Thủ tướng: Điện gió, điện mặt trời có dấu hiệu phát triển nóng, giá cả không phù hợp

Phát biểu kết luận tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) thường niên năm 2023 với chủ đề "Cộng đồng doanh nghiệp đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong thúc đẩy tăng trưởng xanh", Thủ tướng Phạm Minh Chính cho hay, năm 2022, vốn thực hiện của các dự án đầu tư nước ngoài năm 2022 đạt hơn 22 tỷ USD, tăng 13,5% so với cùng kỳ năm 2021, cho thấy niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài.

Đến nay, Việt Nam đã tham gia vào 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương với gần 60 nền kinh tế trên thế giới, trong đó có 15 FTA đã được ký kết và 2 FTA đang trong quá trình đàm phán.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ Việt Nam tiếp tục cam kết mạnh mẽ, tạo mọi điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp phát triển, cụ thể là tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, bình đẳng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Quan tâm cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp; tăng tính minh bạch, bình đẳng trong tiếp cận các nguồn lực; tăng cường bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp, chủ doanh nghiệp, người lao động và các bên liên quan. Triển khai đồng bộ, hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp về vốn, chuyển giao công nghệ, đào tạo, phát triển nhân lực.

Cùng với đó, phát triển đồng bộ các loại thị trường tạo điều kiện cho các doanh nghiệp được tiếp cận bình đẳng thị trường hàng hóa và dịch vụ, tài chính - tiền tệ, chứng khoán; quyền sử dụng đất, bất động sản, khoa học - công nghệ, lao động, mua sắm công….

Đối với những vấn đề mà nhà đầu tư nước ngoài kiến nghị, Thủ tướng cho biết các cơ quan sẽ tiếp tục giải quyết các vấn đề liên quan visa, giấy phép lao động theo hướng thuận lợi nhất. Các cơ quan cũng đang đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu… và các quy định liên quan.

Giá điện phải phù hợp với thu nhập của người dân

Chia sẻ thêm về những quan tâm của nhiều nhà đầu tư trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, Thủ tướng cho biết Việt Nam có tiềm năng lớn và cần phát triển ngành công nghiệp trong lĩnh vực này. Vừa qua, nhiều dự án điện gió, điện mặt trời đã được triển khai có hiệu quả nhưng có dấu hiệu phát triển nóng, có những dự án không đúng với quy hoạch, quy định hiện hành, giá cả không phù hợp.

Do đó, các bên phải ngồi lại, đàm phán lại về giá điện trên tinh thần không để ai thiệt thòi, "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ", bảo đảm giá điện phù hợp với điều kiện nền kinh tế và thu nhập của người dân. 

Theo Thủ tướng, nếu giá điện đắt quá so với khu vực thì rõ ràng người dân không thể chịu được, và cũng không thể cắt giá thuỷ điện chỉ có 4-5 cent/KW mà mua điện mặt trời, điện gió hơn 8 cent/KW.

Như vậy, vấn đề về cung cầu phải tìm điểm hài hoà với vấn đề cải cách. "Chúng tôi sẵn sàng đàm phán và Bộ Công thương cũng luôn luôn cầu thị, lắng nghe sự khó khăn của doanh nghiệp để có giải pháp phù hợp. Quan trọng là sự chân thành, tin cậy, hiệu quả", Thủ tướng nhấn mạnh.   

Trước đó, kiến nghị về vấn đề điện và năng lượng, một số nhà đầu tư nước ngoài có nêu về việc cần sớm có giá điện phù hợp cho điện gió, điện mặt trời sau khi hết giai đoạn được hưởng giá FIT.

Ông John Rockhold, Trưởng nhóm công tác Điện và Năng lượng VBF cho biết tại phiên họp kỹ thuật, biểu giá điện FIT cho các dự án năng lượng mặt trời và năng lượng gió là bằng chứng cho thấy chính sách có thể khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo.

"Hàng nghìn MW công suất của những dự án này đang phải chờ xác định giá bán điện mới do dự án không đáp ứng được điều kiện về thời hạn vận hành", ông John cho biết. 

Sớm ban hành quy hoạch Điện VIII

Ngoài ra, các Hiệp hội cũng bày tỏ quan điểm mong muốn Chính phủ sớm ban hành quy hoạch Điện VIII. Ông Nagaoka, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI) thì cho hay, việc sớm ban hành Quy hoạch điện VIII sẽ đảm bảo nguồn lực đầu tư vào sản xuất điện phù hợp với tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế.

Trong những năm gần đây, doanh nghiệp Nhật Bản đã và đang tăng cường đầu tư vào Việt Nam để đáp ứng nhu cầu sản xuất năng lượng tái tạo ngày càng tăng. Tuy nhiên, do Quy hoạch điện VIII chưa được ban hành chính thức, hoạt động của các nhà máy điện tái tạo và những ngành công nghiệp có liên quan như sản xuất nhiên liệu sinh khối cũng bị ảnh hưởng rất lớn.

Ông Gabor Fluit, Chủ tịch Eurocham cũng nhấn mạnh, để chuẩn bị sẵn sàng cho tương lai, việc sử dụng năng lượng tái tạo là nhiệm vụ cấp bách và mang tính bước ngoặt nhất đối với chúng ta.