Tuyển người tốt nghiệp trường danh tiếng không phải chiến thuật khôn ngoan cho mọi doanh nghiệp

Một giám đốc nhân sự bận rộn với hàng đống hồ sơ ứng tuyển có nội dung na ná nhau về kinh nghiệm, đào tạo, kĩ năng giao tiếp, chỉ số IQ và đạo đức làm việc thường khó phân biệt nổi các ứng viên. Vì vậy, họ thường chọn cách đơn giản nhất: tuyển người tốt nghiệp từ một trường đại học uy tín thuộc top đầu.

Đương nhiên các trường đại học tốt thu hút sinh viên giỏi hơn và cung cấp dịch vụ đào tạo tốt hơn.Sử dụng yếu tố trường đại học trong khâu tuyển dụng cũng khá hợp lí. Đây cũng là lí do các nhà tuyển dụng đưa ra mức lương khởi điểm cao hơn cho những người tốt nghiệp từ các trường danh tiếng. 

Nhưng liệu chiến lược tuyển dụng này có hiệu quả? Bảng xếp hạng các trường đại học có đảm bảo hiệu suất công việc không? Nghiên cứu của nhóm chuyên gia Havard cho thấy kết quả này chính xác - nhưng chỉ ở một mức độ nhất định.

Tại sao sinh viên tốt nghiệp đại học top đầu làm việc tốt hơn?

Trong một nghiên cứu về mối quan hệ giữa thứ hạng trường đại học và hiệu suất làm việc của sinh viên tốt nghiệp, 28.339 sinh viên từ 294 trường đại học ở 79 quốc gia được theo dõi và quan sát hiệu suất trong hai tháng làm việc. 

Ngoài chất lượng đầu ra, các kĩ năng mềm bao gồm làm việc nhóm, khả năng lãnh đạo, trình độ ngôn ngữ, kĩ năng tin học, trí tuệ cảm xúc, khả năng sáng tạo, v.v. cũng được cân nhắc.

Kết quả cho thấy sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học xếp hạng cao hơn có kết quả tốt hơn nhưng chỉ trên danh nghĩa và một số khía cạnh hiệu suất. Cụ thể, hiệu suất tổng thể chỉ cải thiện 1,9%. Khi so sánh hiệu suất của các ứng viên từ những trường top đầu và top cuối, tỉ lệ khác biệt tăng lên 19%.

Sự khác biệt 19% về hiệu suất có vẻ đáng kể nhưng nhóm sinh viên được lựa chọn tốt nghiệp từ các trường đại học cách nhau 10.000 vị trí trong bảng xếp hạng. Trong một nhóm nhất định với mức độ chênh lệch thứ hạng thấp hơn, khác biệt về hiệu suất chỉ gần 1%.

Tất nhiên, những sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học hàng đầu có kết quả làm việc tốt hơn vì một số nguyên nhân. Đầu tiên, chất lượng đầu vào của các trường đại học này cao hơn nhiều so với các trường còn lại. Tính cạnh tranh cao trong kì thi tuyển cho thấy những năng lực đặc biệt có thể đã hình thành sớm hơn trong quá trình giáo dục phổ thông và do đó, không phải là kết quả do trường đại học tạo ra.

Thứ hai, các trường đại học lớn có chương trình đào tạo tốt hơn bởi họ có những giảng viên giỏi hơn, cơ sở trang bị tốt hơn, thu hút các diễn giả và khách mời thành công hơn đến trường, dẫn đến hiệu suất cao sau đó. 

Cuối cùng, môi trường lí tưởng với những giáo sư nổi tiếng, thông thái, có địa vị cùng những bạn học thông minh, năng động, có tham vọng phấn đấu ảnh hưởng tích cực đến hiệu suất làm việc, động lực và đạo đức làm việc của mỗi người. 

