Ấn Độ cấm TikTok, các nền tảng thay thế đều thất bại vì không sao chép được thuật toán bí ẩn

Khi mà những ý kiến đồng thuận về việc cấm TikTok ở Mỹ đang vướng phải sự phản đối thì tờ Bloomberg đăng tải bài viết về câu chuyện của Ấn Độ - thị trường mà TikTok từng có hơn 200 triệu người dùng song giờ chỉ là dĩ vãng.

Cách đây gần 4 năm, ứng dụng chia sẻ video ngắn này đã bị cấm ở quốc gia tỷ dân và Ấn Độ đã chứng minh rằng tác động của lệnh cấm này đặc biệt hơn rất nhiều.

Sau quyết định cấm TikTok hồi tháng 6/2020, nhiều ông lớn công nghệ Mỹ đã nhanh chóng đổ bộ Ấn Độ với Reels của Instargram, Shorts của YouTube... Kể từ đó, Reels đã thu về  hơn 300 triệu người xem ở Ấn Độ, trong khi YouTube cho biết có 4/5 người Ấn xem Shorts.

Theo Bloomberg, đó là những con số ấn tượng để chứng minh sự biến mất của TikTok không tạo ra nhiều khác biệt đối với nền kinh tế sáng tạo của Ấn Độ. Và đây có thể là tấm gương cho nước Mỹ. Vào thời điểm đó, sự phản đối lệnh cấm của Ấn Độ ít mãnh liệt hơn nhiều so với ở Mỹ hiện tại. 

Một số ứng dụng startup của Ấn Độ với những cái tên như "Moj" và "Takatak" đã cố gắng lấp đầy khoảng trống mà TikTok để lại. Họ sở hữu hàng trăm triệu lượt tải và nhanh chóng thu hút người dùng.

Tuy vậy, nhiều nền tảng không duy trì được và sớm bị loại khỏi thị trường, khiến các nhà đầu tư mất một khoản tiền lớn. Sharechat, công ty mẹ của một ứng dụng như vậy, đã lỗ khoảng 480 triệu USD trong năm 2022-23. Doanh thu của họ chỉ đạt 75 triệu USD.

TikTok vẫn là một nền tảng được thiết kế tốt hơn Reels hoặc Shorts. Thuật toán của của TikTok là thứ mà các sản phẩm thay thế không thể làm được. Công thức bí mật đó đã được chứng minh là không thể sao chép.

Lệnh cấm do đó đã có tác động rộng hơn đến nền kinh tế sáng tạo của Ấn Độ. TikTok là một môi trường bình đẳng so với xã hội Ấn Độ. Những người trẻ tuổi bình thường từ vùng nông thôn Ấn Độ có thể trở thành ngôi sao trên nền tảng này, thoát nghèo với những nguồn thu nhập lớn. Điều này khác với hoạt động truyền thông truyền thống là rất lớn khi nó thường do nhóm tinh hoa chiếm 1% dân số thống trị và gần như không thể với nhóm người nghèo.

Những phút giây loé sáng ngẫu nhiên mà TikTok mang lại không còn xuất hiện trên màn hình của người Ấn Độ nữa. Những nhà sáng tạo đột phá xuất thân từ các thị trấn nhỏ của Ấn Độ đã dần mất đi tiếng tăm và có vẻ như những người thiếu sự hậu thuẫn sẽ không có chỗ đứng trên một internet không có TikTok.

Tờ báo cũng chỉ ra rằng ở một xã hội mà những người trẻ tuổi phụ thuộc vào thuật toán của YouTube hoặc Instagram thì điều đó cũng tiềm ẩn những nguy hiểm riêng.

Tại Ấn Độ, cả hai nền tảng này đều chậm chạp trong việc chống lại ngôn từ kích động thù địch, chưa kể văn hóa công cộng và chính trị của Ấn Độ cũng đang bị bóp méo theo hướng cực đoan và bạo lực bởi những gì người trẻ xem trên mạng.

Có thể nước Mỹ kiểm soát điều này tốt hơn nhưng bất kỳ ai đã dành vài phút trên YouTube chỉ để khám phá ra các video kỳ thị giới tính hoặc phân biệt chủng tộc trong đề xuất của họ đều biết rằng những nỗ lực để làm sạch thuật toán của nền tảng này chỉ ở mức yếu kém.

"Thiếu vắng những TikToker nhảy nhót, ca hát giải trí có thể không ảnh hưởng quá lớn nhưng cái giá của việc cấm TikTok có thể lớn hơn những gì các nhà lãnh đạo Mỹ nghĩ", bình luận của nhà quan sát Mihir Sharma.