Xu hướng tăng lãi suất sẽ khó tiếp diễn trong những tháng cuối năm 2024

Đà tăng lãi suất huy động đã chững lại

Trong báo cáo tiền tệ tháng 9, Chứng khoán MB (MBS) đánh giá đà tăng lãi suất huy động chững lại trong bối cảnh lãi suất liên ngân hàng hạ nhiệt và thanh khoản dồi dào. 

Các chuyên viên phân tích cho biết xu hướng tăng lãi suất tiền gửi tiếp tục chững lại trong tháng 9, khi chỉ có một vài ngân hàng tăng lãi suất với mức tăng từ 0,1% - 0,5%, cho thấy thanh khoản hệ thống khá dồi dào trong vài tuần đầu tháng. 

Tuy nhiên, cơn bão Yagi đã gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng, khiến nhiều doanh nghiệp mất khả năng trả nợ và có thể làm gia tăng áp lực nợ xấu. Nợ xấu nội bảng của toàn hệ thống đến cuối tháng 6 năm nay đã tăng 5,77% so với cuối năm 2023. 

MBS cho rằng đây là yếu tố thúc đẩy các ngân hàng tiếp tục điều chỉnh tăng lãi suất huy động nhằm thu hút vốn mới, qua đó giúp đảm bảo thanh khoản. Đến cuối tháng 9, lãi suất 12 tháng trung bình của nhóm ngân hàng cổ phần đã tăng 0,13 điểm % so với đầu năm lên 5%, trong khi lãi suất của nhóm ngân hàng quốc doanh vẫn giữ nguyên ở gần 4,7%, thấp hơn 0,26 điểm % so với đầu năm.

Với sự phục hồi của tăng trưởng tín dụng trong bối cảnh sản xuất và đầu tư tăng tốc mạnh hơn trong những tháng cuối năm, sẽ phần nào gây áp lực lên thanh khoản hệ thống và có thể dẫn đến việc tăng lãi suất đầu vào. 

Ở chiều ngược lại, việc lạm phát ở mức thấp và Fed hạ lãi suất được kỳ vọng sẽ tạo thêm dư địa cho việc nới lỏng chính sách tiền tệ tại Việt Nam.

Dựa vào các yếu tố trên, MBS dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng lớn sẽ có thể nhích thêm 0,2 điểm %, dao động quanh 5,1% - 5,2% vào cuối năm 2024. Trong báo cáo tháng 8, phía MBS từng kỳ vọng lãi suất đầu vào sẽ tăng nhẹ 0,5 điểm % trong nửa sau năm 2024, lên khoảng 5,2% đến 5,5%/năm. 

Tương tự, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) đã dự báo xu hướng tăng của lãi suất trong những tháng còn lại của năm 2024 sẽ khó tiếp diễn và có độ phân hóa giữa các ngân hàng. Đối với nhóm ngân hàng quốc doanh, lãi suất huy động kỳ vọng sẽ đi ngang, hoặc có thể giảm nhẹ vào thời điểm cuối năm. 

Trong khi đó, đối với nhóm ngân hàng TMCP tư nhân, áp lực tăng nhẹ đối với lãi suất huy động vẫn còn để tăng cường huy động vốn nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.

Lãi suất liên ngân hàng bật tăng do tín dụng phục hồi

Theo các chuyên viên phân tích, trong bối cảnh áp lực tỷ giá giảm, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vẫn đang tiếp tục tích cực hỗ trợ hệ thống ngân hàng trong tháng 9, nhằm hạ mặt bằng lãi suất liên ngân hàng. Lãi suất kênh cho vay cầm cố (OMO) đã được cắt giảm lần thứ hai trong năm nay với mức giảm 25 điểm cơ bản xuống còn 4%/năm. 

Tính đến ngày 30/9, tổng giá trị tiền ròng NHNN bơm vào hệ thống khoảng 128.200 nghìn tỷ đồng với lãi suất 4% - 4,25%, kỳ hạn 7 ngày, trong đó bao gồm 22.000 tỷ đồng tín phiếu đáo hạn. Bên cạnh đó, NHNN cũng đã chủ động dừng phát hành tín phiếu kể từ cuối tháng 8. 

Ngoài ra, trong bối cảnh tỷ giá ổn định, Kho bạc Nhà nước đã phát đi thông báo về nhu cầu mua ngoại tệ từ các ngân hàng thương mại với khối lượng dự kiến tối đa là 350 triệu USD trong tháng 9. Động thái này sẽ giúp tăng thanh khoản hệ thống thêm khoảng 5.800 tỷ đồng.

Sau những động thái trên, lãi suất liên ngân hàng qua đêm từ 4,3% vào hồi đầu tháng đã giảm mạnh về khoảng 3% - mức thấp nhất trong hai tháng trở lại đây. Trong tuần cuối cùng của tháng 9, lãi suất liên ngân hàng qua đêm đột ngột tăng vọt lên khoảng 4,3%.

Theo MBS, sự bật tăng này được cho là do áp lực thanh khoản gia tăng trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng đang phục hồi ổn định.