Căng thẳng cuộc đua tìm chỗ chứa dầu
Một chiếc xe tải chạy qua một cơ sở chứa dầu tại Houston, Texas. Ảnh: Getty Images
Theo CNBC, cú lao dốc lịch sử của giá dầu đang thúc đẩy người tham gia thị trường năng lượng đánh giá lại về trở ngại và chi phí lưu trữ dầu thô. Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 khiến nhu cầu dầu sụp đổ, thế giới đang rơi vào tình trạng thừa dầu và hết chỗ chứa một cách nhanh chóng.
Lần đầu tiên trong lịch sử, giá dầu WTI giao tháng 5 rơi xuống mức âm, đồng nghĩa với việc người bán phải trả tiền để người mua mang dầu đi.
Cụ thể cuối phiên giao dịch hôm 20/4, giá dầu WTI giao tháng 5 giảm mạnh hơn 100% xuống còn -37 USD/thùng. Đến ngày 21/4, giá hợp đồng này phục hồi, lấy lại mức dương, tăng lên thành 10,01 USD/thùng.
Giới chuyên gia cho rằng các biến động cực đoan của hợp đồng tương lai dầu thô tháng 5 trong tuần này đã bị thổi phồng do nhà đầu tư lo ngại về thời gian đáo hạn gần kề. Nhiều người lo lắng rằng tình huống này có thể sẽ lặp lại khi hợp đồng tương lai dầu thô tháng 6 hết hạn trong tháng tới.
Đến sáng ngày 22/4, giá dầu thô WTI giao tháng 6 giảm 6%, xuống còn 10,85 USD/thùng. Trong phiên giao dịch trước, giá dầu thô WTI giao tháng 6 đã lao dốc hơn 43%.
Cùng ngày, giá dầu Brent giao trong tháng 6 cũng giảm gần 12% so với phiên giao dịch trước, xuống còn 17,01 USD/thùng.
Vì sao kho chứa dầu lại quan trọng đến thế?
Cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu do COVID-19 gây ra buộc nhiều quốc gia trên thế giới phải đóng cửa nền kinh tế. Nhiều chính phủ đã ban bố lệnh hạn chế người dân di chuyển, nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus.
Các biện pháp này đã tạo ra cú sốc cầu cực kì lớn đối với thị trường năng lượng, khiến cho các kho chứa dầu – cả trên bờ và ngoài khơi - đều nhanh chóng chật cứng.
Theo CNBC, tình hình tại Mỹ được coi là đặc biệt nghiêm trọng. Các cơ sở chứa dầu tại khu vực lưu trữ dầu thô chính của Mỹ là thành phố Cushing bang Oklahoma sẽ hết chỗ chứa trong vài tuần tới.
Theo các nhà phân tích tại Goldman Sachs, tính đến ngày 17/4, công suất các kho chứa dầu tại Cushing đã đạt đến 77%. Diễn biến của thị trường dầu mỏ trong hai tuần cuối của tháng 4 "cho thấy Cushing sẽ hết sạch chỗ chứa dầu trong tuần đầu tiên của tháng 5".
Nói ngắn gọn, hiện tượng hợp đồng tương lai dầu thô giảm xuống mức âm ngày 20/4 là kết quả của bài kiểm tra sức chứa của thị trường dầu thừa cung.
Các giếng dầu sẽ bị đóng?
Hôm 20/4, Tổng thống Trump tuyên bố rằng ông sẽ cân nhắc khả năng tạm ngừng tiếp nhận các lô hàng dầu thô sắp tới của Arab Saudi, để giảm bớt áp lực cho các nhà sản xuất dầu đá phiến của Mỹ.
Ông Trump cũng tái khẳng định mong muốn nâng cao sức chứa của kho dự trữ dầu chiến lược quốc gia.
Theo Reuters, kho Dự trữ Dầu khí Chiến lược của Mỹ hiện đang dư chỗ chứa cho khoảng 77 triệu thùng dầu. Bộ Năng lượng Mỹ đang trong quá trình cho các công ty sản xuất dầu mỏ thuê một phần diện tích trống.
Một đường ống dầu tại Dự trữ Dầu khí Chiến lược của Mỹ. Ảnh: Getty Images
Ban đầu, chính quyền ông Trump muốn mua vào lượng dầu mỏ dư thừa, nhưng chưa được Quốc hội chấp thuận.
Theo các nhà phân tích, nếu các thùng chứa dầu đều đã đầy và các nhà sản xuất không thể trữ dầu thô trong các thùng chứa nổi trên biển, một số công ty sẽ phải bắt đầu đóng giếng dầu trong tuần này.
Một giếng dầu sau khi được khoan xuống và bắt đầu khai thác sẽ phải bơm dầu ra liên tục. Nếu đóng giếng dầu, chi phí sẽ rất lớn, làm giảm trữ lượng dầu và rất khó khôi phục sản lượng trong tương lai.
Tương lai nào cho giá dầu WTI?
Ông Tamas Varga, nhà phân tích cao cấp tại PVM Oil Associates, viết trong bài nghiên cứu được công bố hôm 21/4 rằng biến động chưa từng có tiền lệ của giá dầu thô đã làm dấy lên "những câu hỏi nghiêm trọng".
Ông Varga suy ngẫm: Liệu mức giá âm có chỉ ra rằng thị trường dầu mỏ của Mỹ đã bị phá vỡ? Phải chăng dầu WTI ở Cushing sẽ không còn là tham chiếu chuẩn mực của giá dầu nữa? Và liệu rằng giá hợp đồng tương lai dầu thô giao tháng 6 có lao dốc xuống mức âm khi gần tới ngày đáo hạn, giống như hợp đồng tháng 5?
Ông kết luận: "Không ai có thể biết trước câu trả lời cho những câu hỏi trên".
Dầu Brent được định giá khi dầu đang ở trên một hòn đảo ở Biển Bắc, cách các tàu chứa dầu chỉ 500 m. Trong khi đó, dầu WTI được sản xuất ở sâu trong đất liền, cách xa tàu chứa khoảng 800 km. Vì vậy, người mua dầu WTI theo giá niêm yết trên các sàn giao dịch sẽ phải chịu thêm chi phí vận chuyển từ đất liền ra đến biển.
Các nhà phân tích tại Goldman Sachs luận rằng các loại dầu thô được sản xuất gần biển sẽ giữ giá tốt hơn dầu thô được sản xuất trên đất liền (ví dụ như dầu thô ở Mỹ, Canada và Nga) vì dầu ở gần biển có khả năng tiếp cận thùng chứa dễ dàng hơn.
Nhiều công ty dầu đang tranh giành nhau để tìm chỗ chứa dầu thô. Theo Reuters, hiện có khoảng 160 triệu thùng dầu lênh đênh trên các tàu chở dầu khắp thế giới.
