|
 Thuật ngữ VietnamBiz
Kinh doanh

Vấn đề của tỷ phú giàu nhất thế giới: Ngăn chặn cuộc chiến tranh giành quyền lực giữa 5 người con

07:57 | 06/02/2023
Chia sẻ
Bernard Arnault, chủ tập đoàn sở hữu thương hiệu Louis Vuitton và cũng người giàu nhất thế giới hiện tại, đang cố gắng để những người con của mình không vướng vào vòng xoáy tranh giành quyền lực như những gì từng xảy ra ở gia tộc Koch tại Mỹ hay gia tộc Ambani tại châu Á.

Tỷ phú Bernard Arnault nhận thức được việc chọn người kế nhiệm có thể khiến doanh nghiệp đối mặt với nhiều vấn đề. Ông đã tìm hiểu những sai lầm từ các doanh nghiệp gia đình khác, bao gồm cả đối thủ Hermes International để cố gắng tránh đi vào vết xe đổ, theo Bloomberg.

Giờ đây, tỷ phú 73 tuổi đang sử dụng kiến thức đó để củng cố quyền kiểm soát của gia đình ông đối với công ty hàng xa xỉ lớn nhất thế giới và ngăn chặn sự đấu đá nội bộ của các con. Đây là nhiệm vụ khó khăn, vì các cuộc chiến trong các gia tộc tỷ phú nổi tiếng khác, từ Murdochs đến Kochs và Ambanis, là những ví dụ tiêu biểu.

Thông qua một loạt động thái trong năm qua, Arnault đã đặt nền móng mà ông hy vọng sẽ ngăn chặn kết quả như vậy đối với đế chế của chính gia đình mình. Trọng tâm của kế hoạch là một công ty cổ phần mới, quyền kiểm soát được chia đều cho 5 người con của ông.

Đây là phương tiện mà vị tỷ phú này hy vọng sẽ ngăn chặn sự chia rẽ giữa những người thừa kế của ông và đảm bảo LVMH Moet Hennessy Louis Vuitton SE sẽ nằm dưới sự kiểm soát của gia đình trong nhiều thập kỷ tới.

Hiện vẫn chưa biết liệu một trong 5 người con có thay thế Arnault trong vai trò điều hành LVMH hay không. Các ứng cử viên tiềm năng sẽ là Delphine, 47 tuổi; Antoine, 45 tuổi; Alexandre, 30 tuổi; Frederic, 28 tuổi và Jean, 24 tuổi.

Gia đình tỷ phú Bernard Arnault có 5 người con. (Ảnh: Bloomberg).

Suy đoán về cuộc chiến giành quyền kế vị tại LVMH đã xuất hiện khi Delphine được thăng chức vào tháng 1 để đứng đầu thương hiệu Christian Dior Couture, ngay khi em trai cô Antoine trở thành CEO của một công ty cổ phần chính thuộc tập đoàn xa xỉ này. Cả hai đã dành nhiều thập kỷ để leo lên hàng ngũ lãnh đạo công ty. Ba người em còn lại cũng đang thăng tiến trong tập đoàn, làm tăng thêm nguy cơ về một cuộc đấu tranh giành quyền lực.

Ông chủ LVMH, người đã vượt qua Elon Musk trở thành người giàu nhất thế giới vào tháng 12/2022, không có ý định từ chức sớm. Vào tháng 4/2022, Arnault đã sắp xếp việc nâng giới hạn độ tuổi cho các vai trò của mình thêm 5 tuổi, lên ngưỡng 80 tuổi. LVMH từ chối đưa ra bình luận về tỷ phú Benrnard Arnault và các con của ông về kế hoạch kế vị.

Tỷ phú Bernard Arnault cố gắng ngăn chặn cuộc chiến quyền lực giống như những gì từng xảy ra ở các gia tộc khác

Kế hoạch giao lại công việc kinh doanh cho các con của tỷ phú Bernard Arnault là một nỗ lực nhằm tránh những cạm bẫy đã làm khổ các gia đình khác khi sự giàu có chuyển từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Gia đình tỷ phú Murdoch, được nhiều người cho là nguồn cảm hứng cho các bộ phim truyền hình về cuộc chiến giành ngai vàng tại các gia tộc giàu, đã chứng kiến những cuộc ganh đua gay gắt giữa các thành viên trong gia đình.

Ở châu Á, gia tộc Ambani của Ấn Độ sẽ mãi mãi bị ám ảnh bởi “sự ra đi” không có di chúc của người đứng đầu vào năm 2002, mở đường cho một cuộc chiến công khai kéo dài để giành quyền kiểm soát giữa hai người con trai của ông khi cả hai đều tham gia vào công việc kinh doanh vào thời điểm đó.

