Arabica liệu có mất vị thế 'vua cà phê' vào tay robusta?

Ảnh minh họa: Nhịp cầu đầu tư

Giá cà phê robusta, vốn rẻ hơn arabica và do đó được dùng nhiều trong sản xuất cà phê hòa tan, đang có chuyển biến mạnh mẽ. Giá kỳ hạn robusta trên sàn ICE đã tăng 40% trong năm 2016 do thời tiết bất lợi ở các vùng sản xuất chính là Brazil và Việt Nam.

Tại bang Espirito Santo (Brazil), lượng mưa không đáng kể trong gần 1 tháng buộc chính phủ nước này áp lệnh giới hạn tưới tiêu, Bloomberg cho biết hôm thứ Hai. Tại Việt Nam, các đợt mưa lớn giữa mùa thu hoạch trọng điểm khiến một lượng lớn hạt cà phê bị mốc, đẩy sản lượng giảm 13% so với mùa vụ năm trước.

Giữa lúc đó, nhờ đa dạng vùng trồng nên sản lượng arabica đã tăng 8,2%. Trong khi Tổ chức Cà phê Thế giới (ICO) dự đoán nguồn cung robusta niên vụ 2016-2017 sẽ giảm 3,7 triệu bao so với niên vụ trước, arabica lại được dự báo đạt sản lượng kỷ lục 93,5 triệu bao.

Sản lượng arabica được dự báo sẽ tăng mạnh, trong khi sản lượng robusta sẽ sụt giảm. Nguồn: Bloomberg

Sự trùng hợp giữa lúc khan hiếm robusta và dư thừa arabica đã làm giảm chênh lệch giá giữa hai loại cà phê này, và thậm chí có lúc giá robusta vượt mặt arabica. Mỗi bao robusta tại Espirito Santo có giá cao hơn arabica trong tháng 10/2016 - lần đầu tiên trong vòng 5 năm qua. Điều này lặp lại một lần nữa hồi đầu tháng Một này.

Ngay cả hợp đồng chuẩn toàn cầu trên sàn ICE, vốn ổn định giá hơn, cũng chứng kiến chênh lệch giá giữa hai loại cà phê ngày càng thu hẹp. Lần đầu tiên khoảng cách giá xuống dưới 1.000 USD/tấn trong vòng một năm trở lại đây là vào hồi tháng 12 vừa rồi.

Giá robusta hợp đồng chuẩn tại Brazil thỉnh thoảng lên cao hơn giá arabica. Nguồn: Bloomberg

Thường thì cà phê espresso vốn có tỷ lệ arabica chiếm từ 80 - 100% và chỉ một tỷ lệ nhỏ robusta thường được sử dụng để tạo lớp bọt bên trên hoặc tăng nồng độ caffeine. Phần lớn robusta đang được sử dụng để sản xuất cà phê hòa tan, vốn không phải là lựa chọn ưa thích của dân sành cà phê. Giá thấp hơn có thể mở đường cho arabica đi vào chuỗi cung ứng cà phê hòa tan, nhưng có lẽ các biến động thị trường gần đây cũng không có khả năng làm thay đổi thị trường cà phê cao cấp.

Chênh lệch giá hợp đồng tương lai trên sàn ICE ngày càng thu hẹp. Nguồn: Bloomberg

Chỉ trong 12 tháng trước, hơn 1/3 lượng arabica lưu kho trên sàn giao dịch ICE là dưới 1 năm tuổi. Tỷ lệ này giờ đã giảm xuống dưới 1/5, và đang có gần 2/3 nằm trong nhóm 1-3 năm tuổi.

Các loại cà phê ngắn ngày ngày càng khan hiếm hơn so với năm ngoái. Nguồn: Bloomberg

Các hạt cà phê "già" hơn sẽ được giảm giá so với các hạt mới hơn, vì hương vị của chúng đã giảm bớt. Khi hạt cà phê arabica đã được để lâu, chúng bắt đầu được dùng cho các máy bán hàng tự động và các hộp cà phê hòa tan số lượng lớn, hơn là đưa vào các tiệm rang cà phê thủ công. Như vậy, bạn sẽ chẳng cần phải bỏ thêm tiền mới thưởng thức được "cà phê vua" Arabica.