Trung Quốc muốn thống trị lĩnh vực AI và một số mô hình hiện đã đánh bại các đối thủ Mỹ

Nỗ lực dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) của Trung Quốc đang đem đến những kết quả tích cực. Nhiều chuyên gia phân tích công nghệ chia sẻ với CNBC rằng các mô hình AI của Trung Quốc đang được sử dụng cực kỳ phổ biến và có hiệu suất ngang ngửa hoặc vượt trội hơn sản phẩm của Mỹ.

Các đối thủ của OpenAI

Các công ty AI Trung Quốc đang phát triển những mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) làm nền tảng cho các ứng dụng như chatbot.

Tuy nhiên, khác với mô hình của OpenAI, nhiều công ty Trung Quốc lại nỗ lực phát triển các LLM nguồn mở hoặc trọng số mở để các nhà phát triển có thể tải về và dùng trong ứng dụng của họ miễn phí và tương đối tự do, không yêu cầu cấp phép nghiêm ngặt.  

Trên Hugging Face, một thư viện trực tuyến cho phép người dùng tiếp cận các LLM, những LLM từ Trung Quốc được tải về nhiều nhất. Và trong số đó thì người dùng ưa chuộng nhất Qwen, nhóm mô hình AI do gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba phát triển.

Kỹ sư máy học Tiezhen Wang của Hugging Face cho biết Qwen có hiệu suất vượt trội so với các đối thủ và mô hình cấp phép “rất thuận lợi”, tức là doanh nghiệp có thể sử dụng nó mà không cần kiểm tra nhiều về mặt pháp lý. Ông đánh giá: “Qwen có lẽ là một trong những mô hình LLM tốt nhất hiện nay”.

Gần đây, startup DeepSeek của Trung Quốc cũng làm dậy sóng khi ra mắt mô hình tên DeepSeek-R1. DeepSeek tuyên bố R1 đủ khả năng cạnh tranh với o1 - mô hình do OpenAI thiết kế để suy luận hoặc giải quyết các nhiệm vụ phức tạp.

Bà Grace Isord, đối tác tại công ty đầu tư mạo hiểm Lux Capital, cho biết: “Trong năm qua, chúng tôi chứng kiến sự xuất hiện của ngày càng nhiều mô hình nguồn mở từ Trung Quốc. Chúng có hiệu năng mạnh mẽ, chi phí vận hành thấp và thông lượng (throughput) cao”.

Mở mã nguồn để theo đuổi cuộc chơi toàn cầu

Mở nguồn công nghệ là cách tốt để phục vụ một số mục đích, bao gồm thúc đẩy sự sáng tạo của các nhà phát triển phần mềm và xây dựng cộng đồng tập trung vào một sản phẩm nhất định.

Doanh nghiệp Trung Quốc không phải là người duy nhất phát hành các LLM nguồn mở. Meta (công ty mẹ của Facebook) và startup Mistral của châu Âu cũng cung cấp các phiên bản nguồn mở cho mô hình AI của họ.

Song, trong bối cảnh AI trở thành mặt trận mới trong cuộc đối đầu giữa Washington và Bắc Kinh, LLM nguồn mở đem lại cho doanh nghiệp Trung Quốc lợi thế quan trọng là giúp mô hình của họ được sử dụng trên toàn thế giới.

Ông Paul Triolo, đối tác tại công tư tư vấn toàn cầu DGA, bình luận: “Doanh nghiệp Trung Quốc muốn người dùng quốc tế sử dụng mô hình của họ. Mở mã nguồn sẽ giúp họ trở thành tay chơi toàn cầu trong lĩnh vực AI”.

Hiện tại, sự tập trung của các doanh nghiệp chủ yếu xoay quanh mô hình AI. Nhưng một vấn đề quan trọng khác là những ứng dụng nào sẽ được xây dựng dựa trên các mô hình AI và công ty nào sẽ thống trị thị trường đó.

Nói một cách đơn giản, mô hình AI ngày nay có thể được so sánh với các hệ điều hành như Window, Android hay iOS. Trong tương lai, những công ty phát triển mô hình AI có thể thống trị một thị trường mới trị giá hàng trăm tỷ USD, giống như vị thế bá chủ của Microsoft, Google và Apple với máy tính và điện thoại.

Rủi ro từ Mỹ

Việc đào tạo mô hình AI đòi hỏi sức mạnh tính toán khổng lồ. Hiện nay, Nvidia là nhà thiết kế hàng đầu về loại chip cần thiết cho công việc này, hay còn gọi là GPU.

Nhưng trong khoảng một năm qua, Mỹ đã tăng cường hạn chế xuất khẩu chip bán dẫn và thiết bị sản xuất chip sang Trung Quốc. Điều đó có nghĩa là Nvidia không thể bán những con chip tiên tiến nhất sang Trung Quốc mà thay vào đó phải sản xuất chip tuân thủ lệnh cấm để xuất khẩu.

Bất chấp những giới hạn trên, doanh nghiệp Trung Quốc vẫn tìm ra cách để phát triển mô hình AI thông minh. Ông Triolo của công ty tư vấn DGA giải thích: “Các công ty công nghệ lớn của Trung Quốc đã dự trữ sẵn lượng lớn GPU của Nvidia trước khi Mỹ ban hành lệnh cấm. Ngoài ra, họ cũng khai thác GPU từ Huawei và những công ty nội địa khác”.

Quả thực, các công ty Trung Quốc đang đẩy mạnh nỗ lực tạo ra những sản phẩm thay thế chip của Nvidia. Huawei là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong lĩnh vực này, những công ty khác như Baidu và Alibaba cũng đang đầu tư vào việc thiết kế chip.

Ông Triolo cảnh báo: “Nhưng khoảng cách về phần cứng giữa các công ty AI phương Tây và Trung Quốc sẽ ngày càng nới rộng, đặc biệt là vào năm sau khi Nvidia giới thiệu các hệ thống dựa trên chip Blackwell bị hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc”.