Thủ tướng: Thực hiện '5 tiên phong' phát triển Vùng đồng bằng sông Hồng

Dự hội nghị có: Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài; các Bộ trưởng, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo của 11 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Hồng gồm: Thành phố Hà Nội, Hải Phòng, các tỉnh Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Quảng Ninh, Thái Bình, Nam Định, Hà Nam và Ninh Bình.

Nhiều chỉ tiêu dẫn đầu cả nước

Trong 7 tháng của năm 2024, tình hình kinh tế - xã hội Vùng Đồng bằng sông Hồng đạt được nhiều kết quả nổi bật, khẳng định vai trò là vùng động lực, định hướng, dẫn dắt tăng trưởng kinh tế của cả nước.

Trong đó, tăng trưởng kinh tế 6 tháng của năm 2024 đạt 7,21%, cao hơn so với bình quân chung cả nước. tổng thu ngân sách Nhà nước 7 tháng đạt hơn 521 nghìn tỷ đồng, cao nhất cả nước, chiếm 41% tổng thu ngân sách Nhà nước cả nước. Giá trị xuất khẩu 7 tháng đạt trên 80 tỷ USD, đứng đầu cả nước, chiếm 35% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước.

Trong 7 tháng, Vùng có 29.611 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và 14.319 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng lần lượt 3,39% và 6,87% so với cùng kỳ 2023, đứng thứ 2 cả nước, sau vùng Đông Nam Bộ. Vùng Đồng bằng sông Hồng dẫn đầu cả nước về số vốn đầu tư nước ngoài đăng ký cấp mới, với 5,7 tỷ USD tại 645 dự án.

Vùng đã trình và được phê duyệt quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và quy hoạch 10/11 địa phương. Giải ngân đầu tư công 7 tháng đạt 55.757 tỷ đồng, cao nhất cả nước, đạt 31,08% kế hoạch...

Về các hoạt động của Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Hồng, các thành viên Hội đồng đã hoàn thành đã hoàn thành 19/23 nhiệm vụ được giao năm 2023. Các nhiệm vụ trong năm 2024, các Bộ, địa phương cơ bản hoàn thành 8 nhiệm vụ; 5 nhiệm vụ đã hoàn thành dự thảo, đang gửi xin ý kiến các cơ quan liên quan.

Đến nay, có 17/18 Bộ, ngành và 10/11 địa phương có ý kiến dự thảo Kế hoạch thực hiện Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 để triển khai trong thời gian tới. Cùng với đó, các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố trong vùng đang tích cực rà soát cơ chế, chính sách đặc thù để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng xem xét, quyết định.

Vùng tích cực đẩy nhanh tiến độ các dự án quan trọng, liên kết vùng, có dự án đã hoàn thành như: Dự án đầu tư xây dựng cầu Bến Rừng nối huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng và thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh; Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị thí điểm thành phố Hà Nội, đoạn Nhổn – Ga Hà Nội. Các dự án khác đang được đẩy nhanh tiến độ, thúc đẩy triển khai như: Đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; đường cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng; các dự án tại Cảng hàng không quốc tế Cát Bi…

Tại Hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành, tỉnh, thành phố trong Vùng Đồng bằng sông Hồng thảo luận đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời nêu một số khó khăn, vướng mắc, thách thức trong triển khai các dự án liên vùng; đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù, nguồn lực… để tiếp tục phát triển nhanh, toàn diện, chất lượng và bền vững.

Phát biểu tại Hội nghị, điểm lại kết quả phát triển kinh tế - xã hội của Vùng Đồng bằng sông Hồng, Thủ tướng Phạm Minh Chính  khẳng định, các kết quả trên có được là nhờ quyết tâm, nỗ lực và sự trách nhiệm cao của các đồng chí lãnh đạo, nhân dân và doanh nghiệp trong vùng.

Cùng với ghi nhận đóng góp vào kinh tế - xã hội của cả nước và biểu dương đóng góp, cố gắng của toàn vùng và các hoạt động điều phối vùng, Thủ tướng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức. Đó là chất lượng tăng trưởng kinh tế chưa thực sự bền vững, chưa xứng với tiềm năng, thế mạnh; khoa học, công nghệ chưa thật sự là động lực thúc đẩy phát triển; chưa hình thành được nhiều doanh nghiệp lớn, làm chủ công nghệ ở các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, sản xuất chip, chất bán dẫn... Các nội dung liên kết vùng quan trọng còn hạn chế; an sinh xã hội, phúc lợi xã hội có nhiều tiến bộ nhưng chưa tạo được chuyển biến mạnh mẽ…

Thực hiện  “5 tiên phong”

Thủ tướng yêu cầu cần rà soát việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nhất là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng để đưa ra nhiệm vụ, giải pháp thực hiện thời gian tới, với phương châm phải linh hoạt, hiệu quả trên cơ sở thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; coi con người là trung tâm, chủ thể và nguồn lực, động lực của sự phát triển.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc triển khai Quy hoạch và phát triển vùng phải đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của người dân, doanh nghiệp; tuân thủ nghiêm và triển khai đồng bộ quy hoạch; phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, ngành, lĩnh vực, vùng, địa phương; phát huy mạnh mẽ dân chủ, trí tuệ tập thể; tổ chức thực hiện quy hoạch khoa học, bài bản, có trọng tâm, trọng điểm.

Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo đảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, an ninh năng lượng, an ninh lương thực; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh biên giới, vùng biển và hải đảo. Đồng thời giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội; huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực; kết hợp hài hòa, hiệu quả giữa nguồn lực bên trong và nguồn lực bên ngoài, Trung ương và địa phương, Nhà nước và xã hội; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đi đối với phân bổ nguồn lực và tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực.

Thủ tướng chỉ rõ, các bộ, ngành, địa phương trong vùng phải làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới; phát triển kinh tế theo chiều sâu, theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ; phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại gắn với tổ chức không gian hợp lý, hiệu quả, thống nhất, liên kết nội vùng, liên vùng, khu vực và quốc tế.

Về quan điểm triển khai hoạt động của Hội đồng điều phối vùng, Thủ tướng yêu cầu bám sát, triển khai hiệu quả Nghị quyết số 30 của Bộ Chính trị; các nhiệm vụ giải pháp cụ thể tại Chương trình hành động của Chính phủ; các nhiệm vụ, đề án tại Kế hoạch điều phối vùng năm 2024, tổ chức thực hiện, hoạt động hiệu quả, thực chất, không hình thức, không hành chính; “nói thật, làm thật, hiệu quả thật”; đảm bảo tiến độ thực hiện các nhiệm vụ đã được giao, không để chậm hay kéo dài, trường hợp không hoàn thành đúng thời hạn, cần báo cáo lại cấp có thẩm quyền lý do không hoàn thành, lý do gia hạn thời gian thực hiện.

Thủ tướng chỉ rõ, phải đổi mới tư duy điều phối, chú trọng hơn nữa tới vai trò liên kết, kết nối của Vùng Đồng bằng sông Hồng đối với các vùng lân cận theo tinh thần "nguồn lực bắt nguồn tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân", “chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh”. Trên tinh thần đó, chủ động nghiên cứu, đề xuất về thể chế, cơ chế, chính sách đặc thù thúc đẩy liên kết, phát triển vùng, phát huy các tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của vùng.

Thủ tướng đề nghị vùng Đồng bằng sông Hồng thực hiện  “5 tiên phong”: Tiên phong trong đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ và thành quả cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, kinh tế ban đêm. Đồng thời tiên phong trong cải cách hành chính, phân cấp phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường kiểm tra, giám sát.

Cùng với đó, tiên phong lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ, cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà, phiền phức, làm ảnh hưởng và làm tăng chi phí tuân thủ với người dân và doah nghiệp; đẩy mạnh thực hiện đề án 06 theo chỉ đạo của Chính phủ. Tiên phong trong huy động mọi nguồn lực xã hội, nhất là qua hợp tác công tư để phát triển nhanh và bền vững. Tiên phong trong thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo đảm công bằng, tiến bộ xã hội, bảo vệ môi trường, không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Phát triển theo hướng 1 vùng động lực, 2 tiểu vùng, 5 hành lang

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, cơ quan, địa phương rà soát lại mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra theo Nghị quyết Đại hội XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, nghị quyết, kết luận của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, xác định mục tiêu sẽ đạt được, chưa đạt và khó đạt để có giải pháp phù hợp, phân công công việc rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ kết quả.

Cùng với đó, khẩn trương xây dựng Kế hoạch thực hiện quy hoạch vùng trên tinh thần "thông thoáng về chính sách, thông suốt về hạ tầng và thông minh về quản trị". Tập trung phát triển theo hướng 1 vùng động lực quốc gia (gồm Hà Nội và các địa bàn dọc theo trục quốc lộ 5 và quốc lộ 18 qua các tỉnh Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, thành phố Hải Phòng và tỉnh Quảng Ninh); 2 tiểu vùng (phía Bắc sông Hồng và phía Nam sông Hồng), 4 cực tăng trưởng (gồm Thủ đô Hà Nội, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hải Phòng); 5 hành lang kinh tế trong nước và kết nối quốc tế (gồm các Hành lang kinh tế: Bắc Ninh - Hà Nội - Hà Nam - Ninh Bình; Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; Hà Nội - Thái Nguyên - Bắc Kạn - Cao Bằng; ven biển Quảng Ninh - Hải Phòng - Thái Bình - Nam Định - Ninh Bình; Điện Biên - Sơn La - Hòa Bình - Hà Nội) với tất cả hình thức kết nối giao thông phát triển bậc nhất cả nước.

