Bùn lầy một lần nữa cản bước tiến công của Nga ở Ukraine

Những dòng sông bùn

Tình trạng mặt đất đóng băng tại Ukraine sẽ biến mất trong những tuần tới và những cánh đồng, con đường tại khu vực nông thôn sẽ trở thành bãi lầy đối với quân đội và xe tăng.

Mùa bùn lầy ở Ukraine nổi tiếng với cái tên “rasputitsa”, thường diễn ra vào cuối mùa thu và đầu mùa xuân. Tình trạng đường xá biến thành "sông bùn" đã gây bất lợi cho nhiều đội quân trong nhiều thế kỷ: cuộc xâm lược Nga của Hoàng đế Napoleon Bonaparte năm 1812 đã bị chậm lại do bùn lầy tại Ukraine; lực lượng Đức quốc xã của trùm phát xít Adolf Hitler cũng gặp khó khăn do đường sá lầy lội khi đánh chiếm Liên Xô năm 1941.

Dù nổi tiếng, "những con sông bùn" vẫn gây bất ngờ cho các lực lượng Nga sau khi bùng nổ xung đột vào tháng 2/2022. Những hình ảnh và cảnh quay cho thấy xe tăng và xe bọc thép của Nga đã mắc kẹt và bị bỏ lại trong bùn lầy, điều khiến Ukraine rất vui mừng. Tuy nhiên, chính lực lượng của Ukraine cũng không tránh khỏi vấn đề này.

Cục diện của cuộc xung đột đã thay đổi kể từ mùa xuân vừa qua, với việc Nga đang tập trung lực lượng vào một cuộc tấn công quy mô lớn, nhằm vào miền đông Ukraine (và có khả năng bao gồm cả Zaporizhzhia ở miền nam và vùng Kharkiv ở phía đông bắc). Sự xuất hiện của “rasputitsa” dự kiến sẽ mang đến những thách thức quen thuộc cho cả hai bên, đồng thời là ẩn số về hướng đi của cuộc xung đột.

Ngày 9/2, Bộ Quốc phòng Anh nhận định thời tiết tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong xung đột Nga-Ukraine. Với mặt đất đóng băng, khả năng di chuyển vượt địa hình (CCM) tại miền đông Ukraine những tuần gần đây hầu như không thay đổi.

Tuy nhiên, trong tuần tới, các dự báo cho thấy nhiệt độ sẽ tăng lên và tuyết tan có khả năng làm suy giảm khả năng di chuyển ở những nơi không có đường kiên cố trên khắp Donbas.

Bộ Quốc phòng Anh cho rằng việc đi lại vượt địa hình sẽ gặp khó khăn nhất với địa hình cực kỳ lầy lội từ giữa đến cuối tháng 3. Tướng chỉ huy của cả hai bên có thể sẽ tránh lên kế hoạch cho các cuộc tấn công lớn vào những thời điểm như vậy.

Dù vậy, các toan tính về cơ hội chính trị hoặc tác chiến có thể được coi trọng hơn những lo ngại trên, giống như việc Nga đã tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào cuối tháng 2/2022.

Cuộc tấn công mới của Nga

Một số nhà quan sát phương Tây từng cho rằng mùa đông lạnh giá ở Ukraine sẽ là cơ hội cho cả Nga và Ukraine tập hợp lại lực lượng và trang bị vũ khí để chuẩn bị cho các cuộc tấn công mùa xuân. Song, trên thực tế, giao tranh vẫn diễn ra ác liệt, đặc biệt là ở các khu vực Donetsk và Luhansk ở miền đông Ukraine.

Các nhà phân tích cho rằng Nga sẽ phát động một cuộc tấn công mới, quy mô lớn trong vòng vài tuần tới và có thể tìm cách chiếm lợi thế trước khi mùa bùn lầy "rasputitsa" bắt đầu.

Ông Max Hess, thành viên tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại, lưu ý "rasputitsa" vào mùa xuân là một thách thức lớn hơn so với mùa thu khi địa hình gây khó khăn hơn cho các phương tiện di chuyển do băng tan.

Ukraine có những vấn đề cấp bách phải giải quyết trước khi "rasputitsa" tràn đến khi lực lượng Nga đang tiếp cận và bao vây thành phố Bakhmut của Donetsk một cách từ từ nhưng chắc chắn. Thành phố này đang ở một vị trí bấp bênh dù Ukraine đã tuyên bố sẽ tiếp tục chiến đấu.

Ông Hess cho biết cuộc tấn công chính của Nga lúc này là xung quanh Bakhmut, nhằm giành được một chiến thắng chiến thuật nhỏ và đem lại lợi ích về sức ảnh hưởng. Phần lớn các cuộc tấn công của bộ binh là vào các vị trí kiên cố nên sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi tình trạng lầy lội. Do đó, các quan chức Nga không có dấu hiệu cho phép giảm bớt các cuộc tấn công.

Ông Hess cảnh báo Bakhmut có nguy cơ sắp thất thủ trước các cuộc tấn công của Nga trong những ngày gần đây. Ông nói: “Thời tiết bất lợi sẽ làm giảm khả năng Nga có thể tận dụng lợi thế tiềm năng tại Bakhmut để phá vỡ các phòng tuyến của Ukraine ở phía tây, song điều này sẽ không ảnh hưởng đến quyết tâm tham gia vào các cuộc tấn công sử dụng nhiều đến bộ binh của Nga”.

Diễn biến mới trong xung đột Nga-Ukraine tính đến ngày 10/2

Nga đã giành lại thế chủ động trên chiến trường Ukraine và triển khai đợt tiến công lớn tiếp theo ở tỉnh Luhansk. Việc Nga điều động ít nhất ba sư đoàn lớn cho thấy chiến dịch tấn công mùa xuân của Nga đã bắt đầu.

Các lực lượng Nga đã tiến hành một loạt các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái trên khắp Ukraine. Việc các tên lửa của Nga bay qua lãnh thổ NATO khó có thể dẫn đến sự leo thang căng thẳng. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) cho rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không sẵn sàng mạo hiểm xung đột trực tiếp với NATO.

Đoạn phim gần đây về một cuộc tấn công thất bại của Nga gần Vuhledar, tỉnh Donetsk đã cho thấy tình trạng huấn luyện kém đối với các quân nhân được huy động của Nga.

Các lực lượng Nga tiếp tục các đợt tấn công ở Svatove, xung quanh Kreminna và chiến dịch tấn công ở các khu vực Bakhmut và thành phố Avdiivka-Donetsk cũng như tỉnh Donetsk.

Các nhà lãnh đạo Nga có thể đặt ra các hạn chế di chuyển vào và ra khỏi Nga để hỗ trợ các nỗ lực huy động tiền điện tử. Theo ISW, các quan chức Nga đang tăng cường các biện pháp hòa nhập trẻ em ở các vùng lãnh thổ đã chiếm đóng bằng cách sử dụng các tổ chức dân sự do chính phủ tài trợ.