TTCP chỉ loạt sai phạm tại dự án khai thác khoáng sản để làm Hầm Đèo Cả ở Phú Yên

Thông xe hầm Đèo Cả, thời gian qua đèo còn 10 phút

Chọn địa điểm và cấp phép khai thác khoáng sản phục vụ dự án Hầm Đèo Cả sai quy định

Thanh tra Chính phủ mới đây có báo cáo kết quả kiểm tra việc chuyển mục đích sử dụng rừng (khoảng 16 ha) để thực hiện Dự án khai thác khoáng sản đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường phục vụ thi công Dự án Hầm đường bộ Đèo Cả của CTCP tập đoàn Hải Thạch.

Ảnh: Báo Đầu tư

Theo đó, khu vực được lựa chọn khai thác đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường phục vụ thi công dự án Hầm đường bộ Đèo Cả có diện tích 16 ha tại thôn Hảo Sơn, xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên đang được quy hoạch là đất rừng đặc dụng do Ban quản lý rừng đặc dụng Đèo Cả quản lý, là khu vực cấm hoạt động khoáng sản. Trong 16 ha, hiện có 15 ha có rừng, được Ban quản lý rừng đặc dụng Đèo Cả ký hợp đồng giao khoán cho 11 hộ dân bỏ vốn thực hiện trồng rừng.

Sau đó, theo đề xuất của CTCP tập đoàn Hải Thạch, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Phú Yên đã chủ trì việc kiểm tra thực tế địa điểm xin khai thác đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường và đề nghị tỉnh chỉ đạo bổ sung vị trí mỏ này vào quy hoạch khoáng sản. Tỉnh Phú Yên đã chấp thuận trong khi đây là khu vực quy hoạch rừng đặc dụng, có chức năng bảo vệ di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh, thuộc khu vực cấp hoạt động khoáng sản. Điều này không phù hợp với Luật Khoáng sản năm 2010.

Về việc cấp phép khai thác khoáng sản, Sở TN&MT đã hướng dẫn công ty Hải Thạch lập thủ tục thăm dò, khai thác khoáng sản và thuê đất; công ty cũng đã lập Báo cáo kết quả điều tra địa chất và Đề án khai thác. Do tính cấp bách của dự án Hầm đường bộ Đèo Cả (dù hồ sơ chưa hoàn chỉnh và chưa được phê duyệt) nên Sở kiến nghị tỉnh cho công ty vừa khai thác, vừa hoàn tất thủ tục với diện tích 2 ha (nằm trong 16 ha) và trong thời hạn 30 ngày công ty phải hoàn tất hồ sơ khai thác mỏ theo đúng quy định. Tỉnh đã đồng ý.

Việc tỉnh Phú Yên cho Hải Thạch vừa khai thác, vừa hoàn tất thủ tục với diện tích 2 ha đang được quy hoạch là rừng đặc dụng khi chưa có quyết định thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, mục đích sử dụng đất rừng là vi phạm quy định Luật Khoáng sản năm 2010... Tỉnh đã cấp Giấy phép khai thác khoáng sản cho Hải Thạch với diện tích 16 ha, trữ lượng khai thác 642.000 m3 và thời gian khai thác là 5 năm 5 tháng.

Hải Thạnh vi phạm nhiều quy định khi khai thác khoáng sản phục vụ dự án Hầm Đèo Cả

Theo Quyết định của tỉnh, phương thức khai thác mỏ được duyệt là theo hình thức cuốn chiếu, làm đến đâu trả lại mặt bằng đến đó, lượng đất, đá thải, lớp đất bóc tầng phủ sẽ được giữ lại, phủ lên những khu vực khai thác, trồng cây trên toàn bộ diện tích mỏ; độ sâu tối đa 5,5m...

Nhưng theo kết quả kiểm tra, công ty đã thực hiện sai so với Giấy phép khai thác khoáng sản được cấp khi không giữ lại phần đất bóc tầng phủ, khai thác quá độ sâu và vượt trữ lượng quy định, gây ra tình trạng ngồn ngang cát, đá, sỏi, sạt lở, sụt lún, cao độ chênh lệch lớn chưa được san gạt, dọn dẹp. Trong quá trình khai thác, công ty không lập, lưu trữ bản đồ, bản vẽ mặt cắt hiện trạng khu vực được phép khai thác; không thống kê, báo cáo trữ lượng; không lập hồ sơ thiết kế theo quy định...

Việc UBND huyện Đông Hòa duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và tổ chức thực hiện khi chưa có quyết định thu hồi đất là không phù hợp quy định. Việc Sở TN&MT tham mưu tỉnh thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất cho Hải Thạch thuê đất để khia thác khoáng sản khi dự án chưa có trong Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của huyện Đông Hòa và khi đó khu đất vẫn đang là rừng đặc dụng, chưa chuyển mục đích sử dụng rừng là không đúng quy định Luật Đất đai 2013.

Công ty Hải Thạch đã nộp tiền thuê đất từ tháng 11/2012 – 3/2017 là gần 2,2 tỷ đồng; tiền thuế tài nguyên và phí Bảo vệ môi trường từ năm 2013 – 7/2017 là gần 1,2 tỷ đồng; còn tiền cấp tiền khai thác khoáng sản vẫn chưa xác định.

Thanh tra Chính phủ nhận định, dự án khai thác khoáng sản đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường phục vụ thi công Hầm đường bộ Đèo Cả đã đẩy nhanh tiến độ dự án và đưa vào khai thác sớm 4 tháng so với tiến độ, giúp giảm ách tắc giao thông. Tuy nhiên với những sai phạm khi thực hiện dự án, thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo tỉnh Phú Yên triển khai phương án sửa chữa các sai phạm, khắc phục hậu quả; giữu nguyên quy hoạch rừng đặc dụng đối với khu mỏ đất 16 ha tại thông Hảo Sơn, xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa, trồng lại rừng theo phương án đã duyệt; kiểm điểm trách nhiệm và kỷ luật đối với tổ chức, cá nhân để xảy ra vi phạm và báo cáo Thủ tướng.

Riêng công ty Hải Thạch cần thực hiện các biện pháp phục hồi môi trường và trồng rừng ngay tại khu khai thác mỏ đất 16 ha nói trên và nộp đủ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản.