng đã phân tích rằng trong giai đoạn vừa qua, những yếu tố tích cực nhất đã phản ánh vào giá USD. Có thể từ nay đến thời điểm ông Trump nhậm chức, USD có thể tăng thêm một đợt nữa, với một số tổ chức quốc tế cho rằng DXY có thể lên đến 110.

Trong tuần vừa qua, DXY có lúc đã đến khoảng 109, gây áp lực đến tỷ giá. So sánh giai đoạn 2016 – 2018, chỉ số DXY cũng tăng rất cao. Sau khi ông Donald Trump nhậm chức, DXY đã hạ nhiệt và giảm dần đều xuống.

Theo góc nhìn từ chuyên gia VPBankS, nhân dân tệ cũng có thể chịu áp lực chính trong thời kỳ chiến tranh thương mại lần 2 (Tradewar 2.0). Trong trường hợp ông Trump đánh thuế, nhân dân tệ có thể mất giá, vượt qua ngưỡng 7,3 CNY/USD và lên một vùng cao mới.

"Bloomberg nhận định rằng trong năm 2025, nếu chính sách thuế mạnh tay được đưa ra, nhân dân tệ có thể lên 7,5 – 7,6 CNY/USD. Như đã biết, Việt Nam nhập khẩu hàng hóa lớn từ Trung Quốc, trong khi xuất siêu sang Mỹ và châu Âu. Do đó, khi nhân dân tệ mất giá, tỷ giá của các quốc gia trong khu vực và Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng lớn", ông phân tích thêm. 

Nhìn lại năm 2024, giai đoạn tháng 6 và tháng 12, tỷ giá liên ngân hàng luôn ở mức kịch trần. Trong năm 2025, nếu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không tăng lãi suất thì có thể phải lên biên tỷ giá mới.

Còn về mặt điều hành, với chính sách hỗ trợ tăng trưởng, trong 6 tháng đầu năm, NHNN và Chính phủ có thể không tăng lãi suất ngay. Nhưng trên thị trường liên ngân hàng, các ngân hàng thương mại cũng đã đẩy mạnh tín dụng và tăng huy động. Đồng thời, lợi suất trái phiếu chính phủ đã tăng lên.

Ông Sơn cho biết có thể về xu hướng trong năm 2025, lãi suất điều hành sẽ tăng, nhưng nhiều khả năng không phải trong nửa đầu năm. Nếu NHNN chưa tăng lãi suất thì sẽ phải điều hành linh hoạt hơn trong câu chuyện tỷ giá, cho phép VND biến động trong biên độ lớn hơn.

Khi có biến động về tỷ giá và dòng vốn, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng rất mạnh. Trong năm 2024, nhà đầu tư nước ngoài bán ròng khoảng 90.000 tỷ đồng, rút trở lại các thị trường phát triển như Mỹ và châu Âu.

Tuy nhiên, điểm tích cực là dù bị bán ròng rất mạnh, chỉ số VN-Index không chịu ảnh hưởng quá nhiều mà chỉ mang tính rung lắc. Đây là yếu tố cho thấy rằng mặc dù đã có nhiễu động rất lớn, thị trường Việt Nam cũng đã có những sự hấp dẫn riêng có để giữ chân nhà đầu tư.

"Khi nhà đầu tư ngoại chốt lời thì nhà đầu tư nội là lực lượng giữ vững thị trường", ông Sơn nói thêm. 

Chuyên gia VPBankS nhận định với nền kinh tế tăng trưởng tốt, nền chính trị ổn định được nhà đầu tư nước ngoài đánh giá cao, FDI tăng trưởng 9,4% trong năm 2024, tương ứng giải ngân 25,3 tỷ USD là minh chứng cho nhà đầu tư nước ngoài vẫn yêu thích Việt Nam.

"Do vậy, ảnh hưởng của tỷ giá đến Việt Nam trong năm 2025 vẫn có, nhưng không mạnh như 2024 nữa", ông Sơn nhấn mạnh.