Trung Quốc cải cách giáo dục khiến giá nhà đột ngột lao dốc

Nỗ lực của Trung Quốc nhằm bình đẳng hóa cơ hội giáo dục đã bất ngờ khiến giá các căn hộ (condo) tại khu vực gần các trường danh giá ở Thâm Quyến và những thành phố lớn khác lao dốc. Lý do là chính phủ Trung Quốc có kế hoạch mở rộng các học khu để cho phép trẻ em ở các vùng lân cận được nhập học. 

Quận Baihua, cách cách ga xe chính của Thâm Quyến 20 phút lái xe, có đầy những tòa condo gần với trường học nổi tiếng. Trẻ em sống trong quận có thể theo học Trường Thực nghiệm Thâm Quyến, cơ sở giáo dục công lập nổi tiếng gồm các cấp tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông.

Nhiều học sinh của trường đã trúng tuyển các trường danh giá như Đại học Bắc Kinh, Thanh Hoa hay Đại học Hong Kong, tờ Nikkei Asia cho biết. 

Theo hệ thống học khu hiện tại của Trung Quốc, trẻ em chỉ có thể nhập học vào các trường trong quận mà bố mẹ có nhà. Phụ huynh muốn con em được học tại một trường nhất định buộc phải mua nhà nằm trong học khu - được gọi là xuequfang. Việc nhiều gia đình tranh giành mua xuequfang đã khiến giá nhà tại một số quận tăng phi mã.

Nhiều condo ở Baihua là điển hình cho tình huống trên. Năm ngoái, khi chính phủ bơm gói kích thích khổng lồ vào nền kinh tế, nhà đầu tư đã đổ xô vào thị trường bất động sản, đẩy giá condo lên cao chót vót. Có căn condo được bán với giá hơn 300.000 nhân dân tệ/m2 (46.800 USD) vào tháng 1/2021.

Nhưng hiện nay giá nhà gần các trường danh giá đã bắt đầu lao dốc. Nhân viên tại một công ty môi giới nhà đất ở Baihua tiết lộ: "Giá nhà đã giảm 30% trong năm nay và có thể còn xuống sâu hơn nữa".

Hiện tượng trên không tránh khỏi sự chú ý của đông đảo dư luận. Các bài đăng trên mạng xã hội viết rằng giá mỗi căn condo đã giảm 4-5 triệu nhân dân tệ (624.000-780.000 USD).

Chính cuộc cải cách của Bắc Kinh đã làm xịt hơi bong bóng nhà đất xung quanh những ngôi trường có tiếng.

Chính phủ Trung Quốc ngày càng mạnh tay trong việc trấn áp hiện tượng đầu cơ nhà đất. Giá bắt đầu giảm trong mùa hè năm nay nhờ vào các biện pháp để bình ổn thị trường, bao gồm đòi hỏi điểm tín dụng cho các khoản thế chấp khắt khe hơn trước.

Giá nhà tại các khu vực xung quanh trường tốt, vốn được cho là chỉ có thể đi lên chứ không đi xuống, bắt đầu giảm tốc sau khi Bộ Chính trị Trung Quốc cam kết giảm thiểu các giao dịch mang tính đầu cơ hồi tháng 4. Cuộc cải tổ học khu mới nhất có thể cuối cùng cũng đã hạn chế được nạn đầu cơ tràn lan.

Chính quyền thành phố Bắc Kinh hồi tháng 4 cũng công bố kế hoạch nới lỏng các quy định về học khu để tăng khả năng tiếp cận trường học của trẻ em ở những khu vực khác. Giá các condo cư gần trường tiểu học Zhongguancun số 3 nổi tiếng, nằm ở quận Hải Điến của Bắc Kinh, đã giảm 10% từ tháng 3 đến tháng 9.

Đòn giáng khác đến bong bóng nhà ở học khu đến từ chính sách luân chuyển giáo viên và hiệu trưởng giữa các trường học ở Bắc Kinh, dự kiến sẽ được áp dụng trong học kỳ hiện tại. Theo truyền thống, giáo viên Trung Quốc chỉ giảng dạy ở một trường trừ khi chuyển việc. Quy định luân chuyển bắt buộc được thiết kế để các nhà giáo dục tài năng sẽ được xoay vòng toàn bộ hệ thống trường học.

Nhân viên tại công ty bất động sản ở quận Tây Thành, gần với Trung Nam Hải, nơi làm việc của các quan chức cấp cao nhất Trung Quốc chia sẻ: "Doanh số của chúng tôi đang chững lại. Mọi người đang chờ xem chính sách mới sẽ tác động thế nào đến thị trường".

Tây Thành có rất nhiều trường học danh giá mà con em của các lãnh đạo Trung Quốc theo học, và do đó dĩ nhiên là có nhiều condo xuequfang. Nhưng sự không chắc chắn về chính sách mới đang làm nản lòng nhiều nhà đầu tư.

Cuộc cải cách giáo dục mới nhất nhiều khả năng cũng sẽ có tác động lớn lên các nhà phát triển bất động sản.

Ông Yan Yuejin, Giám đốc nghiên cứu tại Viện nghiên cứu bất động sản Yiju Thượng Hải cho biết: "Việc rao bán condo dựa trên vị trí gần với trường học nổi tiếng không còn hiệu quả nữa. Các nhà phát triển bất động sản sẽ phải nghiên cứu những chính sách giáo dục tương tự". 

Nhiều công ty phát triển bất động sản Trung Quốc đang thiếu thốn tiền mặt do các biện pháp quản lý mới của chính phủ. Khó khăn của họ nhân lên gấp bội khi các xuequfang, từng là cỗ máy in tiền đáng tin cậy, mất dần sức hút.