Các ông lớn công nghệ Mỹ mạnh tay cắt giảm nhân sự ngay đầu năm 2024, một phần vì AI

Ngành công nghệ lại sa thải nhân viên 

S&P 500 và Nasdaq Composite đều đang giao dịch ở mức cao ngất ngưỡng. Cổ phiếu Alphabet, Meta và Microsoft thăng hoa trong tuần qua. Riêng Microsoft còn trở thành công ty thứ hai trong lịch sử đạt mốc vốn hoá 3.000 tỷ USD.

Giữa lúc Phố Wall vui mừng vì thành công của các gã khổng lồ công nghệ, nhiều công ty trong ngành lại đang sa thải nhân sự với tốc độ chóng mặt, hãng tin CNBC cho hay.

Theo trang web Layoffs.fyi, trong tháng 1/2024, các công ty công nghệ đã cắt giảm khoảng 24.584 nhân viên. Đây là mức cao nhất kể từ tháng 3/2023, khi gần 38.000 lao động trong ngành này mất việc.

Làn sóng sa thải dâng cao trong tuần này, khi SAP thông báo sẽ giảm 8.000 nhân viên và Microsoft quyết định cho 1.900 nhân sự trong bộ phận phát triển game nghỉ việc.

Ngoài ra, công ty khởi nghiệp fintech có tiếng là Brex cũng sa thải 20% nhân sự và eBay tuyên bố sẽ cắt giảm 1.000 nhân viên (tương đương 9% lực lượng lao động toàn thời gian của công ty).

Đầu tháng 1, Google xác nhận họ đã sa thải hàng trăm nhân sự và Amazon cũng cắt giảm hàng trăm nhân viên tại nhiều bộ phận như Prime Video, MGM Studios,... Unity và Discord đang giảm lần lượt khoảng 25% và 17% lực lượng lao động.

Động thái thu hẹp quy mô nhân sự diễn ra ngay trước thềm một loạt công ty công nghệ, trong đó có Alphabet, Amazon, Apple, Meta và Microsoft, công bố báo cáo tài chính vào tuần tới.

Năm ngoái, nhà đầu tư từng khen ngợi các biện pháp cắt giảm chi phí mà doanh nghiệp áp dụng để đối phó với áp lực lạm phát, các đợt tăng lãi suất, nỗi lo suy thoái và đợt giảm điểm nghiêm trọng của thị trường chứng khoán.

Sóng sa thải lên đến đỉnh điểm vào tháng 1, khi 277 công ty công nghệ cắt giảm gần 90.000 việc làm. Phần lớn thông báo sa thải được đưa ra vào quý đầu tiên và số đợt sa thải giảm dần cho đến tháng 9, trước khi tăng trở lại vào cuối năm.

Theo CNBC, tình trạng cắt giảm nhân sự tăng đột biến vào tháng 1 năm đó là do doanh nghiệp nhận thấy họ có thể làm được nhiều việc hơn dù có ít nguồn lực hơn.

Tại Meta, CEO Mark Zuckerberg nói 2023 là “năm hướng tới hiệu quả” và kết quả là cổ phiếu của ông lớn công nghệ này nhảy vọt gần 200% sau khi công ty sa thải 20.000 nhân viên.

Cùng lúc đó, trên khắp lĩnh vực công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành cơn sốt. Các ứng dụng AI tạo sinh cho thấy khả năng đáng nể, từ đặt chỗ du lịch đến tạo chiến lược marketing.

Tập trung vào AI

Cơn sốt AI đã làm dấy lên lo ngại rằng nhu cầu lao động con người có thể giảm xuống khi công nghệ ngày càng thông minh hơn. Theo hãng tin CNBC, nhu cầu về AI lớn đến mức một số công ty công nghệ đã bắt đầu sa thải nhân sự ở một vài bộ phận nhằm mạnh tay đầu tư vào phát triển sản phẩm AI.

Ông Art Zeile, CEO của nền tảng tuyển dụng DHI Group, cho biết các công ty công nghệ đang giảm lượng nhân viên ở những bộ phận hoạt động chưa hiệu quả vì họ muốn tập trung vào AI.