Một trong những người giàu có nhất thế giới khác, Charles Koch, đã chiến thắng trong một cuộc chiến gia đình. Ông và ba anh trai của mình thừa kế Koch Industries Inc. từ cha của họ vào năm 1967.

Sự xung đột này ra và anh trai William bị lật đổ vào năm 1980 sau khi cố gắng giành quyền kiểm soát. Charles và một người anh khác là David đã mua lại William và Frederick vào năm 1983, nhưng những tranh chấp pháp lý của họ đã kéo dài thêm gần hai thập kỷ.

Tỷ phú giàu nhất thế giới đang cố gắng tránh đi vào vết xe đổ của những gia tộc khác. (Ảnh: Bloomberg).

Nếu có bất kỳ mối bất hòa nào giữa những đứa trẻ nhà Arnault thì hiện tại nó vẫn chưa được công khai. Dù vậy, không ai trong số họ tỏ ra phản đối việc tham gia công việc kinh doanh của gia đình.

Tài sản ròng của tỷ phú Arnault đã tăng gần 34 tỷ USD trong năm nay và được Bloomberg Billionaires Index định giá ở mức 196 tỷ USD. Năm ngoái, Arnault đã vạch ra quyền sở hữu LVMH sẽ trông như thế nào sau khi sáng lập và vào tháng 12/2022 đã tổ chức lại công ty cổ phần của ông, Agache SE, để bảo vệ quyền lực của gia đình.

Agache kiểm soát Christian Dior SE, do đó nắm giữ 41% LVMH. Nhìn chung, gia đình Arnault sở hữu 48% vốn cổ phần của LVMH và có gần 64% quyền biểu quyết, có nghĩa là cơ hội để “những người khác” giành quyền kiểm soát công ty lớn nhất châu Âu trên thực tế là con số không.

Chuyển đổi quan trọng có trong kế hoạch kế nhiệm của Arnault, là chuyển đổi Agache SE thành một công ty hợp danh, Agache SCA, một cấu trúc công ty cho phép một cổ đông nắm giữ cổ phần tương đối nhỏ, nhưng lại có ảnh hưởng lớn. Đây là một biện pháp được chuyên gia pháp lý mô tả là  “rất quan trọng.

Một ví dụ nổi tiếng ở Pháp là Lagardere SCA, cho phép Arnaud Lagardere, thế hệ thứ hai, giữ quyền kiểm soát tập đoàn công nghiệp và truyền thông mà ông thừa kế, chỉ với 7% cổ phần. Việc ông làm tiêu tan tài sản của gia đình được coi là thất bại lớn nhất đối với những người kế vị trong lịch sử doanh nghiệp Pháp gần đây.

Người sáng lập LVMH có kế hoạch tiếp tục đứng đầu đến khi một công ty mới thành lập khác, Agache Commandite SAS, quyết định loại bỏ ông và tiếp quản. Việc nắm giữ đó được các con của ông sở hữu thông qua số cổ phần bằng nhau.

Trên giấy tờ, nó mang lại cho những người thừa kế một thước đo quyền lực. Trên thực tế, có thể có những điều kiện bí mật quy định các tình huống cần thiết để kích hoạt quá trình chuyển đổi, giúp người sáng lập nắm quyền kiểm soát chắc chắn trong tương lai gần.

Agache Commandite có quyền chủ tịch luân phiên trong hai năm với Delphine đảm nhận vai trò đầu tiên và một hội đồng gồm 5 thành viên để đảm bảo sự cân bằng quyền lực giữa những người con trong gia đình. Các quyết định quan trọng như loại bỏ Agache SCA khi cha của họ qua đời hoặc thực hiện một thay đổi chiến lược lớn tại Christian Dior SE hay LVMH sẽ cần có sự chấp thuận của hội đồng quản trị.

Arnault từ lâu đã tổ chức các cuộc họp thường xuyên, chính thức với các con của mình tại trụ sở LVMH để thảo luận về công việc kinh doanh, nhưng trong kế hoạch mới, ông đã thêm một yêu cầu rằng các người con phải tham gia vào các quyết định lớn ảnh hưởng đến đế chế xa xỉ có hiệu lực ngay lập tức.

Những người con của tỷ phú Arnault không thể bán cổ phần của mình trong Agache Commandite trong 30 năm nếu không có sự chấp thuận nhất trí của hội đồng quản trị. Sau khi thời hạn này trôi qua, chỉ những hậu duệ trực tiếp của Bernard Arnault mới có thể nắm giữ cổ phần, với gia đình có quyền ưu tiên.

Một hậu duệ của triều đại Hermes đã gọi người sáng lập LVMH là “con sói đội lốt cashmere” sau khi ông đưa ra một nỗ lực thất bại trong việc tiếp quản tập đoàn đối thủ và chỉ ra những điểm yếu trong khả năng bảo vệ cổ phần của gia đình. Việc Arnault gieo rắc xích mích trong những gia đình khác để trục lợi cho bản thân đã có từ lâu, khi ông hợp tác và sau đó lật đổ người thừa kế Henry Racamier để giành quyền kiểm soát công việc kinh doanh Louis Vuitton vào những năm 1980.

