Doanh nghiệp

Thương vụ bán Cảng Quy Nhơn: tỉnh Bình Định sai chức năng nhiệm vụ, Bộ GTVT 'tiền trảm hậu tấu'

Ngày 17/9, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra toàn diện về việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn với hàng loạt vi phạm từ Bộ Giao thông Vận tải, UBND tỉnh Bình Định và các đơn vị tư vấn, kiểm toán...

Kiến nghị thu hồi lại cảng Quy Nhơn - Bài 3: Hài hòa lợi ích các bên

	Kiến nghị thu hồi lại Cảng Quy Nhơn - Bài 2: Lý do đề nghị thu hồi phần vốn Nhà nước?
	Bài 1: Vì sao thoái vốn 'gấp rút'?

Bộ GTVT 'tiền trảm hậu tấu', Thanh tra kiến nghị thu hồi 75% cổ phần Cảng Quy Nhơn

Cụ thể, theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Bình Định đề nghị Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), Thủ tướng Chính phủ cho phép cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn theo hướng nhà nước nắm giữ 49% vốn điều lệ, sau đó tiếp tục đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn và việc Bí thư Tỉnh ủy Bình Định có văn bản đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ bán toàn bộ 49% cổ phần của Nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là không đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, không đúng đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (Nhà nước nắm giữ 75% vốn điều lệ).

Bên cạnh đó, Bộ giao thông vận tải cũng tồn tại vi phạm trong việc đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, Nhà nước sở hữu 49% vốn điều lệ nhưng sau đó lại tiếp tục đề nghị Thủ tướng cho phép Vinalines chuyển nhượng hết 49% vốn điều lệ tại công ty.

Vẫn theo kết luận của Thanh tra, mặc dù Vinalines đã có văn bản gửi Bộ GTVT báo cáo, đánh giá vai trò, tiềm năng của Cảng Quy Nhơn, lợi ích lâu dài của việc sở hữu 49% vốn so với việc bán hết và đề nghị được duy trì tỷ lệ này nhưng Bộ GTVT đã không xem xét.

Ngoài ra, Bộ GTVT chỉ đạo Vinalines về phương thức chuyển nhượng vốn nhà nước tại CTCP Cảng Quy Nhơn không rõ ràng, thiếu nhất quán. Ban đầu, Bộ chỉ đạo bán đấu giá qua Sở Giao dịch Chứng khoán nhưng sau đó lại cho phép chuyển qua phương thức thỏa thuận trực tiếp.

Đáng chú ý, Bộ đã ban hành hai văn bản chuyển nhượng 49% vốn cho Công ty Hợp Thành theo phương thức trên nhưng không báo cáo, chưa được Thủ tướng cho phép.

Theo Thanh tra Chính phủ, hai văn bản này phải được xem xét, hủy bỏ và 75,01% cổ phần Vinalines đã chuyển nhượng phải được xử lý thu hồi về Nhà nước. Trách nhiệm thuộc về tập thể, lãnh đạo và cá nhân liên quan của Bộ GTVT - Thanh tra Chính phủ kết luận.

Trong kết luận, Thanh tra Chính phủ cũng cho rằng: dù đề nghị bán 49% vốn cổ phần là thiếu cơ sở pháp lý nhưng Văn phòng Chính phủ vẫn trình Phó Thủ tướng ban hành văn bản cho phép bán vốn là không đúng theo đề án tái cơ cấu. Mặt khác, Văn phòng Chính phủ tham mưu việc sau cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại Cảng Quy Nhơn chưa niêm yết cổ phiếu là không đúng quy định, làm hạn chế việc cổ phiếu công khai, minh bạch, bất cập khi Nhà nước thực hiện thoái vốn. Trách nhiệm thuộc về các cá nhân liên quan của Văn phòng Chính phủ.

Nhà đầu tư chiến lược 'thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực cảng biển'

Cũng theo kết luận vừa công bố, Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thuế ATC (ATC) và Công ty Hợp danh kiểm toán Việt Nam (CPA) xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, thẩm định giá để chuyển nhượng 26,01% cổ phần nhưng không thu thập hồ sơ, tài liệu liên quan để phân tích chất lượng cầu cảng thực tế. ATC đưa ra các công thức tính chưa được quy định cụ thể trong các tiêu chuẩn thẩm định giá, không khảo sát và thu thập hiện trạng tài sản.

Ngoài ra, việc xây dựng, phê duyệt tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược khi cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn đã không cụ thể điều kiện, tính chất ngành nghề kinh doanh cảng biển. Công ty Hợp Thành đã được lựa chọn là nhà đầu tư chiến lược nhưng thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực cảng biển.

Mặt khác, cam kết của Công ty Hợp Thành chỉ nêu hỗ trợ công ty cổ phần trong hoạt động sản xuất kinh doanh, không cụ thể nội dung hỗ trợ. Sau đó, công ty Hợp Thành cũng chậm thanh toán tiền mua cổ phần với số tiền gần 47 tỷ đồng.

Việc giao đất cho Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và CTCP Cảng Quy Nhơn đầu tư mở rộng cảng cũng được Thanh tra Chính phủ khẳng định có tồn tại vi phạm.

Trong đó, việc điều chỉnh đơn giá thuê đất sau thời gian 5 năm đầu là không đúng quy định của Chính phủ. Sau đó, UBND tỉnh Bình Định cho CTCP Cảng Quy Nhơn quản lý, sử dụng 813,3 m2 đất Trạm cấp nước ngọt theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng là không đúng đối tượng, làm thất thu NSNN.

Trước những vi phạm nêu trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng xử lý nghiêm theo quy định pháp luật đối với tập thể, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý có liên quan đến các vi phạm trong quá trình cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại Cảng Quy Nhơn.

Đồng thời, Bộ GTVT cần thực hiện việc thu hồi 75,01% vốn cổ phần tại CTCP Cảng Quy Nhơn về sở hữu Nhà nước, chỉ đạo Vinalines xem xét và xử lý việc bán 10% cổ phần khi cổ phần hóa cho Công ty Hợp Thành.

Đối với CTCP Cảng Quy Nhơn, Thanh tra Chính phủ kiến nghị công ty cần nâng cấp, mở rộng cảng theo quy hoạch, tiến hành hạch toán giảm chi phí khấu hao tài sản cố định, tăng lợi nhuận và nộp ngân sách nhà nước 5.236 tỷ đồng, thực hiện niêm yết cổ phiếu Cảng Quy Nhơn theo quy định pháp luật.