Bất động sản cần thêm thời gian lấy lại đà

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn mới đây đã thông về kết quả tháo gỡ khó khăn cho các dự án bất động sản trong thời gian vừa qua. 

Cụ thể, theo ông Văn, Tổ công tác trong thời gian vừa qua đã trực tiếp đến nhiều địa phương, trong đó đặc biệt 6 địa phương đã được trực tiếp can thiệp. Trên cơ sở các báo cáo gửi về tổ công tác tại TP HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng, Cần Thơ và Đồng Nai và trong thời gian vừa qua, có ba nhóm khó khăn vướng mắc.

Thứ nhất là nhóm khó khăn vướng mắc về thể chế. Thứ hai là nhóm khó khăn vướng mắc về tổ chức, thực hiện. Thứ ba là nhóm khó khăn vướng mắc về vấn đề vốn, thị trường trái phiếu, thị trường tín dụng.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Tổ công tác cũng có nhiều khuyến nghị lên Thủ tướng. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành rất nhiều văn bản, trong đó nổi bật lên có Nghị quyết 33 về giải quyết những khó khăn vướng mắc thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh và bền vững và một loạt công điện.

Đối với vấn đề về thể chế, trong thời gian quý II vừa qua, Chính phủ có ban hành một loạt văn bản và cũng đã có Nghị định về việc chào bán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thị trường trong nước và ngoài nước. Bên cạnh đó, các nghị định hướng dẫn Luật Đất đai và gần đây nhất ngày 20/6, có Nghị định 35 hướng dẫn một số vấn đề thuộc lĩnh vực kinh tế nhà nước.

 Về tháo gỡ khó khăn trong vấn đề tổ chức triển khai thực hiện, Tổ công tác cũng đã nhận được khoảng 108 văn bản từ các tỉnh, địa phương, doanh nghiệp. Bộ Xây dựng đã rà soát, chuyển các văn bản này tới UBND tỉnh nếu thuộc thẩm quyền của các UBND tỉnh, thành phố; đồng thời trực tiếp giải quyết các trách nhiệm thuộc bộ, ngành và báo cáo Thủ tướng Chính phủ những vấn đề khó khăn. 

Nhóm vấn đề thứ ba liên quan đến thị trường vốn, trong thời gian vừa qua Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành một loạt thông tư như Thông tư 02 về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ của một số doanh nghiệp, Thông tư 03 về hỗ trợ tín dụng và các ngân hàng nước ngoài mua bán trái phiếu. Đặc biệt, có chương trình tín dụng 120.000 tỷ dành cho phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân.

Nhiều dự án lớn chưa được gỡ vướng xong

Đối với các dự án cụ thể, theo ông Văn, trong thời gian vừa qua, Tổ công tác cũng đã giải quyết các vấn đề quan trọng, trước tiên là đôn đốc các địa phương, có rất nhiều vấn đề vướng mắc thuộc thẩm quyền các địa phương phải chủ động giải quyết. Thứ hai là đề nghị các bộ, ngành hướng dẫn tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các địa phương. Thứ ba là phối hợp với các địa phương để tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ và trình Thủ tướng Chính phủ những nội dung liên quan đến các quyền của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với các dự án lớn, phức tạp, Tổ công tác làm việc trực tiếp để trao đổi. Nổi lên một số dự án, một số địa phương rất được quan tâm.

Ví dụ, ở Đồng Nai, Tổ công tác đã rà soát 7 dự án bất động sản lớn, trong đó có của Tập đoàn Novaland, Tập đoàn Hưng Thịnh; xác định các vấn đề khó khăn vướng mắc như vấn đề không thuộc quy hoạch hay vấn đề không bố trí 20% nhà ở xã hội. Những nội dung này, Bộ Xây dựng cũng đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ và ngày 31/5 vừa rồi, Thủ tướng Chính phủ thống nhất với các phương án tham mưu của Tổ công tác, sẽ triển khai trong thời gian tới.

Hay ở TP HCM, Tổ công tác đã làm việc và giải quyết khoảng 30 kiến nghị, trong đó có 10 kiến nghị về nhà ở xã hội, 10 kiến nghị về cải tạo chung cư và 4 nội dung về quy hoạch. Về cơ bản, một số kiến nghị thuộc về những lĩnh vực mà địa phương hiểu và chưa áp dụng pháp luật một cách đầy đủ.

Còn đối với tỉnh Bình Thuận, có liên quan tới dự án của Novaland, Tổ công tác cũng đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ và phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường giải quyết những vấn đề giá đất, tiền sử dụng đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

"Thời gian vừa qua, các địa phương đều rất tích cực thực hiện tốt chỉ đạo của Chính phủ để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án bất động sản. Tuy nhiên, thời gian chưa nhiều và những vấn đề tồn tại vướng mắc có quá trình khá dài nên cần có thêm thời gian để tập trung giải quyết", Thứ trưởng Bộ Xây dựng nói.

Vẫn tắc thanh khoản

Ngày 17/11/2022, lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Tổ công tác của Thủ tướng về rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp.

Tổ công tác do ông Nguyễn Thanh Nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng làm tổ trưởng. Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng làm tổ phó. Cùng với đó là 5 thành viên khác.

Có thể nói, chưa bao giờ thị trường bất động sản đón nhiều trợ lực về mặt chính sách như lúc này. Chỉ trong vòng chưa đầy 5 tháng sau đó đã có hàng loạt công điện, chỉ thị, nghị quyết, nghị định,… được ra đời.

Cuối năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký liên tiếp ba Công điện để chỉ đạo xử lý các vấn đề cấp bách. Đó là, Công điện số 1156/CĐ-TTg ngày 12/12/2022 về cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế; Công điện số 1163/CĐ-TTg ngày 13/12/2022 về thị trường trái phiếu doanh nghiệp; Công điện số 1164/CĐ-TTg ngày 14/12/2022 về tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và phát triển nhà ở.

Ngày 5/3, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế.

Ngày 11/3, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn để thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Tiếp đó, ngày 27/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công văn số 178/TTg-CN về việc thúc đẩy và tháo gỡ thị trường bất động sản.

Ngày 3/4, Nghị định 10/2023/NĐ-CP của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai chính thức được ban hành.

Ngày 23/4, NHNN đã ban hành Thông tư 02/2023 về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn. Cùng ngày, NHNN đã ban hành Thông tư 03/2023 quy định ngưng hiệu lực thi hành khoản 11 điều 4 Thông tư số 16/2021/TT-NHNN ngày 10/11/2021 của Thống đốc NHNN quy định việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp kể từ ngày 24/4.

Mới đây nhất, ngày 27/5, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký ban hành Công điện 469/CĐ-TTg về tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Thực tế, do có độ trễ chính sách, thị trường bất động sản vẫn chưa thoát cảnh trầm lắng. Báo cáo mới đây của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho biết, tỷ lệ hấp thụ chung của toàn thị trường năm 2022 đạt khoảng 39%, tương đương 19.000 giao dịch, chỉ bằng 17% so với lượng giao dịch của năm 2018. Sang đến quý I/2023, tỷ lệ hấp thụ chung của toàn thị trường chỉ đạt khoảng 11%, tương đương hơn 2.700 giao dịch, giảm hơn 50% so với cùng kỳ năm 2022.

Mặc dù vẫn còn quá sớm để khẳng định ngành địa ốc đã hết khó khăn, tuy nhiên, nếu so với chu kỳ trước, lần này Chính phủ đưa ra các chính sách hỗ trợ sớm hơn, nhờ đó có thể kỳ vọng thị trường có thể sớm phục hồi trong tương lai gần.