Bộ Y tế nói về mức giá 470.000 đồng của Việt Á, đề nghị xử lý nghiêm việc nâng khống giá kit test

Ngày 21/12, Bộ Y tế đã thông tin về các nội dung liên quan đến việc cấp phép lưu hành sinh phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2 của CTCP Công nghệ Việt Á, khẳng định thực hiện đúng quy định. Đồng thời nhấn mạnh, việc nâng khống giá của Công ty là rất nghiêm trọng, cần xử lý nghiêm.

Việc cấp phép không phụ thuộc vào danh sách do WHO công bố

Cụ thể, theo Bộ Y tế, ngày 3/3/2020, Hội đồng đánh giá, nghiệm thu kết quả giai đoạn 1 đề tài: “Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và realtime RT-PCR phát hiện chủng virus corona mới 2019 (2019-nCoV)” đã họp và đề nghị Bộ Y tế cấp phép sử dụng cho 2 bộ sinh phẩm.

Đây là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia do Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt, được thực hiện giữa Học viện Quân y và Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á).

Ngày 4/3/2020, Bộ Y tế đã cấp phép sử dụng tạm thời cho hai bộ sinh phẩm nói trên trong thời hạn 6 tháng để sử dụng trong xét nghiệm sàng lọc. Việc cấp phép này đã đảm bảo đáp ứng nhu cầu xét nghiệm tại thời điểm rất khó khăn khi tiếp cận với nguồn cung ứng sinh phẩm trên thế giới.

Đến ngày 4/12/2020, Bộ Y tế đã có quyết định cấp phép lưu hành 5 năm đối với bộ sinh phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2 chủng loại LightPower^iVA SARS-CoV-2 1^st RT-rPCR Kit của Công ty Việt Á. 

Cũng tại quyết định trên, Bộ Y tế cấp phép lưu hành cho sinh phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2 chủng loại One-Step RT- PCR COVID-19 Kit Thai Duong Multiplex-3 target genes Version 1.0 của Công ty cổ phần Sao Thái Dương.

Tính đến ngày 20/12, Bộ Y tế cấp phép 146 sinh phẩm xét nghiệm, trong đó có 46 sinh phẩm giống sản phẩm của Công ty Việt Á và Công ty cổ phần Sao Thái Dương (bao gồm 7 sinh phẩm sản xuất trong nước và 39 sinh phẩm nhập khẩu).

Bộ xác định việc cấp phép cho nhiều sản phẩm nhằm tăng cường nội địa hóa, chủ động nguồn cung và tạo sự cạnh tranh về giá sinh phẩm xét nghiệm.

Tất cả các sản phẩm cấp phép đều đã được đánh giá đạt yêu cầu, đáp ứng tiêu chuẩn, chất lượng của Việt Nam và đảm bảo đúng theo các quy định hiện hành. Các sản phẩm sau khi được cấp phép đều được theo dõi chất lượng và tính ổn định.

Về danh mục các sinh phẩm do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố và đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp (EUL), các công ty mong muốn sản phẩm của mình được đưa vào danh sách của WHO thì nộp hồ sơ đề nghị WHO xem xét. 

Tuy nhiên, mỗi quốc gia, tổ chức đều xây dựng tiêu chí và yêu cầu về hồ sơ, sản phẩm khác nhau về việc chấp thuận lưu hành sinh phẩm. Các công ty có nhu cầu lưu hành, sử dụng tại quốc gia và tổ chức nào sẽ nộp hồ sơ theo quy định của từng tổ chức, quốc gia đó.

Do vậy, việc cấp phép của Bộ Y tế đối với sản phẩm của Công ty Việt Á và các nhà sản xuất khác không phụ thuộc vào danh sách do WHO công bố. 

Tính đến nay, đối với sinh phẩm xét nghiệm PCR, theo danh sách EUL của WHO có 23 sản phẩm được phê duyệt. Trong khi đó, tại Châu Âu đã chấp thuận 589 loại sinh phẩm, Mỹ chấp thuận sử dụng 276 loại sinh phẩm, Hàn Quốc chấp thuận sử dụng trong nước 31 sinh phẩm...

Giá sinh phẩm xét nghiệm phải thông qua đấu thầu công khai, minh bạch

Về mức giá sinh phẩm xét nghiệm phải thông qua đấu thầu công khai, minh bạch, Bộ Y tế nêu rõ theo quy định của Luật Giá, thiết bị y tế và sinh phẩm xét nghiệm không thuộc danh mục mặt hàng phải quản lý giá. Mức giá được xác định thông qua đấu thầu, giá sản phẩm cũng khác nhau theo từng thời điểm và số lượng mua sắm, khả năng cung ứng.

Theo Bộ Y tế, cùng thời điểm Công ty Việt Á niêm yết giá 470.000 đồng/test, một số đơn vị khác cũng công bố mức giá từ 179.000 đồng đến 600.000 đồng/sản phẩm. Các thông tin này được công khai để các cơ sở y tế nắm bắt, tham khảo khi phục vụ phòng, chống dịch mà không phải là giá bắt buộc áp dụng.

Các địa phương, đơn vị thực hiện mua sắm, đấu thầu theo đúng quy định và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện.

Các địa phương, đơn vị chủ động mua sắm, đấu thầu sinh phẩm theo quy định

Theo Bộ Y tế, công tác phòng, chống dịch ở Việt Nam được thực hiện theo phương châm "4 tại chỗ", các địa phương chủ động mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế đáp ứng nhu cầu phòng, chống dịch trên địa bàn. Việc thực hiện mua sắm vật tư, trang thiết bị, sinh phẩm y tế cứ theo các quy định của pháp luật về đấu thầu.

"Các địa phương, đơn vị phải đấu thầu, mua sắm theo các quy định hiện hành và tự chịu trách nhiệm về việc mua sắm này", Bộ Y tế nhấn mạnh. 

Bên cạnh đó, Bộ đã gửi công văn cho các đơn vị sản xuất, nhập khẩu và cung ứng sinh phẩm xét nghiệm. Trong đó nghiêm cấm tăng giá hoặc đầu cơ, tích trữ và thực hiện việc cập nhật, rà soát, công khai minh bạch về giá trên cổng điện tử.

Đặc biệt, với những vấn đề liên quan đến tham nhũng, tiêu cực và lợi ích nhóm trong công tác phòng dịch, Bộ Y tế cho biết thời gian qua đã có nhiều văn bản đề nghị lãnh đạo các tỉnh, thành tuyệt đối không để xảy ra tình trạng lãng phí, tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm và kiên quyết xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân vi phạm.

Đồng thời, Bộ cũng chỉ đạo các đơn vị trực thuộc rà soát kế hoạch mua sắm đảm bảo đủ số lượng, đúng chủng loại phù hợp; thực hiện đấu thầu, mua sắm vật tư, đặc biệt là mặt hàng phục vụ công tác chống dịch đúng quy định, công khai, minh bạch.

Đánh giá về vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á và các đơn vị liên quan, Bộ Y tế cho rằng hành vi nâng khống giá kit xét nghiệm COVID-19 của Công ty Việt Á là rất nghiêm trọng, cần xử lý nghiêm minh.