6 thủ đoạn rửa tiền quốc tế tinh vi nhất hiện nay

Nếu bạn là một tên tội phạm có hàng triệu USD nhưng chưa biết cách vận chuyển và xử lí, bạn sẽ làm gì? Dịch vụ rửa tiền ra đời chính là để phục vụ nhu cầu biến tiền phi pháp thành nguồn doanh thu của tổ chức hoặc cá nhân hợp pháp. 

Sau đó, số tiền bẩn khổng lồ có thể được chi tiêu ở bất cứ nơi nào trên thế giới để mua bất động sản hoặc du thuyền sang trọng mà không vướng phải nghi ngờ. 

Hầu hết các quốc gia và tất cả các ngân hàng lớn trên thế giới đều có các biện pháp kiểm soát hoặc nhận diện những khoản tiền đáng ngờ đi vào hệ thống tài chính nhưng theo hàng loạt các tiết lộ và thăm dò gần đây, tội phạm rửa tiền ngày càng nghĩ ra những thủ đoạn mới để thực hiện hành vi phạm pháp này, theo Bloomberg.

Núp dưới vỏ bọc các công ty ma

Hiện nay, thủ đoạn đăng kí một công ty ma chỉ tồn tại trên giấy và không có hoạt động kinh doanh được xem là cách thức dễ dàng và rẻ tiền nhất để thực hiện hành vi rửa tiền mà không vướng phải sự nghi ngờ của chính quyền. 

Đây chính là chìa khóa của giai đoạn phân mảnh số tiền lớn của các hoạt động rửa tiền quy mô lớn. Trong đó, các quĩ chứa tiền được xáo trộn nhiều lần để khiến cơ quan điều tra khó theo dõi hơn. 

Thông thường, người đăng kí các công ty ma thường chọn những "thiên đường thuế" như Panama và Bahamas do điều kiện mở doanh nghiệp dễ dàng. Ngoài ra, các bang Delwar và Nevada của Mỹ cũng cho phép các công ty được đăng kí ẩn danh ẩn danh. 

Gần đây, Liên đoàn Phóng viên quốc tế đã phát hiện ra chương trình rửa tiền quy mô toàn cầu có tên Troika Laundromat liên quan đến ít nhất 75 công ty ma trên khắp thế giới, giao dịch thành công 8,8 tỉ USD tiền bẩn. 

Khai thác kẽ hở pháp lí

Sau sự sụp đổ hỗn loạn của Liên Xô, giới tội phạm rửa tiền đã chuyển sang châu Âu, nơi các cơ quan giám sát vẫn còn nhiều kẽ hở pháp lí chưa xử lí. Mục tiêu tìm kiếm là nưhunxg ngân hàng không được quản lí chặt chẽ hoặc thậm chí sẵn sàng trở thành đồng lõa. 

Các dòng tiền bẩn thường được chuyển vào nhiều ngân hàng ở Sip và Malta. Gần đây, các quốc gia vùng Baltic như Estonia và Latvia vốn từng là điểm nóng trong đường dây vận chuyển tiền bẩn vào Nga, đã kiêm cả vai trò quan trọng với dòng tải sản ngầm ở phương Tây. 

Các quốc gia thuộc Liên Xô cũ lại có thêm lợi thế do tiếng Nga được sử dụng rộng rãi và các ngân hàng Bắc Âu đã vội vã tham gia vào các thị trường tăng trưởng cao này. 

Thông qua các chi nhánh ngân hàng phương Tây, tiền có thể được "làm sạch" và giao dịch khắp nơi mà không gây nghi ngờ. Ngân hàng Danske A/S của Đan Mạch từng thừa nhận rằng phần lớn số tiền 230 tỉ USD chảy qua chi nhánh hạng thường tại Estonia có thể là tài sản phi pháp.

Bản đồ các quốc gia lớn trên thế giới từng dính vào nghi vấn rửa tiền. Ảnh: Bloomberg

Giao dịch thương mại quốc tế

Tội phạm rửa tiền có thể đưa dòng tài sản sang nước ngoài bằng cách tham gia các giao dịch hàng hóa quốc tế hợp pháp và tăng giá trị hóa đơn để giấu mục đích thực sự. 

Hoạt động rửa tiền dựa trên giao dịch thương mại này là phần quan trọng trong chương trình Troika Laundromat. Trong đó, các hóa đơn giả thường nằm trong ngành hàng buôn bán thực phẩm, kim loại hoặc linh kiện xe hơi. 

