Cải thiện chất lượng không khí nhà ở đô thị từ việc qui hoạch kết hợp giải pháp công nghệ

Ngày 14/11, tại TP HCM, Hội Kiến trúc sư (KTS) Việt Nam và các đơn vị lên quan phối hợp tổ chức Hội thảo giải pháp nâng cao chất lượng không khí trong nhà ở đô thị nhằm tìm các giải pháp giải quyết vấn nạn về ô nhiễm môi trường, nâng cao chất lượng không khí trong đô thị.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tại Việt Nam có 34.232 người tử vong sớm có liên quan đến ô nhiễm không khí. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do đô thị hóa, dân số tăng nhanh, nhất là mật độ xây dựng, lượng phương tiện giao thông tăng đột biến. 

Về nguồn gây ô nhiễm không khí, chủ yếu từ các nguồn tại chỗ, như hoạt động giao thông, xây dựng, sản xuất công nghiệp, đốt rơm rạ, đốt rác …

Tại hội thảo, TS. KTS Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội KTS Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Kiến trúc, cho biết theo đánh giá vào cuối năm 2019, sự gia tăng không ngừng của lượng chất bụi trong không khí, cho thấy tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam đang ở mức báo động, quá trình đô thị hóa nhanh là một trong những nguyên chính gây ra những điều này.

Thời gian qua, bằng những nghiên cứu, sáng tác từ qui hoạch đến thiết kế, giới KTS đã đóng góp nhiều giải pháp hữu hiệu, nhằm cải thiện chất lượng không khí. 

Tuy nhiên, hiện nay những giải pháp hoàn toàn tự nhiên chỉ đem lại hiệu quả tại những vùng có mật độ dân số thấp. 

Đối với các vùng đô thị lớn như Hà Nội và TP HCM với mật độ dân số cao, giải pháp kết hợp giữa nhân tạo và tự nhiên là cần thiết để đem lại hiệu quả.

Theo đó, các chuyên gia, nhà khoa học đã cùng chia sẻ, đề xuất những giải pháp không chỉ trên phương diện qui hoạch kiến trúc mà còn từ nhiều góc độ như quản lí môi trường đô thị, công nghệ ứng dụng, kinh nghiệm hoạt động từ các dự án lớn, các đô thị thông minh trên thế giới.

TS.KTS Ngô Viết Nam Sơn, Chuyên gia qui hoạch, nhìn nhận, thực tế tại Việt Nam vẫn có rất nhiều khu vực thiên nhiên, chất lượng không khí tốt, hay những đô thị chưa có mật độ dân số cao, qui hoạch theo đúng cách, chất lượng không khí vẫn được đảm bảo, chất lượng không khí không phải vấn đề cần bận tâm.

Tuy nhiên với các đô thị lớn, các yếu tố từ giao thông, xây dựng, mật độ nhà ở đông đúc, chất lượng không khí bị ảnh hưởng lớn. Do đó, để giải quyết vấn đề này, cần có thêm giải pháp về qui hoạch và các sản phẩm công nghệ.

“Kiến trúc cũng là một giải pháp quan trọng trong việc cải thiện chất lượng không khí, nhưng xét trên tầm nhìn vĩ mô, giải pháp về qui hoạch và thể chế kiến trúc mới có thể giải quyết lâu dài được”, TS.KTS Ngô Viết Nam Sơn nhấn mạnh.

Trong khi đó, KTS Nguyễn Tất Thắng, Chuyên gia cao cấp Bộ Xây dựng, đưa ra giải pháp cải thiện chất lượng không khí từ cả khía cạnh văn hoá và kĩ thuật. 

Trong đó, về văn hóa bằng cách áp dụng các thể chế pháp lí, ban hành những qui định để quản lí chất lượng môi trường không khí, đặc biệt với đất nước đa dạng về văn hoá như Việt Nam.

Còn về khía cạnh kĩ thuật, theo KTS Nguyễn Tất Thắng nên lồng ghép công nghệ vào các giải pháp thiết kế. Các KTS hiện nay thường áp dụng các giải pháp thụ động, để cải thiện chất lượng không khí, nhưng như vậy là chưa đủ. 

Vì nhìn chung, các giải pháp này, vẫn lấy không khí trực tiếp từ môi trường, nhưng chất lượng không khí bên ngoài ở các đô thị lớn hiện nay chưa đảm bảo chất lượng. Vậy nên, việc kết hợp giữa giải pháp kiến trúc và công nghệ là rất cần thiết.

Ngoài ra, theo PGS. TS. KS. Naoki Kagi, Khoa Kiến trúc và Kĩ thuật Xây dụng, Học viện Công nghệ Tokyo, Nhật Bản, không khí trong nhà rất quan trọng bởi thời gian hoạt động ở trong nhà của mọi người rất nhiều. Chính vì vậy, việc làm sạch không khí là điều vô cùng cần thiết. 

Theo đó, ông Naoki Kagi chỉ ra ba phương pháp chính để làm sạch không khí trong nhà: "Thứ nhất là không để các chất ô nhiễm ở bên ngoài lọt vào bên trong, thứ hai là không đặt những nguồn ô nhiễm có thể sản sinh ra chất ô nhiễm ở trong nhà. 

 Và cuối cùng là loại bỏ những chất ô nhiễm có ở trong nhà bằng cách sử dụng hệ thống thông khí và máy lọc không khí.”