Triều đại của các nhà sản xuất ô tô phương Tây tại Trung Quốc sắp kết thúc
Doanh số của các thương hiệu xe nội địa Trung Quốc đã vượt qua doanh số của các đối thủ phương Tây trên sân nhà. Điều này báo hiệu triều đại của các thương hiệu ô tô phương Tây tại Trung Quốc đang đến hồi kết, theo .
Trong nửa đầu năm 2023, các thương hiệu ô tô Trung Quốc chiếm 54% thị phần doanh số bán xe ở quốc gia này, theo Hiệp hội ô tô chở khách Trung Quốc. Đây là lần thứ hai liên tiếp doanh số bán xe của các thương hiệu ô tô Trung Quốc vượt các đối thủ phương Tây trên sân nhà trong giai đoạn 6 tháng.
Các nhà sản xuất ô tô đến từ phương Tây đã thống trị thị trường Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc nghiêm túc hơn, thời kỳ thống trị này dường như đang kết thúc.
BYD dẫn đầu làn sóng điện khí hóa của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc. (Ảnh: WSJ).
Xe điện là bệ phóng cho các doanh nghiệp ô tô Trung Quốc
Cuộc cách mạng ngành ô tô của Trung Quốc được thúc đẩy bởi xe điện. Dẫn đầu trong làn sóng điện khí hóa ngành ô tô Trung Quốc hiện phải kể tới BYD, nhà sản xuất xe điện được Berkshire Hathaway của tỷ phú Warren Buffet hậu thuẫn.
Dữ liệu cho thấy doanh số bán xe điện tại Trung Quốc đã tăng 44% trong nửa đầu năm 2023, lên hơn 3,5 triệu xe, chiếm khoảng 1/3 tổng doanh số. Một số chuyên gia dự đoán xe điện sẽ bán chạy hơn xe xăng ở Trung Quốc trong 4 năm tới.
Việc theo đuổi chiến lược điện khí hóa của Trung Quốc kể từ năm 2009 đã biến quốc gia này từ một quốc gia chạy theo xu hướng ô tô, trở thành thị trường xe điện số một thế giới hiện tại.
Xe xăng không còn được ưa chuộng
Trong những thập kỷ qua, các nhà sản xuất ô tô lớn trên toàn cầu, bao gồm Volkswagen và General Motors, đã đổ xô vào Trung Quốc, tìm kiếm sự tăng trưởng để bù đắp cho đà sụt giảm ở Mỹ, châu Âu và các thị trường trưởng thành khác.
Tuy nhiên, sau khi doanh số bán ô tô tại Trung Quốc đạt đỉnh vào năm 2017, thị trường này đã trở thành vấn đề đau đầu đối với nhiều nhà sản xuất ô tô vẫn dựa chủ yếu vào xe xăng.
Theo công ty tư vấn Automobility có trụ sở tại Thượng Hải, vào năm 2022, doanh số bán xe xăng tại Trung Quốc thấp hơn khoảng 8 triệu chiếc so với mức đỉnh năm 2017. Mặt khác, tốc độ chuyển đổi gần đây của các nhà sản xuất Trung Quốc khiến nhiều công ty phương Tây bất ngờ.
CEO Honda Shinji Aoyama cho biết: “Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, Mỹ và châu Âu đều có cảm giác rằng họ đã đi sau trên thị trường xe điện. Chúng tôi hiện đang trong giai đoạn cố gắng hết sức để bắt kịp các công ty khác”.
Ford đã hứa vào năm 2017 rằng đến năm 2025, tất cả các phương tiện do liên doanh chính của họ sản xuất sẽ có phiên bản điện khí hóa. Tuy nhiên, sau khi doanh số của Mustang Mach-E bản chạy điện không đạt kỳ vọng, Ford cho biết họ đang giảm đầu tư vào Trung Quốc.