Nhược điểm của nhân sự tốt nghiệp trường đại học lừng danh

Dù hiệu suất tổng thể tốt hơn một chút, việc tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học hàng top cũng có mặt trái. Dữ liệu nghiên cứu cho thấy nhóm sinh viên này có thể phá vỡ tính năng động của đội nhóm một cách vô tình bởi họ thường tập trung quá mức vào các công cụ, không chú ý đúng mức đến các mối quan hệ cá nhân. 

Trong một số trường hợp cực đoan, nhóm sinh viên này có xu hướng ít thân thiện, dễ gây xung đột và ít có khả năng hòa nhập với nhóm của mình. Yếu tố này ảnh hưởng lớn đến hiệu quả cuối cùng.

Đáng chú ý, sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học top đầu thường thể hiện cá tính riêng mạnh mẽ và đôi khi, tách mình khỏi các thành viên tốt nghiệp từ một trường đại học xếp hạng thấp hơn. 

Kết quả, họ thường bị đánh giá là kiêu ngạo và hợm hĩnh, gây ra phân hóa xã hội trong môi trường làm việc. Trên thực tế, họ có xu hướng tự đánh giá bản thân chính xác hơn so với các đồng nghiệp còn lại nhưng nhìn chung, họ ít tham gia vào những buổi trao đổi ngoài công việc và dễ gây mâu thuẫn nội bộ.

Vậy doanh nghiệp nên tuyển dụng ai?

Mức lương trung bình của sinh viên tốt nghiệp từ 10 trường đại học hàng đầu tại Mỹ hiện nay là 72,160 USD - cao hơn 47% so với những người có bằng cấp từ 10 trường cao đẳng trong hệ thống trường City University New York (CUNY) (48,960 USD). Chỉ sau 6 năm, khoảng cách ấy đã tăng vọt lên 108%.

Vậy chi phí này có đáng để đầu tư? Câu hỏi này đòi hỏi nhà tuyển dụng phải xem xét tỉ mỉ giá trị của mức chênh lệch hiệu suất cho công ty. Đối với một số doanh nghiệp, sự khác biệt giữa một sinh viên tốt nghiệp từ trường đại học trung bình so với một trường hàng đầu có thể đáng để trả thêm. 

Tuy nhiên, với một số doanh nghiệp khác, chi phí tăng thêm có thể không dẫn đến lợi nhuận tương xứng. Nhìn chung, kết quả nghiên cứu của các chuyên gia Havard kết luận chỉ riêng yếu tố xếp hạng đại học là một dự báo kém chính xác về hiệu suất làm việc cá nhân. 

Các nhà tuyển dụng có thể kiếm nhiều tiền hơn bằng cách thuê những sinh viên "phù hợp" từ các trường có thứ hạng thấp hơn là "bất kỳ ai" từ các trường có thứ hạng cao hơn. Áp dụng các bài kiểm tra bổ sung để đánh giá năng lực chuyên môn và kĩ năng mềm cần thiết cho công việc mới là lựa chọn khôn ngoan hơn.

Những kĩ năng mà người lao động tích lũy từ trường đại học so với tinh thần sẵn sàng làm việc cũng có thể được bù đắp bằng hình thức đào tạo tại chỗ. Với những doanh nghiệp sở hữu hệ thống đào tạo nhân viên mới chuyên nghiệp, đây sẽ là yếu tố quyết định hiệu suất tốt hơn nhiều so với thứ hạng trường đại học của ứng viên.

Ở tầm nhìn lớn hơn, câu trả lời cũng phụ thuộc vào nhu cầu công việc cụ thể. Liệu công việc có đòi hỏi một người có thành tích tốt nhất từ một trường đại học xếp hạng cao nhất, nơi thậm chí chỉ cần cải thiện 2% hiệu suất là vô cùng quan trọng và bù đắp bất kì khoản chênh lệch lương nào không? 

Hoặc sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học trung bình có thể đáp ứng được các tiêu chí về thành tích không? Để đưa ra quyết định khôn ngoan nhất, giám đốc nhân sự nên xác định những yếu tố này trước khi xem xét hồ sơ đại học của ứng viên.