Uỷ ban Kinh tế: 'Bỏ cọc' khi đấu giá gây tác động tiêu cực, phân lô, bán nền 100 lô đất, chỉ 5 lô được sử dụng

Sáng 9/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến Kế hoạch năm 2025.

Một trong những vấn đề còn tồn tại được các đại biểu nêu ra là việc giá nhà chung cư ở phân khúc sơ cấp và thứ cấp bị đẩy lên cao, đáng chú ý tình trạng bỏ cọc sau khi trúng đấu giá, tác động tiêu cực đến mặt bằng giá và thị trường nhà ở.

Trình bày báo cáo Thẩm tra đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết thị trường bất động sản đã có tín hiệu phục hồi nhưng còn khó khăn.

"Giá nhà chung cư, giá đất nền tại một số địa bàn tăng cao đột biến gây ảnh hưởng đến nhu cầu về nhà ở của người dân, người lao động. Tình trạng đấu giá ở mức gấp nhiều lần khởi điểm rồi bỏ cọc tái diễn, tác động tiêu cực đến mặt bằng giá và thị trường nhà ở. Việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở dù có nhiều nỗ lực, cố gắng song kết quả chưa như kỳ vọng", ông Thanh nói.

Theo đó, cùng với quá trình tăng giá đột biến của căn hộ chung cư, giá đất nền tại các quận nội thành và ven đô Hà Nội đã có dấu hiệu tăng nhanh trở lại, nhất là đối với các huyện có thông tin lên quận. Đặc biệt, thời gian vừa qua, loạt phiên đấu giá tại các huyện ven Hà Nội gây xôn xao thị trường.

Dẫn chứng về vấn đề này, báo cáo của Uỷ ban Kinh tế nêu rõ, một số cuộc thu hút hàng nghìn hồ sơ tham dự, gấp hơn chục lần số lô đất được bán ra và trúng đấu giá cũng gấp hàng chục lần giá khởi điểm. Tuy nhiên, diễn ra tình trạng “bỏ cọc” sau khi trúng đấu giá  tác động tiêu cực đến mặt bằng giá và thị trường nhà ở.

Tình trạng lũng đoạn, thổi giá, tạo sóng, đầu cơ đất đai đẩy giá đất lên cao khiến cho việc mua bán hầu như chỉ diễn ra trong giới đầu cơ.

Báo cáo cũng nêu rõ: "Có ý kiến cho rằng, ở nhiều vùng ngoại thành của các thành phố lớn, tỷ lệ lấp đầy sau “phân lô, bán nền” chỉ là 5%; nghĩa là sau nhiều năm thực hiện phân lô, bán nền 100 lô đất, chỉ có 5 lô được sử dụng (xây nhà), còn 95 lô còn lại bỏ hoang, gây lãng phí nguồn lực xã hội".

Vấn đề tồn kho bất động sản dở dang cũng rất đáng được quan tâm khi hàng nghìn căn nhà bị bỏ hoang hàng chục năm qua với tổng giá trị rất lớn; nhiều khu đô mới tỷ lệ số căn hộ được sử dụng thấp. Trong khi đó, người có nhu cầu mua nhà ở, đất ở thực sự đang phải trả một khoản tiền lớn cho giới đầu cơ.

Đây là những vấn đề có thể để lại hậu quả xấu đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Vì vậy, có ý kiến cho rằng, đã đến lúc cần xác định đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt của xã hội, thay vì là hàng hóa mua đi bán lại kiếm lời; từ đó có các giải pháp hữu hiệu giải quyết triệt để thực trạng nêu trên.

Trước đó, trình bày báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến Kế hoạch năm 2025, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, thị trường bất động sản trong 6 tháng đầu năm nay đã có phản ứng tích cực với các tín hiệu như mức độ quan tâm, tìm kiếm thông tin về bất động sản của khách hàng, nhà đầu tư tăng cao.

Đồng thời, lượng giao dịch đối với loại hình căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ và đất nền có xu hướng tăng, quý sau cao hơn quý trước và cao hơn so với cùng kỳ năm 2023; nguồn cung bất động sản có dấu hiệu chuyển biến theo chiều hướng tích cực hơn.

Chính phủ đã thành lập Tổ công tác tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, thị trường bất động sản và tiếp tục hoạt động tích cực, chủ động làm việc với các địa phương và một số doanh nghiệp bất động sản, nhất là các doanh nghiệp lớn để nắm thông tin, tình hình và rà soát đến từng dự án bất động sản cụ thể, trao đổi, hướng dẫn, giải đáp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về pháp lý, quy hoạch... trong triển khai thực hiện dự án bất động sản.

Bên cạnh đó, các Tổ công tác của Đoàn giám sát của Quốc hội việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội đã khẩn trương, tích cực triển khai nhiều công việc, đảm bảo đúng kế hoạch; trong đó đã tiến hành khảo sát thực tế và làm việc với 12 địa phương. Công tác tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố được tổ chức thực hiện chủ động, hiệu quả.