Các giám đốc doanh nghiệp chọn cách diễn đạt khác nhau để truyền tải thông điệp tới nhân viên và nhà đầu tư, nhưng mấu chốt là họ đều đang cố gắng tinh gọn hoạt động kinh doanh.

CEO Phil Spencer của Microsoft Gaming cho biết động thái sa thải là một phần trong “kế hoạch hành động” giúp công ty giảm bớt “các mảng kinh doanh chồng chéo nhau”. Ba tháng trước, Microsoft đã hoàn tất việc mua lại Activision Blizzard.

Trong khi đó, SAP cho biết công ty tái cấu trúc để “tập trung hơn vào các lĩnh vực tăng trưởng chiến lược quan trọng, đặc biệt là mảng kinh doanh AI”.

CEO Sundar Pichai của Alphabet viết trong một bản ghi nhớ có tiêu đề “Các ưu tiên của năm 2024 và năm sau” rằng gã khổng lồ này có những mục tiêu tham vọng và sẽ đầu tư vào những mục tiêu đó dù phải đối mặt với lựa chọn khó khăn.

Ông Nigel Vaz, CEO hãng tư vấn Publicis Sapient, cho biết một số công ty có thể đang ngẫm tới lợi ích mà Meta và Salesforce gặt hái được sau khi thực hiện các chính sách cắt giảm chi phí vào năm ngoái.

Salesforce đã sa thải khoảng 10% lực lượng lao động vào tháng 1/2023, sau đó cổ phiếu của công ty phần mềm này tăng gần gấp đôi trong năm, đánh dấu kết quả tốt nhất kể từ năm 2009.

Không chỉ lĩnh vực công nghệ

Việc sa thải không chỉ diễn ra ở ngành công nghệ. Ông lớn ngân hàng đang gặp khó khăn là Citigroup cho biết vào đầu tháng rằng họ sẽ sa thải 10% nhân sự.

Giữa tuần này, Levi Strauss thông báo sẽ cắt giảm ít nhất 10% việc làm trên toàn cầu như một phần của quá trình tái cấu trúc. Paramount là công ty truyền thông mới nhất tiết lộ việc sa thải nhân viên.

Ông Tim Herbert, trưởng bộ phận nghiên cứu tại CompTIA (nền tảng chuyên theo dõi các xu hướng trong lĩnh vực công nghệ), cho biết các công ty đại chúng lớn đang “tập trung cao độ” vào khả năng sinh lời, biên lợi nhuận và cắt giảm chi phí.

Song, ông Herbert lưu ý rằng nhà đầu tư chưa nên hoảng sợ về tình trạng sa thải nhân sự trong tháng 1 năm nay vì chưa có đủ dữ liệu.

“Dữ liệu có nhiều sắc thái khác nhau, vì vậy chúng ta phải luôn cẩn thận để không bị lậm. Chúng ta không nên quá bận tâm tới dữ liệu của chỉ một hay thậm chí hai tháng”, vị chuyên gia nhấn mạnh.

Các nhà đầu tư sẽ có được bức tranh rõ ràng hơn về triển vọng ngắn hạn của doanh nghiệp và người tiêu dùng thông qua các báo cáo tài chính tuần tới. Giữa lúc đó, môi trường vĩ mô gần đây có một số lý do để họ trở nên lạc quan.

Báo cáo do Bộ Thương mại Mỹ mới công bố cho thấy nền kinh tế số một thế giới tăng trưởng 3,3% trong quý IV/2023 (tốc độ đã chuẩn hoá theo năm), cao hơn đáng kể dự báo của các nhà kinh tế mà Dow Jones khảo sát là 2%.

Lạm phát đang tiếp tục hạ nhiệt. Không tính chi phí năng lượng và thực phẩm dễ biến động, chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân lõi - thước đo lạm phát ưa thích của Fed - chỉ tăng 0,2% so với tháng 11 và 2,9% so với cùng kỳ năm 2022 vào tháng 12/2023. 

Thị trường chứng khoán Mỹ đang trên đà tăng khi nhà đầu tư nhận định Fed nhiều khả năng sẽ hạ lãi suất trong năm nay. Kể từ tháng 3/2022, ngân hàng trung ương Mỹ đã tăng lãi suất 11 lần, qua đó kéo chi phí đi vay liên ngân hàng từ mức gần 0 lên phạm vi 5,25 - 5,5%.