Từ Adolf Hitler, Donald Trump đến Elon Musk đều được chọn là Nhân vật của năm, tiêu chí của Time là gì?

Elon Musk - Nhân vật của năm 2021

Đầu tuần này, tạp chí Time đã gọi tên CEO của hãng xe điện Tesla và công ty hàng không vũ trụ SpaceX, tỷ phú Elon Musk là Nhân vật của năm.

Tổng biên tập Edward Felsenthal của Time viết: "Nhân vật của năm là một người có tầm ảnh hưởng lớn. Trong năm qua, ít cá nhân nào có thể khuấy động cuộc sống cả trên Trái đất lẫn ngoài vũ trụ bằng Elon Musk".

"Năm 2021, Musk không chỉ vươn lên trở thành người giàu nhất thế giới mà còn trở thành một minh chứng sống cho những thay đổi lớn trong lòng xã hội của chúng ta", ông Felsenthal tiếp tục.

Theo Forbes, tính đến ngày 13/12/2021, tổng tài sản ròng của Elon Musk đã leo lên mức 253,8 tỷ USD, một phần nhờ giá cổ phiếu Tesla tăng cao. Ba nhân vật xếp sau vị tỷ phú xe điện là ông trùm thương mại điện tử Jeff Bezos với tài sản ròng hơn 195,7 tỷ USD, vua hàng hiệu Bernard Arnault (193,6 tỷ USD) và nhà từ thiện Bill Gates (138,4 tỷ USD).

Ngoài Tesla, Musk cũng gặt hái thành công với SpaceX khi thực hiện thành công chuyến bay đầu tiên lên quỹ đạo Trái đất. Chuyến bay chỉ gồm khách du lịch và không có bất kỳ phi hành gia chuyên nghiệp nào, CNN liệt kê.

Tuy nhiên, một số hành vi của Musk trên mạng xã hội vẫn khiến vị tỷ phú gặp rắc rối. Trong bài giới thiệt Musk là Nhân vật của năm, tổng biên tập Felsenthal đã đề cập đến tính cách bốc đồng của CEO Tesla, vốn thể hiện rõ trên nền tảng Twitter. Ông Felsenthal mô tả đây là "biểu hiện lỗ mãng, có xu hướng gây chia rẽ và chế nhạo người khác".

Khởi đầu của một truyền thống gần một thế kỷ

Dù đã trở thành truyền thống gần trăm năm của Time, danh hiệu Nhân vật của năm lại bắt đầu như một ý tưởng bất chợt. Trong kỳ nghỉ năm mới 1928, các biên tập viên của Time không biết phải viết bài về ai vì tin tức ở giai đoạn này khá thưa thớt.

Do đó, họ đã quyết định giới thiệu một người có ảnh hưởng lớn trong năm trước đó. Charles Augustus Lindbergh, người đã một mình vượt Đại Tây Dương chỉ trong 33 giờ 39 phút, trở thành anh hùng của năm 1927.

May mắn cho Time hơn là Lindbergh chưa bao giờ xuất hiện trên trang bìa nào trước đó, nên điều này càng giúp Time thu hút sự chú ý của công chúng. Cuối năm, trên số tạp chí đầu năm 1928, các biên tập viên đã đưa Lindbergh lên trang bìa, gọi ông là Nhân vật của năm và truyền thống của Time ra đời từ đây.

Cho đến nay, danh hiệu này đã liên tục thay đổi, không chỉ công nhận một cá nhân mà còn xem xét đến ảnh hưởng của một nhóm, phong trào hoặc ý tưởng lớn.

Năm 2020, Tổng thống Mỹ Joe Biden và "nữ phó tướng" Kamala Harris đã được lựa chọn làm Nhân vật của năm. Người tiền nhiệm của ông Biden là Donald Trump được chọn là Nhân vật của năm 2016 sau khi đắc cử Tổng thống Mỹ.

Năm 2019, nhà hoạt động về biến đổi khí hậu người Thụy Điển Greta Thunberg, khi đó 16 tuổi, là Nhân vật của năm trẻ tuổi nhất trong lịch sử.

Có thời điểm, Nhân vật của năm mà Time lựa chọn không phải là con người. Năm 1982, để tôn vinh sự ra đời của máy tính cá nhân, các biên tập viên đã trao danh hiệu cho cỗ máy công nghệ này.

Time đã phát triển truyền thống Nhân vật của năm thành một tổ hợp giải thưởng lớn bằng cách bổ sung nhiều danh hiệu khác vào danh sách vào năm 2019.

Năm nay, ngôi sao nhạc pop Olivia Rodrigo - chủ nhân bản hit Drivers License, được chọn làm Nghệ sĩ của năm và người từng 4 lần đoạt huy chương vàng Olympic là Simone Biles được nêu tên là Vận động viên của năm.

Danh hiệu Anh hùng của năm thuộc về các nhà khoa học đứng sau công nghệ vắc xin COVID-19 mRNA. Nhóm nhà khoa học này gồm Katalin Kariko, Barney Graham, Kizzmekia Corbett và Drew Weissman.

Khác với các năm trước, năm nay Time không công bố danh sách rút gọn ứng viên cho danh hiệu Nhân vật của năm. Thay vào đó, tạp chí này tuyên bố Nhân vật của năm trên kênh YouTube riêng, nội dung do bộ phận video của tạp chí tự sản xuất.

Điều này trái ngược hoàn toàn với thông lệ các năm trước, khi Time tiết lộ danh sách cuối cùng trên sóng truyền hình của đài NBC. Năm ngoái, Time đã tiết lộ các lựa chọn vào khung giờ vàng của NBC. Những năm trước, lựa chọn của tạp chí được công bố trên một chương trình buổi sáng.

Tiêu chí nào để được Time nêu tên?

Nhân vật của năm không nhất thiết phải là một người có ảnh hưởng tốt đẹp, vì đôi khi nhân vật này có thể gây ra tác động tiêu cực, thậm chí là cực kỳ tàn bạo với nhân loại. Chẳng hạn, trùm phát xít Đức Adolf Hitler từng được gọi tên là Nhân vật của năm 1938.

Lãnh đạo Liên bang Xô viết Joseph Stalin được chọn hai lần vào năm 1939 và 1942; và cựu Tổng thống Mỹ Richard Nixon - người vướng vào bê bối Watergate, được gọi tên hai lần vào năm 1970 và 1971.

Năm 1938, Hitler gây tranh cãi cực kỳ lớn khi xuất hiện trên trang bìa của tạp chí Time trong khung cảnh rất hãi hùng: Hitler đang chơi organ trước một vòng quay treo đầy xác người chết.

Dòng chữ trên trang bìa ghi "From an unholy organist, a hymn of hate", tạm dịch là "Tiếng đàn của một kẻ xấu xa tạo nên một bản nhạc đầy thù hận".

Nói cách khác, Nhân vật của năm do các biên tập viên của Time lựa chọn không hẳn là một giải thưởng cao quý mà nó chỉ công nhận cho tầm ảnh hưởng của một cá nhân hoặc tổ chức trên truyền thông trong 12 tháng của năm.

Cựu tổng biên tập Walter Isaacson viết trong số ra năm 1998 như sau: "Danh hiệu Nhân vật của năm sẽ được trao cho những người hoặc tổ chức tác động nhiều nhất đến tin tức và cuộc sống của chúng ta, đại diện cho sự kiện quan trọng bậc nhất trong một năm, bất luận là tốt hay xấu".