Trung Quốc đang kiểm soát đồng nhân dân tệ ở trong nước và nước ngoài như thế nào?

Nhân viên ngân hàng đang thực hiện giao dịch tại Nantong, Trung Quốc (Nguồn: CNBC)

Đồng nhân dân tệ (CNY) của Trung Quốc đang nhận được sự theo dõi chặt chẽ của cả thế giới khi nền kinh tế của nước này đang chậm lại và nước này vẫn chìm trong cuộc chiến thương mại với Mỹ, theo CNBC.

Giá đồng nhân dân tệ trong nội địa đã giảm xuống mức chưa từng thấy kể từ tháng 2/2008 vào thứ Hai (26/8) và đồng nhân dân tệ ở nước ngoài giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi nó bắt đầu giao dịch trên thị trường quốc tế vào năm 2010.

Sự leo thang căng thẳng gần đây khiến các nhà phân tích và nhà đầu tư tự hỏi Trung Quốc sẽ cho phép đồng tiền này suy yếu đến mức nào?

CNBC đã đưa ra một cái nhìn về cách Trung Quốc kiểm soát đồng nhân dân tệ của nước mình như thế nào.

Một loại tiền tệ, hai tỷ giá hối đoái

Không giống như các loại tiền tệ lớn khác như đồng USD hoặc đồng yen Nhật (CNY) có tỷ giá hối đoái thả nổi tự do, Trung Quốc duy trì kiểm soát chặt chẽ tỷ giá nhân dân tệ trên đại lục.

Mỗi buổi sáng, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) công bố tỷ giá trung tâm hàng ngày dựa trên mức đóng cửa của đồng nhân dân tệ ngày hôm trước và một biên độ từ giao dịch liên ngân hàng. 

PBoC là tổ chức chịu ảnh hưởng lớn từ chính phủ trung ương, họ cũng là người đưa ra và quản lí chính sách tiền tệ phức tạp của Trung Quốc. Việc đặt tỷ giá trung tâm hàng ngày là nhằm đưa ra hướng đi cho thị trường và hướng dẫn tỷ giá.

Tỷ giá trong nước được phép giao dịch trong một phạm vi hẹp +/- 2% trong ngày. Nếu nó đi quá xa, NHTW Trung Quốc sẽ tham dự vào để mua hoặc bán đồng nhân dân tệ đưa tỷ giá voà trong biên độ cho phép. 

Trong tháng 8, đồng nhân dân tệ trong đại lục đã suy yếu khoảng 4% so với đồng USD. 

Nhân dân tệ cũng giao dịch trên thị trường quốc tế, chủ yếu ở Hong Kong mà còn ở Singapore, London và New York, thường được gọi là đồng nhân dân tệ ở nước ngoài hay CNH.

Nhưngc giao dịch này không được kiểm soát chặt chẽ như đồng nhân dân tệ ở đại lục và phụ thuộc vào cung và cầu thị trường nhưng khối lượng giao dịch tương đối nhỏ.

PBoC tác động đến đồng nhân dân tệ ở nước ngoài như thế nào?

Theo các chuyên gia, ngân hàng trung ương luôn muốn duy trì sự chênh lệch càng nhỏ giữa đồng nhân dân tệ trong và ngoài nước vì chúng là cùng một loại tiền tệ.

Họ nói rằng nếu tỷ giá nước ngoài lệch quá xa so với con số trong nước, NHTW ngân hàng trung ương sẽ can thiệp để làm giảm sự biến động và chống đỡ tiền tệ bằng cách sử dụng dự trữ ngoại hối khổng lồ trị giá hơn 3.000 tỉ USD của minh.

Như những gì đã xảy ra vào tháng 7, PBoC đã thông qua các ngân hàng quốc doanh để tham gia thị trường nước ngoài và đổi USD lấy nhân dân tệ.

Để ngăn đồng nhân dân tệ ở nước ngoài mất giá quá nhanh, NHTW Trung Quốc cũng phát hành các loại tín phiếu ngắn hạn ở Hong Kong để tăng thanh khoản cho thị trường và tăng chi phí vay đồng nhân dân tệ, khiến cho đồng tiền tăng giá.

Nếu các nhà giao dịch đang cố gắng bán khống (short) đồng nhân dân tệ, họ dự đoán giá trị của nó sẽ suy yếu so với một loại tiền tệ khác trong tương lai. Một cách để làm điều đó là vay bằng nhân dân tệ và trả lại với mức chiết khấu nhất định khi giá trị đồng tiền giảm xuống.