Công việc gia đình

Những gia đình có thể duy trì khối tài sản khổng lồ trong một thời gian rất dài là tương đối ít và cách xa nhau. Ở Mỹ, gia tộc Mars đứng sau công ty kẹo cùng tên và triều đại khổng lồ nông nghiệp Cargill-MacMillans, là những ví dụ tiêu biểu.

Tại Pháp, gia tộc đứng sau Hermes đã dùng đòn tấn công của Arnault để hạ bệ, củng cố quyền kiểm soát, đưa hậu duệ đời thứ 6 lên làm CEO và hưởng thành quả từ việc giá cổ phiếu tăng gần 900% kể từ tháng 10/2010, khi LVMH thông báo đã mua lại cổ phần trong hãng sản xuất Birkin.

Tuy nhiên, ngay cả khi sự hài hòa được duy trì, lợi nhuận không phải lúc nào cũng theo sau. Nhà quản lý quỹ Carmignac đã nghiên cứu hoạt động trên thị trường chứng khoán của hàng trăm doanh nghiệp gia đình và nhận thấy rằng từ tháng 1/2004 đến tháng 10/2022, họ hoạt động tốt hơn các doanh nghiệp không thuộc gia đình.

Tuy nhiên, theo thời gian, nghiên cứu chỉ ra rằng lợi nhuận giảm dần và các công ty thuộc sở hữu gia đình do thế hệ thứ nhất quản lý thu được gần gấp đôi giá trị so với những gì mà thế hệ sau làm được.

Theo nhà phân tích Obe Ejikeme, sự sụt giảm này được cho là bắt nguồn từ một số yếu tố, từ việc các thế hệ sau không tái đầu tư lợi nhuận cho đến việc không có triết lý giống như một người sáng lập.

Vẫn chưa rõ có ai trong số 5 người con của tỷ phú Bernard Arnault có thể thay cha mình điều hành LVMH. (Ảnh: Bloomberg).

Từ quan điểm điều hành, những đứa con của Arnault vẫn chưa được tin tưởng để đứng đầu các công ty chiếm phần lớn lợi nhuận của LVMH, mà người sáng lập đã giao cho những người phụ tá đáng tin cậy không thuộc gia đình ông quản lý.

Doanh thu tại Louis Vuitton, nhãn hiệu lớn nhất thuộc tập đoàn LVMH, đã vượt 20 tỷ euro vào năm ngoái. Nó đã được điều hành trong thập kỷ bởi Michael Burke và hiện được lãnh đạo bởi Pietro Beccari, cựu CEO Dior, như một phần của cuộc cải tổ rộng lớn hơn đã nâng tầm con gái Delphine.

LVMH không công bố lợi nhuận từng thương hiệu, nhưng các nhà phân tích tại HSBC vào tháng 12/2022 đã đưa Louis Vuitton lên đầu danh sách với ước tính 11 tỷ euro vào năm 2022. Trong khi Tiffany đóng góp hơn 1 tỷ euro lợi nhuận vào năm ngoái, thì Loro Piana, thương hiệu len cashmere, đồng hồ Tag Heuer và đóng giày Berluti — tất cả đều do những người con của tỷ phú Arnault giám sát, không có tên trong top 10 thương hiệu được HSBC phân tích.

Nếu Arnault chọn một CEO từ bên ngoài gia đình, Antonio Belloni, 68 tuổi, người Italy, có thể là một lựa chọn. Phó Giám đốc điều hành gia nhập công ty vào năm 2001 và là thành viên của ủy ban điều hành công ty và, giống như Delphine và Antoine, có chân trong hội đồng quản trị.

“Bernard Arnault “có một gia đình rất thông minh”. Ông đặt họ vào vị trí để được đào tạo, tiến bộ, phù hợp hơn khi nói đến công việc kinh doanh”, Giám đốc tài chính của LVMH Jean-Jacques Guiony nói với Bloomberg.

Mặc dù một số người cho rằng có yếu tố cạnh tranh giữa Alexandre và Frederic, những người gần bằng tuổi nhau, nhưng đây có thể được coi là một sự cạnh tranh lành mạnh cho tập đoàn dưới con mắt của tỷ phú Bernard Arnault, người luôn nuôi dưỡng sự cạnh tranh ở mức độ nhất định giữa các nhãn hiệu thuộc đế chế LVMH.

“Tôi không có nhãn hiệu yêu thích nào. Làm sao người ta có thể nói rằng một người yêu quý ai nhất trong số những đứa con của mình?”, tỷ phú Bernard Arnault chia sẻ.

Anh Nguyễn