'Bất thường' trong lựa chọn nhà đầu tư mua cổ phần thoái vốn Nhà nước tại Pisico Bình Định

Dự kiến, ngày 30/6 tới đây, UBND tỉnh Bình Định cùng các đơn vị trực thuộc có liên quan sẽ tổ chức buổi đấu giá bán 86% phần vốn nhà nước còn lại tại Tổng Công ty Pisico Bình Định. Đây là công ty được thành lập từ năm 1985, vốn điều lệ là 275 tỷ đồng.

Mới đây, chúng tôi nhận được phản ánh về việc có dấu hiệu vi phạm trong hoạt động tổ chức lựa chọn nhà thầu tham gia đấu giá. Theo đó, một nhà đầu tư có dấu hiệu không đủ điều kiện tham gia đấu giá nhưng vẫn được UBND tỉnh cho vào danh sách một trong ba nhà đầu tư tham gia.

Trước đó, ngày 30/11/2016, ông Hồ Quốc Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh đã ký văn bản số 5488/UBND-TH về việc thực hiện thoái vốn Nhà nước tại Tổng Công ty Pisico – Công ty Cổ phần (gọi tắt là Pisico).

Tại văn bản này, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định thống nhất các tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư theo các tiêu chí mà Sở Tài chính đã thẩm tra.

Một trong các tiêu chí quan trọng mà UBND tỉnh yêu cầu, đó là nhà đầu tư phải có năng lực tài chính. Năng lực tài chính của nhà đầu tư thể hiện ở việc:

“Có vốn chủ sở hữu tại thời điểm đăng ký đạt tối thiểu 300 tỷ đồng (căn cứ trên báo cáo tài chính năm gần nhất được kiểm toán), tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu không vượt quá 3 lần tại thời điểm 30/6/2016, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh có lợi nhuận sau thuế dương trong 3 năm liên tiếp trước khi đăng ký làm nhà đầu tư.

Không bị các cơ quan có thẩm quyền kết luận về tình hình tài chính không lành mạnh. Chứng minh nguồn tài chính để mua cổ phần theo giá trị tối thiểu bằng mệnh giá cố phần đăng ký mua của cấp có thẩm quyền (trường hợp là nhà đầu tư cá nhân). Phải đặt cọc ngay 10% giá trị cổ phần theo mệnh giá của số lượng cổ phần đăng ký mua.”

Trên cơ sở các tiêu chí này, từ ngày 7/4/2017 đến ngày 9/4/2017, Tổng Công ty Pisico đã đăng tải trên báo chí về việc tìm đối tác mua phần vốn Nhà nước tại Tổng Công ty và đồng thời đăng thông báo và các tài liệu liên quan trên website của Pisico, Quỹ Đầu tư, Sở Tài Chính…

Tổng Công ty Pisico Bình Định. Ảnh: Thủy Long.

Từ ngày 10/4 đến 16h ngày 21/4, Tổng Công ty Pisico đã nhận hồ sơ của các nhà đầu tư đăng ký mua phần vốn Nhà nước tại Pisico.

Lúc 16h05 ngày 21/4, Tổng Công ty Pisico đã mời đại diện lãnh đạo Sở Tài chính, lãnh đạo Quỹ Đầu tư và Phát triển chứng kiến kết thúc thời gian nhận hồ sơ và mở hồ sơ niêm phong của các nhà đầu tư đăng ký mua cổ phần vốn Nhà nước tại Pisico.

Các nhà đầu tư đã nộp hồ sơ đăng ký bao gồm: Công ty CP Xuất Nhập khẩu Thủy sản Sài Gòn (trụ sở ở quận 1, TP HCM); Công ty CP Đầu tư và phát triển Đức Quân (ở TP Thái Bình, tỉnh Thái Bình) và Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy (ở TP Quy Nhơn, Bình Định).

Để thực hiện xét các hồ sơ của các nhà đầu tư nói trên, Người được UBND tỉnh ủy quyền đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại Pisico (ông Nguyễn Tấn Binh – Giám đốc Tổng Công ty Pisico) đã thành lập Tổ xét thầu và chào giá cạnh tranh để thực hiện thoái vốn Nhà nước tại Pisico.

Ngày 26/4, Tổ xét thầu đã tổ chức xét hồ sơ của của các nhà đầu tư tham gia mua phần vốn Nhà nước tại Pisico. Kết quả, Tổ xét thầu đã chọn được hai nhà đầu tư đảm bảo tiêu chí tham gia mua phần vốn Nhà nước tại Pisico, đó là Công ty CP Xuất Nhập khẩu Thủy sản Sài Gòn và Công ty CP Đầu tư và Phát triển Đức Quân.

