Trung Quốc là thị trường kỳ vọng nhất của doanh nghiệp cá tra trong năm 2023

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) năm 2022, xuất khẩu cá tra đã ghi nhận con số kỷ lục với 2,4 tỷ USD. Tuy nhiên ngay từ tháng 11/2022, xuất khẩu cá tra đã có dấu hiệu chững lại do tác động của lạm phát tại các thị trường.

VASEP dự báo xuất khẩu cá tra sang một số thị trường chủ lực trong quý I/2023 sẽ sụt giảm mạnh, kết quả năm 2023 khó duy trì được như năm 2022, nhất là Mỹ, EU. Tuy nhiên, doanh nghiệp cá tra vẫn có thể linh hoạt điều chỉnh thị trường xuất khẩu vì vẫn có những tín hiệu lạc quan ở một số thị trường hoặc khối thị trường khác.

Trong đó, Trung Quốc là kỳ vọng lớn nhất với ngành cá tra năm tới, sau khi nước này bỏ các quy định kiểm soát, xét nghiệm COVID đối với hàng nhập khẩu. Nới lỏng chính sách kiểm soát COVID sẽ thúc đẩy mạnh mẽ nhu cầu tiêu thụ thực phẩm và thủy sản của thị trường này.

VASEP dự báo các phân khúc tiêu thụ thực phẩm như khách sạn, nhà hàng, dịch vụ sẽ bùng phát nhu cầu trở lại từ Tết nguyên đán năm nay. Trong số các thị trường nhập khẩu cá tra Việt Nam, Trung Quốc thu hút số doanh nghiệp xuất khẩu nhiều nhất.

Năm 2022, hơn 160 doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu mặt hàng cá tra sang Trung Quốc, mang về doanh số hơn 700 triệu USD, chiếm 29% tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra.

Bên cạnh thị trường Trung Quốc, các nước ASEAN cũng có sức hấp dẫn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam. Tính đến hết tháng 11, xuất khẩu cá tra sang khối thị trường này đạt 183 triệu USD, tăng 87% so với cùng kỳ năm ngoái. ASEAN chiếm 8% tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra.

Trong đó, nổi bật nhất là thị trường Thái Lan, chiếm trên 45% giá trị nhập khẩu cá tra của toàn khối. Thị trường này đã thu hút được gần 80 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra của Việt Nam. Sau COVID, Thái Lan đã mở cửa hoàn toàn và ngành du lịch đang phục hồi mạnh mẽ. Các phân khúc nhà hàng, khách sạn lại tạo ra dư địa lớn cho các doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm.

Trong năm 2022, các nước ASEAN cũng chịu tác động của “3 cơn lốc” là chính sách Zero COVID của thị trường Trung Quốc, xung đột Nga – Ukraine và tăng trưởng toàn cầu chậm lại. Tuy nhiên, kinh tế ASEAN vẫn tăng trưởng tốt hơn và chịu tác động lạm phát ít hơn các khu vực khác.

Cùng với lợi thế về địa lý, ít rủi ro và ảnh hưởng bởi vấn đề logistics, lợi thế về thuế quan ưu đãi nhờ các hiệp định FTA khu vực và song phương với Việt Nam, ASEAN trở thành điểm đến hấp dẫn với nhiều doanh nghiệp cá tra.

Top 4 thị trường trong khối ASEAN nhập khẩu nhiều nhất cá tra Việt Nam gồm Thái Lan, Singapore, Malaysia và Phillippines, đều tăng 50 – 93% nhập khẩu cá tra trong 11 tháng qua.

Ngoài Trung Quốc và ASEAN, Trung Đông cũng được đánh giá là một khu vực kinh tế ổn định trong năm 2022 và 2023. 11 tháng năm 2022, xuất khẩu cá tra sang Trung Đông đạt 129 triệu USD, tăng 64% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm gần 6% kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam. Top 3 thị trường trong khu vực Trung Đông nhập khẩu nhiều nhất cá tra Việt Nam gồm Ai Cập, UAE và Saudi Arabia.

Năm 2022, chiến sự Nga – Ukraine căng thẳng, nguồn cung dầu mỏ từ Nga hạn chế là cơ hội để các nước Trung Đông thu lợi nhuận, do vậy kinh tế của khu vực này vẫn tăng trưởng lạc quan và tăng cao hơn so với năm 2021.

Lạm phát ở khu vực này cũng ở mức cao nhưng nhìn chung nhu cầu tiêu dùng thực phẩm của các nước Trung Đông không bị ảnh hưởng nặng nề như các thị trường khác. Đó là yếu tố để doanh nghiệp thuỷ sản Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang Trung Đông.

Ngoài ra, khối thị trường CPTPP cũng là điểm đến tiềm năng với các doanh nghiệp cá tra vì lợi thế thuế quan và một số thị trường trong khối có tăng trưởng kinh tế ổn định và khả quan so với các thị trường khác.

Với những xu hướng thị trường này, VASEP kỳ vọng các doanh nghiệp cá tra Việt Nam sẽ tiếp tục linh hoạt nắm bắt cơ hội và lợi thế thị trường để giữ tăng trưởng xuất khẩu trong năm 2023.