Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Phải có kịch bản rõ ràng về điều hành giá xăng dầu

Chiều 16/3, phát biểu kết luận phần chất vấn tại Phiên họp thứ 9 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Chính phủ cần xây dựng kịch bản rõ ràng về đảm bảo an toàn, an ninh năng lượng, đảm bảo cung cầu, về giá xăng dầu trong bất cứ tình huống và hoàn cảnh nào.

Sử dụng hợp lý Quỹ Bình ổn giá xăng dầu

Đối với lĩnh vực công thương, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Chính phủ cần xây dựng kịch bản đảm bảo an toàn, an ninh năng lượng, đảm bảo cung cầu, về giá xăng dầu trong bất cứ tình huống và hoàn cảnh nào.

"Đây là yêu cầu rất bức thiết đặt ra, phải có câu trả lời rõ ràng, chắc chắn, bằng kịch bản rất rõ ràng. Cân đối năng lượng, nhất là xăng dầu, là một việc hết sức hệ trọng đối với quốc kế, dân sinh, đối với sản xuất kinh doanh, quốc phòng, an ninh, ổn định xã hội. Đặc biệt là trong điều kiện tình hình căng thẳng trên thế giới và nguồn cung trong nước đang gặp những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong vận hành một số dự án..." - Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần có giải pháp tổng thể, căn cơ để kịp thời giải quyết những vướng mắc của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, đảm bảo an ninh năng lượng ngay từ trong nước; xem xét trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đối với việc không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các cam kết trong hợp đồng về đầu tư và kinh doanh; nghiên cứu, đề xuất mở rộng, nâng cao năng lực dự trữ quốc gia về xăng dầu, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia trong mọi tình huống; thực hiện công khai, minh bạch và có giải pháp tách bạch, rạch ròi giữa dự trữ quốc gia, dự trữ lưu thông của các doanh nghiệp kinh doanh, đầu mối về xăng dầu.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: "Tiếp tục điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp".

Trong đó, Chính phủ tiếp tục rà soát lại, điều chỉnh các loại thuế, phí, các yếu tố cấu thành giá cơ sở, các định mức hao hụt, định mức chi phí, định mức lợi nhuận,... cấu thành trong công thức tính giá cơ sở xăng dầu cho phù hợp trước tình hình thực tiễn, góp phần kiểm soát giá xăng dầu nếu giá xăng dầu tiếp tục tăng cao.

Sử dụng hợp lý Quỹ Bình ổn giá xăng dầu phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu, góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống của nhân dân.

Chính phủ sớm trình các cơ quan của Quốc hội để thẩm tra và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết về giảm thuế môi trường đối với xăng dầu ngay tại Phiên họp thứ 9, đợt 2, trong tháng 3/2022, từ đó có thể thực hiện ngay từ tháng 4. Trường hợp có những diễn biến phức tạp, kết hợp với Quỹ bình ổn xăng dầu và điều hành về thuế.

Nếu giá xăng dầu tiếp tục tăng cao thì phải sử dụng các công cụ khác về bình ổn thị trường, hỗ trợ trực tiếp cho những đối tượng, người dân có những khó khăn do giá xăng dầu tăng cao như ngư dân, người nghèo, người có thu nhập thấp.

Vấn đề này thực tế đã có kinh nghiệm quản lý điều hành trong giai đoạn 2011-2013, khi giá xăng dầu tăng rất cao, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết.

Bên cạnh đó, tiếp tục tăng cường các hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý, trái quy định; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, điều hành thị trường xăng dầu.

Không hình sự hóa các quan hệ dân sự và quan hệ hành chính

Về lĩnh vực tài nguyên và môi trường, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Chính phủ bám sát chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội, bảo đảm căn cứ và yêu cầu của thực tiễn để nghiên cứu trình Quốc hội sửa đổi Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản và các pháp luật có liên quan, cũng như các văn bản hướng dẫn luật để khắc phục vướng mắc, hạn chế, bất cập hiện nay.

Quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất đai, hoàn thiện chính sách điều tiết các nguồn thu từ đất, các quy định về thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, cải cách thủ tục hành chính.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị khẩn trương hoàn thành quy hoạch tỉnh, kế hoạch sử dụng đất 5 năm cấp tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện; công khai, minh bạch thông tin quy hoạch sử dụng đất. Tăng cường phân công, phân cấp đi đôi với kiểm tra, kiểm soát, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý nhà nước về đất đai, nhất là trong khâu lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm tình trạng lãng phí đất đai, đất được giao, cho thuê, nhưng chậm đưa vào sử dụng, các hành vi gây ô nhiễm đất, thoái hóa đất. Hoàn thiện hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về đất đai...

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Đấu giá tài sản, các văn bản hướng dẫn và các văn bản pháp luật có liên quan, trong đó chú trọng các quy định liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất. Không để xảy ra tình trạng lợi dụng các phiên đấu giá để trục lợi, đặc biệt là quy định chặt chẽ về điều kiện tham gia đấu giá, việc xác định giá khởi điểm, thời hạn nộp tiền trúng đấu giá, việc xử lý khi cuộc đấu giá có dấu hiệu bất thường. Đồng thời có chế tài đủ mạnh để ngăn chặn các trường hợp trúng thầu, trúng đấu giá như không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các cam kết.

Bên cạnh đó là sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan phù hợp với pháp luật về đất đai để đảm bảo đảm tính thống nhất trong điều chỉnh các quan hệ về đất đai, tài sản gắn liền với đất, giao dịch quyền sử dụng đất, các quy định về hợp đồng đặt cọc khi mua bán, chuyển nhượng về đất đai.

Đồng thời, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm theo các quy định của pháp luật, không hình sự hóa các quan hệ dân sự và quan hệ hành chính.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị thực hiện tốt Luật Bảo vệ môi trường; kiểm soát chặt chẽ các nguồn nước thải, khí thải công nghiệp, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, sớm phê duyệt quy hoạch, quản lý môi trường quốc gia; tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, đặc biệt là chế tài xử lý vi phạm, thúc đẩy xây dựng, hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, xử lý nước thải, rác thải sinh hoạt; ưu tiên sử dụng công nghệ xử lý, tái chế thân thiện môi trường, công nghệ xử lý chất thải rắn, thu hồi năng lượng; chú trọng giải pháp, phương án thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải nhựa, chất thải y tế, nhất là chất thải lây nhiễm phát sinh do công tác phòng, chống dịch,...

Đổi mới căn cơ trong hoạt động chất vấn tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Đánh giá về phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, từ các chất vấn của các đại biểu Quốc hội những năm qua, nhiều vấn đề tồn tại trong xã hội đã được làm rõ thực trạng và có phương hướng giải quyết. Nhiều chủ trương, chính sách đã được ban hành, góp phần quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bảo đảm an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, hoạt động chất vấn còn giúp phát hiện những bất cập, hạn chế trong quá trình thực thi pháp luật cũng như trách nhiệm của các Bộ trưởng, trưởng ngành trong công tác quản lý nhà nước và đã đề ra các giải pháp để khắc phục những hạn chế, tồn tại.

"Chất vấn cũng là cơ hội để các Bộ trưởng, tư lệnh ngành thực hiện trách nhiệm giải trình, minh bạch hóa các chính sách được ban hành, góp phần tạo nên sự đồng thuận xã hội trong thực hiện chính sách không chỉ từ phía các cơ quan quản lý nhà nước, mà còn từ các tầng lớp nhân dân trong xã hội" - Chủ tịch Quốc hội đánh giá.

Trên cơ sở chất vấn của đại biểu Quốc hội và trả lời của các thành viên Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan chuẩn bị thật tốt dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về hoạt động chất vấn và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, biểu quyết thông qua tại đợt 2 Phiên họp thứ 9 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong tháng 3.

Đây cũng là một trong những đổi mới căn cơ trong hoạt động chất vấn tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tiền đề quan trọng cho việc tiếp tục chủ động đổi mới trong hoạt động giám sát nói chung và hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn nói riêng, làm cho công tác giám sát thực sự trở thành một trong những công cụ kiểm soát quyền lực, hiệu quả, xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân.

Để Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đi vào cuộc sống, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị, ngay sau phiên chất vấn và trả lời chất vấn này, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thực hiện quyết liệt những cam kết trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trước cử tri cả nước, là cơ sở để Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục giám sát việc thực hiện./.