Riêng Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy không đảm bảo tiêu chí tham gia mua. Lý do là vì, báo cáo tài chính các năm 2014, 2015, 2016 của doanh nghiệp này chưa được kiểm toán.

Ngoài ra, điều lệ tổ chức hoạt động của Công ty Ánh Vy chưa sửa đổi bổ sung phù hợp với giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mới nhất (vốn điều lệ).

Sau cuộc họp, ngày 28/4, Pisico đã có văn bản (số 129/TCT – TCKT) báo cáo UBND tỉnh Bình Định về kết quả xét hồ sơ của của các nhà đầu tư với nội dung như đã nói ở trên.

Sau khi Pisico báo cáo chỉ có 2 trong 3 nhà đầu tư đủ điều kiện, thì tới ngày 19/5, Văn phòng UBND tỉnh Bình Định ban hành Thông báo (số 95/TB-UBND) truyền đạt ý kiến kết luận của Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phan Cao Thắng tại cuộc họp Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp về công tác thoái vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp năm 2017.

Đáng chú ý, tại văn bản này, có nội dung yêu cầu Người đại diện quản lý vốn Nhà nước tại Pisico phối hợp với các đơn vị liên quan “xét chọn ít nhất 3 nhà đầu” tư để tham gia đấu giá.

Thực hiện chỉ đạo của ông Phan Cao Thắng, ngày 29/5, một cuộc họp về việc lựa chọn nhà đầu tư tham gia mua cổ phần vốn Nhà nước tại Pisico đã được tổ chức tại Văn phòng Tổng Công ty Pisico.

Thành phần tham dự bao gồm: Bà Đặng Thu Hương, Phó Giám đốc Sở Tài chính Bình Định; ông Nguyễn Quang Sáng, Phòng Tài chính doanh nghiệp, Sở Tài chính; ông Lê Trung Hậu, Phó Giám đốc Quỹ Đầu tư và Phát triển tỉnh; ông Nguyễn Đức Huyện, Chủ tịch HĐQT Pisico; ông Nguyễn Tấn Binh, Tổng Giám đốc Pisico, Tổ trưởng Tổ xét thầu; ông Phùng Văn Nguyên, Phó Tổng Giám đốc Pisico; bà Nguyễn Thị Ngọc Anh, Phó Tổng Giám đốc Pisico; ông Nguyễn Trọng Phước, Trưởng ban kiểm soát Pisico; ông Thái Minh Trung, Kế toán trưởng Pisico; ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Phòng tài chính kế toán; ông Võ Hữu Tuấn, Giám đốc Công ty CP Chứng khoán Bảo Việt, đại diện đơn vị tư vấn chào bán phần vốn Nhà nước tại Pisico; ông Võ Thanh Trung, chuyên viên tư vấn, Công ty Chứng khoán Bảo Việt.

Theo biên bản cuộc họp thì ông Lê Trung Hậu là người duy nhất có ý kiến đề nghị Công ty Ánh vi bổ sung hồ sơ để đủ điều kiện tham gia đấu giá.

“Về Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy trước đây đã tham gia 40% vồn đầu tư vào Công ty CP Nông nghiệp Bình Định (BIDINA) tại bên Lào là Công ty mà Pisico sở hữu 50% vốn và sau đó là nhà đầu tư mua sở hữu 10% vốn tại Pisico khi Pisico cổ phần hóa.

Theo quy định về kiểm toán Báo cáo tài chính thì đối với Công ty TNHH Thương mại Ánh là đối tượng không bắt buộc.

Do đó, đề nghị cho Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy bổ sung hồ sơ để tham gia chào mua phần vốn Nhà nước tại Pisico,” biên bản cuộc họp ghi lại lời Phó Giám đốc Quỹ Đầu tư và Phát triển tỉnh Bình Định.

Trái với ý kiến của ông Hậu, hầu hết những thành viên còn lại tại cuộc họp đều cho rằng, cần phải thực hiện theo đúng tiêu chí nhà đầu tư do UBND tỉnh quy định từ đầu và không ủng hộ việc cho Công ty Ánh Vy được bổ sung hồ sơ.

“Tiêu chí nhà đầu tư do UBND tỉnh quy định phải thực hiện theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh,” bà Đặng Thu Hương, Phó Giám đốc Sở Tài chính nêu quan điểm.

“Theo quy định về kiểm toán Báo cáo tài chính thì đối với Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy là thuộc đối tượng không bắt buộc là hợp lý nhưng về vốn chủ sở hữu khoảng 302 tỷ đồng là chưa có cơ sở và ai sẽ là người xác nhận đảm bảo vốn thực tế hiện có của công ty,” ông Nguyễn Quang Sáng nêu quan điểm.

