7 điều về quỹ đầu tư quốc gia lớn nhất thế giới 2 nghìn tỷ USD của Saudi Arabia

Chính quyền Saudi đang tiếp đón những người khổng lồ đầu tư và tài chính tại hội nghị nhằm nâng cao vị thế của PIF, để cuối cùng có thể kiểm soát được hơn 2 nghìn tỷ USD, Thái tử Mohammed bin Salman cho hay. Điều đó giải thích tại sao sẽ có rất nhiều tai mắt và những chiếc máy bay tư nhân khắp nơi hướng về phía thủ đô Saudi.

Thủ đô Riyadh của Ả Rập Saudi. (Ảnh: ALI AL MUBARAK/GETTY IMAGES).

1. Ai sẽ đến vương quốc này?

Theo chương trình nghị sự phác thảo, CEO của HSBC Stuart Gulliver, CEO của BlackRock Larry Fink và chủ tịch kiêm CEO của SoftBank Masayoshi Son dự kiến sẽ gặp gỡ các bộ trưởng của Saudi về tài chính, năng lượng, và thương mại và người điều hành quỹ quốc gia của vương quốc này.

2. Quỹ dùng để làm gì?

Thỏa thuận của quỹ đã được đẩy nhanh nhằm tăng tỷ lệ sở hữu nước ngoài lên 50% từ 5%.

Ví dụ, PIF đang khởi động một công ty hiệu quả về năng lượng 500 triệu USD và góp 2,4 tỷ USD cổ phần trong một trang trại chế biến sữa có trụ sở ở Riyadh. Quỹ cũng thành lập một quỹ 1,1 tỷ USD để ủng hộ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, và tiến hành dự án 4,8 tỷ USD để tái phát triển bến cảng Jeddah trên vùng Biển Đỏ - tất cả chỉ trong vài tháng trước.

Vào tháng 5 họ đã đồng ý cam kết 20 tỷ USD đầu tư vào quỹ cơ sở hạ tầng với Tập đoàn Blackstone và đầu tư 45 tỷ USD vào quỹ công nghệ của SoftBank. Những thương vụ này theo sau khoản đầu tư 3,5 tỷ USD vào Uber vào tháng 6/2016.

3. Quỹ này đã xuất hiện hàng thập kỷ?

Phải, nó đã được xây dựng năm 1971 để ủng hộ dự án có ý nghĩa chiến lượng với nền kinh tế Saudi và tính đến năm nay vẫn chỉ tập trung chủ yếu vào thị trường nội địa. Nó nắm giữ khoảng 110 tỷ USD tài sản trong các công ty niêm yết Saudi, bao gồm cổ phần ở Saudi Basic Industries Corp, nhà sản xuất hóa chất lớn thứ hai thế giớil; và National Commercial Bank, nhà cho vay lớn nhất của vương quốc này.

4. Kế hoạch mở rộng ra sao?

Vương quốc này dự kiến sẽ chuyển quyền sở hữu của Saudi Aramco, công ty dầu mỏ quốc gia, sang quỹ PIF.

Một thương vụ IPO lượng cổ phần nhỏ của Aramco, có thể chỉ dưới 5%, sẽ cung cấp tiền mặt cho việc đầu tư. Thương vụ bán ra đó có thể thu về được 106 tỷ USD, theo Sovereign Wealth Fund Institute. Chuyển đổi Aramco sang PIF cho phép chính quyền sở hữu thu nhập từ các thương vụ đầu tư, thay vì chỉ trong lĩnh vực dầu mỏ, Thái tử Ả Rập Saudi cho biết, và đồng thời biến PIF thành quỹ đầu tư quốc gia lớn nhất thế giới.

Các quỹ đầu tư lớn nhất thế giới (nguồn: Bloomberg)

5. Ở đâu ra con số 2 nghìn tỷ USD?

Phần lớn trong đó là dựa trên giá trị của Aramco. Mặc dù việc nắm giữ Aramco sẽ cho PIF vượt mặt quỹ đầu tư quốc gia Na Uy 850 tỷ USD, phần lớn tài sản của PIF sẽ không thể thanh khoản trừ khi chính quyền Saudi bán cổ phần của Aramco. Bởi lý do này, một số nhà phân tích nói rằng con số 2 nghìn tỷ USD dễ gây hiểu nhầm.

Aramco có thể đạt giá trị thị trường trong khoảng 1 đến 1,5 tỷ USD do chính phủ đã cắt giảm gánh nặng thuế của nhà sản xuất dầu nhằm thu hút các nhà đầu tư, các nhà phân tích ở Sanford C. Berstein & CO. và Rystad Energy cho biết vào tháng 3. Tuy nhiên những chuyên gia ngành khác nói rằng Aramco trị giá không đến một nửa, thậm chí chỉ bằng 1/5, của con số 2 nghìn tỷ USD, theo trữ lượng dầu và dự báo dòng tiền đối với các kịch bản thuế khác nhau.

6. Khi nào IPO?

Bộ trưởng dầu mỏ Saudi Khalid Al-Falih tuần trước cho biết rằng cả hai nội dung IPO trong nước và quốc tế đều đang được chuẩn bị cho năm 2018. Nhưng những người trong cuộc nói vào đầu tháng 10 rằng vương quốc này đang xem xét trì hoãn mảng quốc tế của thương vụ chào bán ra công chúng của Aramco cho đến cuối năm 2019, mặc dù IPO trong nước ở Riyadh vẫn có thể xảy ra trong năm sau.

Một lựa chọn khác có thể liên quan đến việc bán cổ phiếu trong nước vào năm sau và một đợt chào bán tư nhân cho một hoặc vài nhà đầu tư chiến lược, người này nói. “Ngay cả trong trường hợp việc bán cổ phần không xảy ra, chúng tôi dự đoán PIF vẫn sẽ được tài trợ”, theo Aqib Mehboob, một nhà phân tích cho quỹ Saudi Fransi Capital ở Riyadh. “Chính quyền có quỹ dự trữ lớn, và đang nhánh chóng đưa ra các chính sách để thu hút doanh thu, giảm trợ cấp và đã rất thành công trong việc tiếp xúc thị trường nợ quốc tế, do đó rõ ràng có khả năng hỗ trợ quỹ này.”

7. Ai vận hành quỹ này?

Nhà điều hành là CEO trước đó của Saudi Fransi Capital Yasir Al-Rumayyan, người đã tham gia vào năm 2015. Kể từ khi đó, quỹ đã tăng hơn gấp đôi lượng nhân viên. Những người quen thuộc với vấn đề này nói rằng trong năm nay họ đã thuê Greg Bankhurst, trước đó là giám đốc công ty bất động sản của Qatar Investment Authority, làm nhà điều hành phát triển. Đồng thời đề cử Rashed Sharif, người lãnh đạo đơn vị ngân hàng đầu tư của Riyad Bank, làm trưởng mảng đầu tư trong nước.