Phương pháp này hiện được sử dụng rộng rãi tại các quốc gia đang phát triển. Global Financial Integrity, một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Washington, ước tính các hóa đơn khai khống này chiếm 18% giá trị giao dịch giữa các quốc gia đang phát triển và nhóm quốc gia phát triển.

Nhân đôi các giao dịch

Một giao dịch nhân đôi nghĩa là hai giao dịch giống nhau diễn ra ở hai địa điểm khác nhau, có tác dụng hủy giao dịch còn lại nhưng vẫn chuyển tiền thành công từ nơi này sang nơi khác. Giao dịch nhân đôi hoàn toàn hợp pháp và thường được sử dụng bởi các quĩ tương hỗ hoặc các nhà đầu tư bị giới hạn về bảo mật. 

Tuy nhiên, loại hình này cũng có thể bị lợi dụng để chuyển tiền bẩn ra nước ngoài. Trong vụ bê bối lớn nhất lịch sử hoạt động, Deutsche Bank AG đã giúp khách hàng chuyển khoảng 10 tỉ USD ra khỏi Nga từ năm 2011 - 2015 thông qua giao dịch nhân bản tại các văn phòng ở Moscow và London. 

Ngân hàng này đã bị chính quyền Anh và Mỹ phạt 629 triệu USD do vi phạm quy tắc quản lí. Cuộc điều tra lớn hơn của Bộ Tư pháp Mỹ đến nay vẫn chưa có kết luận. 

Giá trị hóa đơn khai khống của giới rửa tiền chiếm tới 18% giao dịch thương mại giữa các nước đang phát triển và nhóm quốc gia phát triển. Ảnh: Bloomberg

Trộn tiền sạch và tiền bẩn

Thật khó để giải thích sự khác biệt giữa kinh doanh hợp pháp và dòng tiền bất hợp pháp do hoạt động tội phạm. Giới tội phạm rửa tiền đôi khi hợp tác với các công ty đang kinh doanh có lãi, tạo ra nhiều tiền mặt để hợp nhất 2 dòng tiền trước khi chuyển đến ngân hàng. Sòng bạc và các loại hình kinh doảnh chủ yếu thanh toán bằng tiền mặt khác như nhà hàng là ví dụ điển hình. 

Thủ đoạn phổ biến nhất liên quan đến sòng bạc là mua vào lượng lớn tiền mặt, đánh bạc chỉ là hình thức và nhận về số tiền còn lại sau ván bài. Một số tổ chức rửa tiền chuyên nghiệp thậm chí sở hữu toàn bộ sòng bạc. 

Macau, trung tâm đánh bạc lớn nhất thế giới, từ lâu đã là thiên đường cho hoạt động rửa tiền dù chính phủ Trung Quốc đã rất nỗ lực ngăn chặn. Đầu năm 2018, chính phủ Canada cũng phát hiện các sòng bạc ở British Columbia từng là điểm rửa tiền cho tội phạm tài chính trong nước và quốc tế suốt nhiều năm. 

Chia nhỏ khoản tiền lớn

Để tránh gây nghi ngờ, tội phảm rửa tiền sẽ chia một số tiền lớn thành nhiều phần nhỏ hơn và giao cho các cấp dưới (thường được gọi bằng biệt danh "chú lùn") tới kí gửi vào nhiều tài khoản khác nhau và ở nhiều nơi khác nhau. 

Các ngân hàng Mỹ phải báo cáo cho các cơ quan quản lí bất kỳ giao dịch nào trị giá hơn 10.000 USD nên giới tội phạm thường tránh đến gần giới hạn này. Ngoài ra, mọi dấu hiệu khả nghi cũng cần được kiểm soát và thông tin ngay lập tức. 

Những ngân hàng không tuân thủ nguyên tắc trên phải đóng các khoản tiền phạt khổng lồ nên luôn phàn nàn rằng các qui tắc mới rất khó chịu và các biện pháp kiểm soát chỉ khiến khách hàng thêm tốn kém. 

Ngân hàng Danske đã phải tăng đáng kể số lượng nhân viên giám sát sau vụ bê bối rửa tiền của nó bùng nổ. Hiện nay, ngân hàng này có tới hơn 1.000 người được giao nhiệm vụ theo dõi và ngăn chặn các tội phạm tài chính và nguy cơ rửa tiền.