Thủ tướng lưu ý, Vùng Đồng bằng sông Hồng cần tập trung cơ cấu lại các ngành kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng hiện đại, ưu tiên các ngành, lĩnh vực có thế mạnh. Trong đó, phát triển công nghiệp công nghệ cao, tập trung vào chế biến, chế tạo; ưu tiên công nghiệp cơ điện tử, chíp bán dẫn, sản phẩm công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, vật liệu mới. Vùng phát triển thành trung tâm dịch vụ hiện đại theo chuẩn mực quốc tế và đa dạng loại hình dịch vụ; đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa, các dịch vụ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, giáo dục, đào tạo, y tế…; phát triển kinh tế nông nghiệp hiệu quả, bền vững, sinh thái theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, tuần hoàn gắn với xây dựng nông thôn mới.

“Phải ưu tiên đầu tư các dự án động lực, trọng điểm có tác động trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội, có tính lan tỏa lớn, có tính kết nối quốc tế, liên vùng; phát triển các nguồn cung và lưới điện, nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo, hạ tầng thủy lợi”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương được giao chủ trì khẩn trương hoàn thành thủ tục để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án vùng và liên vùng như dự án tuyến đường sắt đô thị tuyến số 2, đoạn Nam Thăng Long- Trần Hưng Đạo; dự án thành phần đầu tư xây dựng đường cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng; dự án tại Cảng hàng không quốc tế Cát Bi; đề xuất cơ chế, chính sách, gồm cả cơ chế, chính sách đặc thù, báo cáo Thủ tướng xem xét, quyết định.

Thủ tướng chỉ rõ, phải tập trung đào tạo phát triển nguồn nhân lực, thu hút nhân tài, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ; Phát huy mạnh mẽ các trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý các nguồn tài nguyên và bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, các hệ sinh thái tự nhiên; ứng phó với biến đổi khí hậu. Cùng với đó là chú trọng phát triển văn hóa, xã hội, con người, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao chất lượng cuộc sống, môi trường sống lành mạnh cho người dân; phát triển du lịch, địa phương, bộ ngành liên quan khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đề cử "Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc" là di sản thế giới.

Yêu cầu đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, chuẩn bị tốt các dự án trọng điểm, quan trọng để thu hút hiệu quả các nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư chiến lược, Thủ tướng chỉ rõ hoạt động điều phối vùng tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù tại Nghị quyết số 106/2023/QH15 của Quốc hội và các cơ chế, chính sách khác. Cùng với đó là đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, thu hút FDI, nhất là các nhà đầu tư công nghệ; thúc đẩy đầu tư PPP, nhất là trong phát triển các dự án hạ tầng giao thông của vùng và liên vùng; đẩy mạnh các hoạt động liên kết phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội, ưu tiên cho giao thông; đẩy mạnh liên kết các chuỗi đô thị, chuỗi cung ứng, logistic, dịch vụ chất lượng cao; phát huy các miền di sản với mô hình “một cung đường, nhiều điểm đến”;  đẩy mạnh chuyển đổi số, chia sẻ cơ sở dữ liệu.

Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn các dự án vùng và có tính chất vùng quan trọng theo các Nghị quyết của Bộ Chính trị và quy hoạch, ưu tiên nguồn vốn bố trí trong kế hoạch trung hạn 2026-2030. Ttrong đó dành nguồn vốn phù hợp chuẩn bị đầu tư để bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030, rút ngắn thời gian hoàn thiện thủ tục đầu tư và đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án. Đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đề xuất nhiệm vụ trọng tâm đưa vào chương trình làm việc của Hội đồng Vùng để thảo luận, thống nhất triển khai trong thời gian tới, trong đó có chú ý rà soát cơ chế, chính sách về pháp luật, huy động nguồn lực, thu hút đầu tư, xử lý môi trường, triển khai  dự án cấp vùng.

Lưu ý tinh thần tiến công, bứt phá trong triển khai các nhiệm vụ, đặc biệt với các nhiệm vụ chưa đạt, Thủ tướng chỉ đạo các địa phương đặc biệt chú trọng thúc đẩy đầu tư công, góp ý dự thảo một luật sửa nhiều luật trong các lĩnh vực tài chính, kế hoạch và đầu tư; các địa phương triển khai thực hiện bằng được mục tiêu đã đề ra về phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân.