Bất cập trong xếp loại ngân hàng: Cần có phương pháp đánh giá riêng nhóm ngân hàng có quy mô trên 1 triệu tỷ

Sáng 27/8, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã có buổi Tọa đàm trực tuyến chỉ ra một số điểm bất cập trong Thông tư 52 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quy định xếp hạng tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Đồng thời lấy ý kiến về dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung.

Phân hai nhóm tài sản, "ông lớn" lo mất lợi thế

Cụ thể, Thông tư 52 quy định các NHTM được phân thành hai nhóm để xếp hạng bao gồm nhóm NHTM có quy mô tổng tài sản trên 100.000 tỷ đồng và nhóm NHTM có quy mô tổng tài sản từ 100.000 tỷ đồng trở xuống. 

Tuy nhiên, Hiệp hội ngân hàng đánh giá trong hệ thống TCTD hiện nay, quy mô tổng tài sản của các NHTM không đồng đều và có sự chênh lệch rất lớn về cấp độ. Các NHTM chênh lệch lớn về quy mô tổng tài sản từ 200.000 - 300.000 tỷ đồng, cách thức hoạt động, quản trị điều hành và hiệu quả kinh doanh rất khác nhau. 

Đặc biệt là đối với các NHTM có quy mô tổng tài sản từ 1 triệu tỷ VND trở lên (nhóm Big4: Vietcombank, VietinBank, Agribank, BIDV). Đây đều là những NHTM có tầm quan trọng lớn, đóng vai trò trụ cột trong hệ thống ngân hàng và nền kinh tế. 

Do đó, các quy định tại Thông tư 52 là chưa phù hợp để đánh giá, xếp hạng đối với các NHTM lớn. Để tăng cường hiệu quả trong đánh giá, đề nghị NHNN xem xét phân nhóm các NHTM theo các cấp độ chi tiết hơn, trong đó các NHTM có quy mô tổng tài sản từ 1 triệu tỷ VND trở lên cần có phương thức đánh giá phù hợp.

Về phương pháp xếp hạng, thời gian qua, kết quả đánh giá của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế như Moody's, Fitch Ratings hay Standard&Poor's đối với các ngân hành thương mại (NHTM) Việt Nam rất sát với thực tế.

Vì vậy các TCTD đề nghị NHNN xem xét xây dựng quy định xếp hạng các NHTM  như đánh giá của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế theo hướng xem xét chia nhỏ xếp hạng thành các mức như A1, A2, B1, B2,… để đảm bảo ghi nhận việc phân loại được chính xác và đầy đủ nhất.

Xem xét loại trừ nợ được cơ cấu ra khỏi nhóm tiềm ẩn trở thành nợ xấu

Bên cạnh đó, Hiệp hội Ngân hàng cũng đề nghị chỉnh sửa một số quy định đối với tiêu chí Vốn đánh giá chủ yếu dựa trên chỉ tiêu tỷ lệ an toàn vốn (CAR). 

Về tiêu chí chất lượng tài sản, trong năm 2020, nợ cơ cấu tiềm ẩn chuyển thành nợ xấu của một số TCTD tăng do một số nguyên nhân khách quan đã làm giảm điểm xếp hạng đối với tiêu chí chất lượng tài sản của TCTD. 

Hiệp hội cho rằng để bảo đảm đánh giá đầy đủ và khách quan hơn, Thông tư mới cần xem xét loại trừ một số các yếu tố khách quan làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của NHTM khi tính điểm chỉ tiêu này.

Các TCTD cũng đề nghị xem xét loại trừ nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ theo Thông tư 01 và các văn bản sửa đổi, bổ sung khỏi nợ cơ cấu tiềm ẩn trở thành nợ xấu.

Ngoài ra, Hiệp hội Ngân hàng cũng kiến nghị điều chỉnh một số tiêu chí liên quan đến quản trị điều hành; đánh giá khả năng thanh khoản; đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh,...