Honda, đơn vị hiện cung cấp 5 mẫu xe điện tại Trung Quốc, đang đẩy nhanh kế hoạch điện khí hóa tại thị trường này trong 5 năm, nhằm mục tiêu chỉ bán xe điện tại Trung Quốc vào năm 2035.
Mặc dù vậy, tốc độ ra mắt các mẫu xe điện mới của những thương hiệu ô tô Trung Quốc rõ ràng đang nhanh hơn, qua đó chiếm được nhiều ưu thế trong mắt người tiêu dùng.
Các nhà sản xuất ô tô nước ngoài giờ đây đã không thể áp dụng công thức cũ, từng giúp họ đạt được nhiều thành công ở thị trường Trung Quốc, đó là mang những gì đã phổ biến trên toàn cầu đến với thị trường tỷ dân.
Volkswagen đang đẩy mạnh phát triển tại Trung Quốc. Công ty có kế hoạch thuê 2.000 nhà phát triển cho một trung tâm mới ở Trung Quốc để tăng tốc chu kỳ nghiên cứu sản phẩm của mình, trong khi đơn vị phần mềm của Volkswagen cũng có kế hoạch tăng số lượng chuyên gia ở Trung Quốc từ 400 lên 1.200 người trong năm nay.
Chiến thắng cho chính sách theo đuổi lĩnh vực xe điện
Sự trỗi dậy của các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc là một chiến thắng cho các chính sách công nghiệp của chính quyền Bắc Kinh. Để xây dựng thị trường xe điện, Trung Quốc đã tài trợ cho các nhà sản xuất trong nước và trợ cấp doanh số bán hàng, thúc đẩy ngành cùng với các mục tiêu sản xuất và tiêu chuẩn khí thải chặt chẽ hơn.
Trong một vài năm, chỉ những chiếc xe điện có pin do công ty của Trung Quốc sản xuất mới đủ điều kiện nhận trợ cấp, khi chính phủ bắt đầu kiểm soát chuỗi cung ứng chặt chẽ hơn.
Việc sớm tập trung vào điện khí hóa phương tiện giao thông công cộng và các đội xe của chính phủ đã đảm bảo doanh thu cho các nhà sản xuất xe điện, đồng thời cải thiện dữ liệu và trải nghiệm.
Vào năm 2015, xe điện chiếm vị trí trung tâm trong cái gọi là kế hoạch “Made in China 2025” của Bắc Kinh, nhằm đưa Trung Quốc trở thành thị trường số một thế giới trong lĩnh vực đó và các ngành công nghiệp khác trong tương lai.
Chính phủ Trung Quốc đã tập trung vào ngành xe điện từ sớm. (Ảnh: WSJ).
Mặc dù Trung Quốc có nhiều công ty sản xuất xe điện, nhưng thị trường có khả năng chứng kiến nhiều thương vụ hợp nhất trong thời gian tới. AlixPartners ước tính chỉ có 25 đến 30 trong số hơn 160 nhà sản xuất xe điện hiện tại của Trung Quốc có khả năng tiếp tục kinh doanh vào năm 2030.
Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc cũng đang tiến ra toàn cầu. Quốc gia này đã vượt qua Nhật Bản trong quý đầu tiên của năm 2023 để trở thành nhà xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới, mặc dù khoảng 3/4 trong số 1,1 triệu ô tô được xuất khẩu ra nước ngoài là các mẫu xe sử dụng động cơ đốt trong, theo dữ liệu của Automobility.
BYD trong tháng này cho biết họ sẽ mở một khu phức hợp xe điện ở Brazil, trong khi SAIC thuộc sở hữu nhà nước cho biết họ có kế hoạch xây dựng một nhà máy ở châu Âu. SAIC và Great Wall Motor đang sản xuất tại Thái Lan, nơi BYD và một số nhà sản xuất ô tô Trung Quốc khác cho biết họ cũng có kế hoạch xây dựng các nhà máy sản xuất và lắp ráp.