Trong khi đó, ông Võ Hữu Tuấn, đại diện đơn vị tư vấn cho biết, theo kinh nghiệm tư vấn, khi đã công bố thông tin thì trường hợp có một nhà đầu tư là đảm bảo và có hai nhà đầu tư trở lên là đã thực hiện chào bán được.

“Theo công tác triển khai thoái vốn thì trình tự thực hiện đến nay một cách chặt chẽ, chắc chắn và tuân thủ đúng quy định, về tìm nhà đầu tư đã công bố thông tin công khai trên báo và đăng tải trên các website của Sở Tài chính, Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh, Pisico và Công ty Chứng khoán Bảo Việt chi nhánh TP HCM.

Về tiêu chí nhà đầu tư khi công bố thông tin cũng đã loại ra một số nhà đầu tư do không đáp ứng về Báo cáo tài chính đã kiểm toán và về vốn chủ sở hữu, nếu chấp thuận cho bổ sung hồ sơ của nhà đầu tư là Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy thì không có sự công bằng đối với các nhà đầu tư khác đã không nộp hồ sơ.

Về chứng minh tài chính của Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy (nếu có) sẽ được xác định như thế nào?” Giám đốc Công ty Chứng khoán Bảo Việt, đơn vị tư vấn cho biết.

“Về thêm một nhà đầu tư nữa là rất khó hoặc để cho bổ sung hồ sơ của Công ty Ánh Vy thì không phù hợp do đã chốt thời gian nộp hồ sơ và đã có Biên bản xét hồ sơ”, ông Nguyễn Trọng Phước nói.

“Sẽ có rủi ro về tranh chấp, kiện tụng vì các tiêu chí đã ban hành, trong trường hợp không có Báo cáo kiểm toán thì phải có sự kiểm tra của cơ quan thuế và vấn đề chứng minh vốn chủ sở hữu như thế nào,” ông Thái Minh Trung góp ý.

“Về tiêu chí UBND tỉnh đã ban hành, do đó nên thực hiện cẩn trọng, hài hòa, theo đúng chỉ đạo về tìm các nhà đầu tư.

Về vốn Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy thống nhất theo ý kiến của anh Sáng và anh Tuấn,” bà Nguyễn Thị Ngọc Anh nói.

“Về năng lực tài chính trong tiêu chí của UBND tỉnh là cực ký quan trọng trong tiêu chí xét. Phải thực hiện trong xét hồ sơ đảm bảo theo đúng quy định hoặc xem xét có thể hủy kết quả xét hồ sơ được không,” ông Phùng Văn Nguyên đặt câu hỏi.

Cũng tại cuộc họp, ông Nguyễn Văn Huyện, Chủ tịch HĐQT Pisico khẳng định, về công tác triển khai thoái vốn thực hiện là rất chặt chẽ, chắc chắn như về hồ sơ, kiểm tra hồ sơ, niêm phong hồ sơ của nhà đầu tư…

“Tại cuộc họp ngày 21/4, đã thống nhất về hồ sơ nộp là không được bổ sung hồ sơ sau khi kết thúc thời gian nộp hồ sơ. Việc cho bổ sung hồ sơ là sai tiêu chí của Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành và có khả năng xảy ra rủi ro tiềm tàng,” ông Huyện nói.

Ông Nguyến Tấn Binh, Tổng Giám đốc Pisico, Người đại diện phần vốn Nhà nước tại Pisico, Tổ trưởng tổ xét thầu và chào giá cạnh tranh về thực hiện thoái vốn Nhà nước tại Pisico cũng không ủng hộ việc cho Công ty Ánh Vy bổ sung hồ sơ.

“Các bước công việc thực hiện là rất chặt chẽ và có thời gian dài cho các nhà đầu tư tham gia. Thống nhất trong cuộc họp đóng hồ sơ của nhà đầu tư tham gia là không cho bổ sung hồ sơ.

Việc xem xét hủy kết quả xét hồ sơ là không đúng quy định hoặc cho bổ sung là sai với tiêu chí đã được Chủ tịch UBND tỉnh ban hành,” ông Binh khẳng định.

Sau cuộc họp, ngày 30/5, ông Nguyễn Tấn Binh đã ký văn bản (số 164/TCT-TCKT) báo cáo UBND tỉnh Bình Định về nội dung cuộc họp nói trên.

Nội dung văn bản nêu rõ: “Tại cuộc họp, các thành viên đã có ý kiến tham gia thẳng thắn với tinh thần trách nhiệm cao nhằm thực hiện tốt việc thoái vốn Nhà nước tại Pisico theo chủ trương của UBND tỉnh.