Đầu tháng này, NHTW đã phát hành 30 tỉ nhân dân tệ (4,19 tỉ USD) trái phiếu tại Hong Kong - đưa tổng giá trị trái phiếu nước ngoài lên 120 tỉ nhân dân tệ kể từ tháng 11/ 2018.

PBoC cũng cho biết điều này sẽ giúp thúc đẩy quá trình quốc tế hóa đồng nhân dân tệ hay đưa đồng tiền được sử dụng rộng rãi ở nước ngoài.

Ngưỡng quan trọng cần theo dõi tiếp theo

Đầu tháng 8, lần đầu tiên Trung Quốc cho phép đồng tiền của mình suy yếu vượt qua mức tâm lý quan trọng 7 CNY/USD kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Điều đó đã khiến Bộ Tài chính Mỹ gán mác "thao túng tiền tệ" cho Trung Quốc.

Ngay sau đó, PBoC đã đặt mức tỷ giá trung tâm nhân dân tệ ở mức vượt quá ngưỡng 7 CNY/USD lần đầu tiên sau 11 năm vào ngày 8/8.

Chỉ số nhân dân tệ CFETS , đo lường sức mạnh của đồng nhân dân tệ so với rổ các đồng tiền khác, đã giảm xuống dưới mức 92, ngưỡng mà nó đã giữ trong hơn hai năm.

Ông Tommy Xie, chuyên gia nghiên cứu Trung Quốc tại OCBC Bank, nói với CNBC rằng thị trường vẫn đang cố gắng tìm ngưỡng quan trọng tiếp theo đối với đồng nhân dân tệ và một số người cho rằng nó có thể là 7,2 CNY/USD.

Một nhân viên ngân hàng có trụ sở tại Hong Kong nói với CNBC rằng ngưỡng cần theo dõi tiếp theo có thể là khoảng 7,25 CNY/USD và tùy thuộc vào diễn biến của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc, đồng nhân dân tệ có thể còn yếu hơn nữa nếu mức thuế tăng thêm.

Đồng nội tệ yếu hơn làm cho hàng xuất khẩu của Trung Quốc rẻ hơn, cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế và có khả năng có thể bù đắp một số tác động từ thuế quan. Tuy nhiên, không có khả năng Bắc Kinh sẽ để đồng nhân dân tệ mất giá quá nhanh.

Bởi vì nếu đồng nhân dân tệ suy yếu nhanh chóng có thể dẫn đến dòng vốn chảy ra đáng kể. Các nhà đầu tư có thể cân nhắc chuyển tài sản của họ ra khỏi một quốc gia do sự bất ổn và để ngăn chặn sự giảm giá của tài sản. 

Các chuyên gia cũng lo ngại về việc thị trường tín dụng đóng băng và thắt chặt điều kiện tài chính trong nước, những gì đã diễn ra vào năm 2015 khi đồng nhân dân tệ giảm 2%. Phải mất nhiều năm Trung Quốc mới ổn định được dòng vốn chảy ra kể từ đó.

Nỗ lực quốc tế hóa

Theo một số chuyên gia, về mặt kinh tế, làm cho đồng nhân dân tệ trở nên quốc tế hơn là ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc.

Trung Quốc đang tăng tốc nỗ lực quốc tế hóa tiền tệ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu khi nước này bắt đầu phát hành trái phiếu bằng đồng nhân dân tệ ra ngoài lục địa, thường gọi là thị trường trái phiếu dim sum, điều này cho phép đồng CNY giao dịch xuyên biên giới.

Chính quyền nước này cũng muốn gia tăng sức mạnh của đồng tiền trong việc định giá các mặt hàng quan trọng, như dầu và giá tài sản, như vàng. Họ muốn đồng nhân dân tệ trở thành đồng tiền dự trữ hàng đầu, giống như đồng USD.

Vị thế của đồng USD trên thị trường tài chính toàn cầu cho phép Mỹ đi vay mà không bị trừng phạt hay giảm niềm tin vào tài sản tại Mỹ. Và nếu đồng nhân dân tệ trở thành đồng tiền dự trữ phổ biến, nó có thể cho phép Trung Quốc phát hành thêm nợ để quản lý tốt hơn nhu cầu trong nước, theo một chuyên gia ngân hàng tại Hong Kong.

Đồng nhân dân tệ đã gia nhập rổ tiền tệ dự trữ của Quỹ tiền tệ quốc tế vào năm 2016. Trung Quốc tiếp tục theo dõi giá trị của nó so với các loại tiền tệ khác trong chỉ số nhân dân tệ (RMB Index).

Nhưng với một thỏa thuận thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng mơ hồ, mối quan hệ giữa nhân dân tệ với đồng đô la vẫn được các nhà đầu tư và các nhà kinh tế theo dõi chặt chẽ.