Bản tin thị trường gạo tuần 22/2020: Tiêu thụ gạo toàn cầu năm 2020/21 dự báo cao kỉ lục

Diện tích trồng lúa trên toàn cầu dự báo sẽ tăng 1,5% lên 163 triệu ha, chỉ thấp hơn 0,3 triệu ha so với mức cao kỉ lục lịch sử đạt được vào năm 2016/17.

Những quốc gia được dự báo sẽ tăng đáng kể diện tích trồng lúa bao gồm: Myanmar, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Nigeria, Thái Lan và Mỹ, trong khi một số nước khác như Brazil và Philippines dự báo sẽ tiếp tục giảm.

Năng suất lúa toàn cầu dự đoán sẽ đạt 4,59 tấn/ha (qui gạo thô), tăng so với 4,56 tấn của niên vụ 2019/20 và sẽ là mức cao nhất trong lịch sử. Cả Thái Lan và Mỹ được nhận định là sẽ có năng suất hồi phục mạnh trong niên vụ này.

Tiêu thụ và thất thoát gạo trên toàn cầu trong niên vụ 2020/21 dự báo sẽ đạt kỉ lục 498,1 triệu tấn, tăng gần 2% so với năm trước đó. Trung Quốc và Ấn Độ sẽ chiếm phần lớn mức tăng dự kiến, trong đó tiêu thụ ở Trung Quốc twang chủ yếu đến từ lĩnh vực công nghiệp. Tiêu thụ và thất thoát ở Bangladesh, Ai Cập, Philippines, Thái Lan, Mỹ và Việt Nam dự báo cũng sẽ tăng lên.

Với sản lượng cao hơn 3,8 triệu tấn so với vụ trước, tồn trữ gạo toàn cầu niên vụ 2020/21 dự báo cũng sẽ tăng 2% lên kỉ lục 148,2 triệu tấn, là năm thứ 14 liên tiếp tăng. Tồn trữ/dự trữ gạo cuối vụ 2020/21 của Trung Quốc dự báo sẽ đạt kỉ lục cao 117 triệu tấn, Ấn Độ cũng cao kỉ lục 38 triệu tấn.

Thương mại gạo toàn cầu năm 2021 dự báo đạt 45,2 triệu tấn, tăng hơn 5% so với năm 2020 nhưng vẫn thấp hơn mức kỉ lục 48,1 triệu tấn của năm 2017. Dự báo Thái Lan sẽ chiếm tỉ trọng lớn nhất trong tổng mức tăng xuất khẩu vào năm tới, do tăng 1,5 triệu tấn. Xuất khẩu của Australia, Campuchia, Trung Quốc và Việt Nam dự báo cũng sẽ tăng trong năm 2021.

Về nhập khẩu, dự báo Philippines sẽ tăng lượng nhập thêm 800.000 tấn, trong khi một số thị trường khác sẽ tăng nhập khẩu thêm 200.000 tấn mỗi nước, như Nigeria, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Điều đó sẽ bù lại cho việc nhập khẩu giảm sút ở Trung Quốc, Indonesia và Hàn Quốc.

Dự báo về thương mại toàn cầu năm 2020 được điều chỉnh tăng 0,1 triệu tấn lên 42,9 triệu tấn, nhưng vẫn thấp hơn 1% so với năm trước đó. Về xuất khẩu trong năm 2020, dự báo Campuchia sẽ tăng 0,3 triệu tấn, trong khi của Trung Quốc sẽ giảm 0,3 triệu tấn.

Xuất khẩu gạo Việt Nam gần đây khá ảm đạm

Tại Việt Nam, theo thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy lượng gạo giao dịch từ thời điểm được phép xuất khẩu bình thường trở lại (ngày 1/5) đến 15/5 đạt 525.842 tấn, trị giá 276,5 triệu USD. Lũy kế xuất khẩu gạo từ ngày 1/1 đến 15/5 đạt 2,613 triệu tấn, tương ứng với kim ngạch 1,3 tỉ USD.

Xuất khẩu gạo của Việt Nam đã bị gián đoạn hơn 20 ngày (từ ngày 24/3) đến 16/4 mới có lô hàng được thông quan trở lại và được kiểm soát bằng hạn ngạch. Trong thời gian này đã phát sinh nhiều lùm xùm liên quan đến cấp phép mở tờ khai hải quan xuất khẩu gạo, doanh nghiệp bỏ cọc, không bán gạo cho các Cục Dự trữ Nhà nước khu vực...

Từ ngày 1/5 trở đi, Chính phủ đã cho phép xuất khẩu gạo bình thường trở lại nên các DN đã đẩy mạnh xuất khẩu để bù lại thời gian bị gián đoạn.

Theo một số doanh nghiệp, giao dịch xuất khẩu gạo những ngày gần đây khá ảm đạm do các nước nhập khẩu kì vọng giá giảm nên chưa mua vào. Ngoài ra, gạo vụ đông xuân chất lượng cao cơ bản đã tiêu thụ hết trong khi gạo vụ hè thu chất lượng thấp bước vào thu hoạch nên khó giữ được giá cao. Tuy vậy, mặt bằng giá mới vẫn cao hơn nhiều so với cùng kì năm 2019.