Tổng thư ký VNBA: Áp lực vốn trung dài hạn, nợ xấu,... tạo gánh nặng trên vai các ngân hàng

Sáng ngày 14/3, tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ năm 2024 tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng (VNBA) cho biết tăng trưởng tín dụng thấp trong những tháng đầu năm là hiện tượng phổ biến.

Ông thông tin thêm rằng bình quân tăng trưởng tín dụng 2 tháng đầu năm trong giai đoạn 2013 - 2023 là 0,56%. Tuy nhiên năm 2014, 2018 và 2024 thì tốc độ tăng trưởng tín dụng trong 2 tháng đầu năm đều âm.

Cụ thể, đến 28/2/2024, tín dụng nền kinh tế giảm 0,72% so với cuối năm 2023. Trong đó, ngành nông nghiệp giảm 0,17%, công nghiệp xây dựng giảm 0,13%, thương mại dịch vụ giảm 0,91%, cho vay phục vụ tiêu dùng giảm 1,77%. Ở chiều ngược lại, tín dụng BĐS tăng 0,23%, tín dụng đối với lĩnh vực chứng khoán tăng 2,56%.

Áp lực vốn trung dài hạn chuyển lên ngân hàng

Ngoài những nguyên nhân mà đại diện Ngân hàng Nhà nước đã phân tích, Tổng thư ký VNBA cũng nêu ra 5 khó khăn của ngành ngân hàng. 

Cụ thể, thị trường vốn gặp nhiều khó khăn dẫn đến áp lực vốn trung dài hạn và cả vốn ngắn hạn chuyển sang tín dụng ngân hàng. Xung đột địa chính trị làm đứt gãy chuỗi cung ứng, đơn hàng sụt giảm dẫn đến nguồn lực, tài sản cạn kiệt. Bên cạnh đó áp lực trả nợ các khoản cơ cấu theo Thông tư 02 rất lớn, dẫn đến không đáp ứng đủ điều kiện vay vốn.

Ngành ngân hàng cũng đối diện với áp lực nợ xấu trong bối cảnh Nghị quyết 42 hết hiệu lực, thị trường bất động sản trầm lắng, dẫn đến xử lý tài sản đảm bảo, thu hồi nợ xấu gặp nhiều khó khăn.

Cùng với đó, hoạt động cho vay tiêu dùng của công ty tài chính tiếp tục khó khăn khi nhiều người vay cố tình không trả nợ, cá biệt còn thành lập hội nhóm bùng nợ công khai trên mạng xã hội, dẫn đến các tổ chức tín dụng thu hẹp phạm vi, đối tượng cho vay.

Các hành vi gian lận tội phạm công nghệ cao, tội phạm rửa tiền diễn ra ngày càng táo bạo, tinh vi. Đối tượng tội phạm có hiểu biết về công nghệ thông tin và hệ thống ngân hàng, thường xuyên thay đổi thủ đoạn và một số đối tượng có liên quan đến yếu tố nước ngoài, gây khó khăn trong việc kiểm soát, ngăn chặn.

Ngoài ra, việc triển khai một số chương trình, chính sách theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về quy định pháp luật liên quan đến nhà ở xã hội, một số điều kiện đối với người mua nhà không phù hợp với nguồn lực, nguồn thu nhập và khả năng trả nợ của khách hàng.

Chỉ dựa vào vốn tín dụng ngân hàng không thể giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn

Đại diện VNBA khẳng định rằng dòng vốn tín dụng ngân hàng chỉ là bổ sung, không phải dòng vốn chủ lực để giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Do vậy, chỉ sự nỗ lực riêng của ngành ngân hàng là chưa đủ, cần sự chung tay, tháo gỡ khó khăn của các Bộ, ngành, địa phương trong việc tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp. Trên cơ sở đó ông Hùng nêu ra 9 kiến nghị để hỗ trợ hơn nữa cho doanh nghiệp.

Các kiến nghị bao gồm triển khai đồng bộ các giải pháp, chương trình hỗ trợ; tháo gỡ khó khăn về pháp lý, đầu tư; cho phép ngân hàng có vốn nhà nước tăng vốn điều lệ tư lợi nhuận giữ lại; nâng hiệu quả các quỹ bảo lãnh tín dụng, quỹ phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ; rà soát quy định phát triển bền vững của thị trường vốn.

Đồng thời, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt; không phạt hành chính về thuế và tiền nộp chậm thuế GTGT với hoạt động SMC; xử lý tội phạm, hội nhóm bùng nợ, khách hàng không trả nợ, tín dụng đen; sửa đổi luật theo hướng nâng trách nhiệm dân sự với người đi vay. 

Ông Hùng cũng đề xuất NHNN cho phép TCTD cơ cấu nợ, giữ nguyên nhóm nợ với nợ gốc phát sinh từ năm 2023, kéo dài đến 31/12/2024 thay vì 30/6/2024.