Việt Nam đứng top 3 đối tác thặng dư thương mại lớn nhất của Mỹ

Hôm 16/12 vừa qua, Bộ Tài chính Mỹ đã đưa Việt Nam và Thụy Sỹ vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ. 

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã lên tiếng khẳng định việc điều hành tỷ giá những năm qua nằm trong khuôn khổ chính sách tiền tệ chung, nhằm thực hiện mục tiêu nhất quán là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không công bằng.

Ngoài chính sách tỷ giá, cán cân thương mại cũng là một tiêu chí quan trọng mà phía Mỹ xem xét. Cụ thể, Mỹ cho rằng các quốc gia thao túng tiền tệ phải có thặng dư thương mại song phương với Mỹ trên 20 tỷ USD một năm.

Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), các quan chức Việt Nam và Mỹ thường xuyên gặp gỡ để trao đổi về các vấn đề kinh tế, trong đó có các hoạt động trong Thỏa thuận khung về Thương mại và Đầu tư 2007. 

Thỏa thuận này mở ra một nền tảng để giải quyết các vấn đề song phương, theo dõi quá trình áp dụng quy định WTO của Việt Nam và điều phối các hoạt động khu vực và đa phương.

Năm 2019, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam đạt khoảng 261,6 tỷ USD (tính theo tỷ giá hiện hành), tăng trưởng GDP thực khoảng 7% và dân số khoảng 95 triệu người.

Tổng kim ngạch thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa Việt Nam và Mỹ năm ngoái đạt 81,3 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Mỹ là 13,4 tỷ USD và xuất khẩu của Việt Nam là 67,9 tỷ USD. Như vậy, Việt Nam ghi nhận thặng dư thương mại hàng hóa và dịch vụ 54,5 tỷ USD với Mỹ trong năm 2019.

Tổng giá trị xuất nhập khẩu hàng hóa (không kể dịch vụ) giữa hai nước năm ngoái là 77,5 tỷ USD, đưa Việt Nam vào vị trí đối tác thương mại lớn thứ 13 của Mỹ. Xuất khẩu hàng hóa của Mỹ là 10,9 tỷ USD, nhập khẩu là 66,6 tỷ USD. Tức là, nếu chỉ tính hàng hóa và không kể dịch vụ, con số thặng dư của Việt Nam với Mỹ là 55,8 tỷ USD.

Giá trị giao thương dịch vụ giữa hai nước tương đối nhỏ, năm 2019 đạt 3,8 tỷ USD, trong đó Mỹ xuất khẩu sang Việt Nam 2,5 tỷ USD và nhập khẩu từ Việt Nam 1,3 tỷ USD, tương ứng với việc Mỹ có thặng dư dịch vụ 1,2 tỷ USD với nước ta.

Bước sang năm 2020, hoạt động thương mại giữa hai nước ít nhiều bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19.

Việt Nam đã kiểm soát dịch bệnh tương đối thành công với chỉ 1.410 ca dương tính và 35 ca tử vong. Trong khi đó, Mỹ đã báo cáo 17,44 triệu ca nhiễm và 313.000 người chết vì COVID-19, đứng đầu thế giới theo cả hai tiêu chí. Mỗi ngày trong tháng 12 này, Mỹ ghi nhận thêm khoảng hơn 200.000 ca mắc mới. Hoạt động kinh tế của Mỹ cũng vì thế mà chịu thiệt hại lớn hơn Việt Nam.

Việt Nam duy trì tăng trưởng GDP dương trong cả ba quý đầu năm 2020 trong khi Mỹ tăng trưởng âm trong quý I và II.

Theo số liệu của Cục Thống kê Dân số Mỹ, tính riêng trong 10 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Mỹ đạt 64,85 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ và tương đương 97% cả năm 2019.

Trong khi đó, giá trị xuất khẩu hàng hóa từ Mỹ vào nước ta đạt 8,22 tỷ USD, giảm 10% so với cùng kì và mới chỉ bằng 76% cả năm ngoái.

Tổng kim ngạch thương mại hàng hóa 10 tháng đầu năm nay là 73,1 tỷ USD, đưa Việt Nam thăng hạng từ vị trí thứ 13 năm ngoái lên thứ 9 trong danh sách đối tác hàng đầu của Mỹ.

Tuy đứng thứ 9 về tổng giá trị xuất nhập khẩu hàng hóa nhưng Việt Nam lại đứng thứ 3 về thặng dư thương mại, chỉ sau Trung Quốc và Mexico. Thặng dư giao thương hàng hóa của Việt Nam với Mỹ trong 10 tháng đầu năm nay là 56,6 tỷ USD, lớn hơn con số 55,8 tỷ USD của cả năm 2019.

Việt Nam duy trì thặng dư thương mại hàng hóa với Mỹ trong tất cả các tháng kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức đầu năm 2017. 

Khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang căng thẳng, nhiều doanh nghiệp quốc tế chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam, thặng dư của nước ta với Mỹ cũng lên cao nhanh chóng, năm 2019 đạt 55,8 tỷ USD, tăng 41% so với năm 2018. Xu hướng tăng vẫn tiếp tục trong năm 2020.

Nhìn xa hơn về quá khứ, liên tục 24 năm từ 1997 đến nay, Việt Nam luôn xuất siêu hàng hóa sang thị trường Mỹ.