Trung Quốc: Xôn xao vụ Thứ trưởng Bộ Công an bị bãi chức

Trước đó, ngày 19/4, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương (UBKTKLTW) và Ủy ban Giám sát Nhà nước tuyên bố, Tôn Lực Quân, 51 tuổi, Đảng ủy viên và Thứ trưởng Bộ Công an, “hiện đang bị giám sát và điều tra vì nghi ngờ vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật”.

Tôn Lực Quân sinh tháng 1/1969, gia nhập Đảng Cộng sản Trung Quốc năm 1997. Ông tốt nghiệp Đại học bang New South Wales, Australia, chuyên ngành Quản lý đô thị và Y tế công cộng.

Trước khi giữ chức Thứ trưởng Bộ Công an năm 2018, Tôn Lực Quân là thư ký của ông Mạnh Kiến Trụ, cựu Ủy viên Bộ Chính trị  kiêm Bí thư Ủy ban Chính trị và Pháp luật của Đảng Cộng sản Trung Quốc (đã nghỉ hưu 10/2017); sau đó giữ chức vụ Cục trưởng Cục Bảo vệ An ninh (Cục I) của Bộ Công an, chịu trách nhiệm bảo vệ lãnh đạo Trung ương.

Tôn Lực Quân cũng từng là Chủ nhiệm Văn phòng các vấn đề Hồng Kông, Ma Cao và Đài Loan thuộc Bộ Công an.

Tôn Lực Quân là quan chức cấp phó bộ thứ hai của Trung Quốc bị mất chức trong năm nay do “nghi ngờ vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật”. Trước đó, ngày 12/4 năm nay, Trương Chí Nam (Zhang Zhinan), Phó tỉnh trưởng Phúc Kiến, cũng bị điều tra.

Một người được đào tạo tại các trường đại học phương Tây như Tôn Lực Quân là tương đối hiếm trong số các quan chức an ninh Trung Quốc.

Sau khi thông báo chính thức rằng ông đang bị điều tra, có tin đồn rằng nó có thể liên quan đến việc rò rỉ dữ liệu liên quan đến dịch bệnh cho Mỹ, nhưng tin này không thể xác nhận.

Theo một bài viết trên tạp chí Tài Kinh (Caijing), lần xuất hiện công khai cuối cùng của Tôn Lực Quân là vào tháng 3/2020. Vào tháng Hai năm nay, với tư cách là lãnh đạo của Bộ Công an, Tôn Lực Quân đã đến Vũ Hán để giám sát công tác công an trong chống dịch.

Chỉ vài giờ sau tuyên bố điều tra Tôn Lực Quân của UBKTKLTW, Bộ Công an Trung Quốc đã ban hành một tài liệu nói Bộ trưởng Bộ Công an Triệu Khắc Chí đã chủ trì cuộc họp của đảng ủy bộ vào tối cùng ngày, bày tỏ “kiên quyết ủng hộ” việc điều tra Tôn Lực Quân.

Bộ Công an tuyên bố trong thông cáo báo chí rằng việc Tôn Lực Quân bị điều tra, là kết quả tất yếu của việc ông ta coi thường kỷ luật chính trị và các quy tắc chính trị của đảng, không tuân thủ kỷ luật, các quy định, không biết phép tắc và hành động bừa bãi.

Điều đáng chú ý là trong thông báo, Bộ Công an đã đề cập Tôn Lực Quân song song với việc các “Hổ lớn” Chu Vĩnh Khang và Mạnh Hồng Vĩ đã bị quật đổ, nói Bộ Công an sẽ “loại bỏ ảnh hưởng độc hại của Chu Vĩnh Khang, Mạnh Hồng Vĩ, Tôn Lực Quân trên nhiều mặt”; nghiêm khắc trừng phạt những cán bộ đảng viên nghi ngờ các chính sách của chính quyền trung ương, ngoài thuận trong nghịch, hoạt động như một “kẻ hai mặt”, thực thi pháp luật nhưng vi phạm pháp luật và tham nhũng hủ bại.

Từ tối ngày 19/4, các thông tin về Tôn Lực Quân trong phần thông tin lãnh đạo trên trang web của Bộ Công an đã bị xóa.

Trang web của Bộ Công an trước đây cho thấy có 12 người trong cột thông tin lãnh đạo, bao gồm cả bộ trưởng và Tôn Lực Quân xếp thứ 8. Trong số này, có tổng cộng 6 thứ trưởng và ông ta đứng thứ 5.

Trước Tôn Lực Quân, Thứ trưởng Bộ Công an là Mạnh Hồng Vĩ ngày 7/10/2018, đã bị điều tra vì cáo buộc vi phạm pháp luật.

Ngày 21/1/2020, Tòa án Nhân dân Trung cấp Thiên Tân đã công khai tuyên án vụ hối lộ của Mạnh Hồng Vĩ và kết án bị cáo Mạnh Hồng Vĩ 13 năm sáu tháng tù vì tội nhận hối lộ và phạt tiền 2 triệu NDT.

Việc Tôn Lực Quân ngã ngựa khiến thế giới bên ngoài chấn động.

Thứ nhất, ông ta được cử đến Vũ Hán, khu vực tâm dịch, để kiểm tra và giám sát công tác chống dịch bệnh của công an địa phương, vai trò được cho của người được trọng dụng; Thứ hai, tuy là Thứ trưởng, nhưng ông từng giữ các chức vụ quan trọng Cục trưởng Cục I Bộ Công an (Cục bảo vệ An ninh nội bộ), Cục trưởng Cục 26 (nguyên là Cục chống tà giáo cũ), Phó văn phòng Trung ương 610 và Giám đốc Văn phòng các vấn đề Hồng Kông, Ma Cao và Đài Loan, được coi là một Thứ trưởng có quyền lực thực sự.

Dư luận cho rằng ảnh hưởng của việc Tôn Lực Quân bị mất chức không kém gì vụ chạy trốn của Giám đốc công an Trùng Khánh vào lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô năm 2012 dẫn đến việc Ủy viên Bộ Chính trị Bạc Hy Lai bị bắt, sẽ kích hoạt một đợt thanh lọc mới trong hệ thống chính pháp.

Ngay sau khi Tôn Lực Quân ngã ngựa, hệ thống chính pháp đã xuất hiện một loạt thay đổi. Ngày 29/4, Hà Vinh, người từng giữ chức ở Tòa án tối cao sau đó về làm Phó bí thư tỉnh ủy Thiểm Tây, đã quay trở lại với Tòa án tối cao và giữ chức Phó Chánh án thường trực, cấp trưởng bộ.

Cùng ngày 29/4, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Phó Chính Hoa (Fu Zhenghua) lặng lẽ rời chức, thay thế bằng Đường Nhất Quân (Tang Yijun) cấp dưới cũ ở Chiết Giang của ông Tập Cận Bình và cựu Tỉnh trưởng Liêu Ninh. Theo tin trên mạng Internet, một ngày trước khi Phó Chính Hoa mất chức, ông ta đã bị Cục Cảnh vệ Trung ương quản thúc.

Tuy nhiên, một nguồn tin cho biết, việc Tôn Lực Quân bị quật ngã có thể có liên quan đến một nhân vật lớn hơn phía sau ông ta và còn liên quan đến việc bà vợ Lý Lợi đăng ký kết hôn ở Australia hiện nắm giữ tài khoản có tới 10 tỷ USD.

Tội lỗi cụ thể của Tôn Lực Quân như thế nào sẽ dần dần lộ rõ sau khi vụ việc được điều tra.