Trung Quốc lo các địa phương tiêu xài phung phí, làm tăng khối nợ

Hội đồng Nhà nước Trung Quốc tuyên bố các chính quyền địa phương phải chịu trách nhiệm nếu chi tiêu lãng phí, trong bối cảnh Bắc Kinh đang cố gắng cân bằng giữa kiểm soát rủi ro nợ gia tăng và duy trì tăng trưởng kinh tế ổn định.

Tuy về tổng thể, mức nợ của Trung Quốc đã ổn định và đều đặn giảm, nhưng nền kinh tế lại đối mặt với áp lực suy giảm "mới", theo bài báo của Tân Hoa Xã (Xinhua) hôm 24/11 sau cuộc họp điều hành Hội đồng Nhà nước do Thủ tướng Lý Khắc Cường chủ trì.

Do đó, Hội đồng cho rằng cần tăng cường giám sát đối với nợ của chính quyền địa phương để đảm bảo vốn được sử dụng để mở rộng nhu cầu trong nước và thúc đẩy tiêu dùng: "Nghiêm cấm sử dụng tiền cho các tòa nhà và hội trường sang trọng, các dự án phù phiếm và những công trình cảnh quan không cần thiết".

Hội đồng nói thêm rằng việc sử dụng trái mục đích công quỹ, vi phạm quy chế đi vay và để công quỹ nhàn rỗi phải bị "kiên quyết" ngăn chặn. Đồng thời chỉ đạo: "Nếu phát hiện có vấn đề, phải thực hiện các biện pháp chấn chỉnh nghiêm túc và quy trách nhiệm nghiêm ngặt".

Tháng trước, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc phê bình đích danh 8 dự án chính quyền địa phương tại 4 tỉnh miền tây vì chính sách nợ lỏng lẻo. Hội đồng lệnh cho các quan chức địa phương "tuân thủ nghiêm ngặt kỷ luật tài khóa", đánh dấu động thái mới nhất trong nỗ lực kiểm soát nợ chính quyền địa phương chồng chất và vay nợ quá mức trong lĩnh vực bất động sản.

Trong vài tuần qua, Thủ tướng Lý Khắc Cường và Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) ngày càng bày tỏ lo ngại về những khó khăn mà nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đối mặt.

Bắc Kinh hứa sẽ cung cấp loạt biện pháp hỗ trợ mới cho doanh nghiệp vừa và nhỏ để bảo vệ việc làm và tăng trưởng. PBoC cam kết giữ cho thanh khoản dồi dào một cách hợp lý.

Bắc Kinh đã tăng cường giám sát các khoản vay ngoài sổ sách chính thức của chính quyền địa phương để kiểm soát rủi ro nợ ẩn khổng lồ.

Goldman Sachs ước tính rằng tổng nợ từ phương tiện tài trợ của chính quyền địa phương (LGFV) tương đương với hơn 50% GDP Trung Quốc. LGFV là công cụ để chính quyền địa phương vay tiền mà không phải ghi nhận nợ vào bảng cân đối kế toán.

Nhưng đồng thời giới chức trách địa phương cũng được yêu cầu đẩy nhanh việc vay nợ dưới hình thức trái phiếu phục vụ mục đích đặc biệt. Loại trái phiếu này được thiết kế để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng, nhằm thúc đẩy đầu tư trong giai đoạn kinh tế chậm lại. 

Tuy nhiên, hạn ngạch của các trái phiếu phục vụ mục đích đặc biệt bị coi là quá nhỏ, không đủ cho nhu cầu vay nợ để xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng. Hạn ngạch năm 2021 vào khoảng 3.650 tỷ nhân dân tệ (571 tỷ USD), tờ South China Morning Post (SCMP) cho biết.

Báo cáo hôm 25/11 của hãng xếp hạng tín dụng Moody's ước tính rằng trong năm tới, vốn khả dụng của chính quyền địa phương có thể thiếu hụt 5.100 tỷ nhân dân tệ, tăng 200 tỷ nhân dân tệ so với năm nay. Gánh nặng tăng thêm này nhiều khả năng sẽ được san sẻ giữa chính quyền trung ương và địa phương.

"Chúng tôi kỳ vọng Bắc Kinh sẽ tiếp tục theo đuổi mục tiêu chính sách dài hạn là kiềm chế nợ tiềm tàng của chính quyền địa phương và khu vực phát sinh từ các LGFV", báo cáo của Moody's viết.