Tuy nhiên, trên cơ sở tiêu chí nhà đầu tư đã được UBND tỉnh ban hành và hồ sơ của các nhà đầu tư nộp thì đa số các ý kiến tham dự chưa đồng thuận về tính hợp pháp, hợp lý…”

Như vậy, đa số các thành viên Tổ xét thầu và chào giá cạnh tranh về thực hiện thoái vốn Nhà nước tại Pisico đều không đồng ý cho Công ty Ánh Vy được bổ sung hồ sơ sau ngày đóng hồ sơ vì cho rằng điều này là không hợp lý.

Mặc dù vậy, ngày 1/6, ông Lê Hoàng Nghi – Giám đốc Sở Tài chính đã ký văn bản (số 1490/STC-TCDN) gửi UBND tỉnh về việc lựa chọn nhà đầu tư tham gia mua cổ phần thuộc phần vốn Nhà nước tại Pisico.

Tại văn bản này, Sở Tài chính có nêu ra ý kiến của Người đại diện là ông Nguyễn Tấn Binh, đồng thời cũng nêu ý kiến của Quỹ Đầu tư và Phát triển tỉnh như đã nói ở trên. Cũng theo nội dung văn bản thì Sở Tài Chính ủng hộ ý kiến của Quỹ Đầu tư và Phát triển tỉnh. Trên cơ sở đó, Sở Tài chính nêu ý kiến đề xuất với UBND tỉnh rằng, việc đưa Công ty TNHH Ánh Vy vào danh sách sơ tuyển là hợp lý.

Không những vậy, Sở Tài Chính còn đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo bổ sung “thêm một tiêu chí mới” đối với các nhà đầu tư tham gia đấu giá. Tiêu chí mới này là: “Nhà đầu tư có bảo lãnh thanh toán của ngân hàng đối với khoản tiền trúng đấu giá mua cổ phần sau khi trừ tiền đặt cọc.”

Trên cơ sở báo cáo của Sở Tài chính nói trên, ngay ngày hôm sau, 2/6, ông Phan Cao Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đã thay Chủ tịch UBND tỉnh ký văn bản số 2752/UBND-TH gửi Sở Tài chính, Quỹ Đầu tư và Phát triển tỉnh và Tổng Công ty Pisico.

Văn bản này nêu rõ, trên cơ sở đề nghị của Sở Tài chính, tại Văn bản số 1490 về việc lựa chọn nhà đầu tư tham gia mua cổ phần vốn nhà nước, Chủ tịch UBND tỉnh có ý kiến như sau:

“Thống nhất chọn 3 nhà đầu tư (đáp ứng các tiêu chí theo thông báo số 95/TB-UBND ngày 19/5/2017 của UBND tỉnh), gồm: Công ty CP Đầu tư và Phát triển Đức Quân (Fortex), Công ty CP Xuất Nhập khẩu Thủy sản Sài Gòn (Seaprodex Saigon) và Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy tham gia đấu giá mua cổ phần vốn Nhà nước hiện còn tại Pisico theo phương thức giao dịch thỏa thuận trên sàn UPCOM.

Người đại diện quản lý vốn nhà nước tại Pisico chịu trách nhiệm triển khai thực hiện; đồng thời bổ sung vào quy chế chào giá cạnh tranh khi bán cổ phần với nội dung: ‘Nhà đầu tư có bảo lãnh thanh toán của ngân hàng thương mại đối với khoản tiền trúng đấu giá mua cổ phần sau khi trừ tiền đặt cọc’ như đề nghị của Sở Tài chính tại văn bản số 1490/STC-TCDN nêu trên.”

Có thể nói, việc chào bán thoái vốn nhà nước tại Tổng Công ty Pisico là vấn đề không nhỏ, có thể ảnh hưởng tới cuộc sống của hàng nghìn công nhân viên. Đáng ra, quy trình thực hiện thoái vốn phải được thực hiện chặt chẽ, bài bản, thống nhất từ đầu tới cuối.

Thế nhưng, sau khi chốt thời hạn nhận hồ sơ, UBND tỉnh Bình Định lại bổ sung thêm tiêu chí (giấy bảo lãnh của ngân hàng), bên cạnh đó, Công ty Ánh Vy lại được bổ sung thêm hồ sơ để được vào danh sách tham gia đấu gia mua vốn Nhà nước tại Pisico.

Điều khiến nhiều người thắc mắc, đó là, tại cuộc họp về việc lựa chọn nhà đầu tư tham gia mua cổ phần vốn Nhà nước tại Pisico diễn ra ngày 29/5, chỉ duy nhất ông Lê Trung Hậu – Phó Giám đốc Quỹ Đầu tư và Phát triển Bình Định có ý kiến để Công ty Ánh Vy bổ sung hồ sơ (hầu hết các ý kiến còn lại đều phản đối), nhưng Công ty Ánh Vy sau đó vẫn được bổ sung hồ sơ và lọt vào danh sách tham gia đấu giá?

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về sự việc này.