Thủ tướng chỉ đạo Bộ TN-MT nghiên cứu phản ánh ngân sách thất thoát lớn từ đất đai
Thủ tướng Chính phủ vừa có văn bản yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu thông tin báo chí phản ánh ngân sách thất thoát lớn từ đất đai.
Thủ tướng vừa chỉ đạo Bộ TN-MT nghiên cứu phản ánh ngân sách thất thoát lớn từ đất đai. Ảnh minh họa: Báo Nông nghiệp Việt Nam.
Cụ thể, văn bản dẫn bài viết "Ngân sách thất thoát lớn từ đất đai" đăng trên báo điện tử VnEconomy ngày 9/7/2019, phản ánh: Theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất chưa đồng bộ, bất cập nên nhận thức khác nhau, vận dụng tạo ra sai phạm và kẽ hở làm thất thoát, tham nhũng. Hầu hết doanh nghiệp đang sử dụng thuê đất khi chuyển mục đích sang đất ở đô thị không qua đấu giá và giá trị quyền sử dụng đất định giá không sát giá thị trường gây thất thoát ngân sách nhà nước. Diện tích đất doanh nghiệp nhà nước được giao lớn, song chưa được quản lý chặt chẽ…
Về nội dung báo phản ánh nêu trên, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu, đề xuất giải pháp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Trước đó, báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2018 của Kiểm toán Nhà nước cũng cho thấy, nhiều doanh nghiệp sử dụng đất không đúng mục đích như Sagri 140,08 ha; Sawaco 3,57 ha; HFIC 0,33 ha; Tổng công ty Văn hóa Sài Gòn 0,01 ha; VNS 0,05 ha; PVN: PVD, PVOIL Vũng Tàu, Petro Mekong.
Bên cạnh đó, nhiều đơn vị chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với ngân sách nhà nước, tính tiền sử dụng đất phải nộp của dự án bất động sản chưa đúng quy định, bao gồm: Công ty Cổ phần Phát triển địa ốc Sài Gòn 5; PVOil; VNPT: VNPT Tp.HCM, VNPT Lâm Đồng, VNPT Gia Lai, VNPT Đắk Lắk; VNPost: Bưu điện TP Cần Thơ, Bưu điện tỉnh Lạng Sơn, Bưu điện TP Hà Nội, Bưu điện TP HCM, Bưu điện tỉnh Kiên Giang...
Phát biểu trong một buổi hội thảo liên quan quản lý đất đai, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cho hay, có 3 nhóm sai phạm nghiêm trọng nhất về đất đai hiện nay.
Thứ nhất là không sử dụng, sử dụng đất không đúng mục đích. Điều này thể hiện ở tình trạng để đất hoang hóa, chậm triển khai dự án, giao đất không qua đấu giá, chuyển nhượng dự án sai phép… Tình trạng sử dụng sử dụng đất không đúng mục đích nghiêm trọng nhất là biến đất nông nghiệp, đất rừng thành đất ở, đất sản xuất kinh doanh trái pháp luật. Đây là sai phạm gây tổn thất nhiều nhất cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Thứ hai là không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước như: tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất; tiền thuê đất khi được Nhà nước cho thuê; thuế sử dụng đất… Chẳng hạn với những dự án đổi đất lấy hạ tầng như hình thức BT (xây dựng - chuyển giao), thất thoát là "khủng khiếp" khi dự án được xây dựng khống lên, giá trị đất khu vực đổi thì bị dìm xuống, gây thiệt hại kép cho Nhà nước.
Theo ông Ánh, không phải tất cả các dự án BT đều thất thoát khủng khiếp nhưng chắc chắn trong đó có kẽ hở, lỗ hổng vì cách thực hiện hiện nay. Những sai phạm này đang dung dưỡng cho tham nhũng", ông Vũ Đình Ánh nói.
Thứ ba là lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái quy định về quản lý đất đai mà nhiều đại án đang được đưa ra xét xử là minh chứng. Đặc điểm nổi bật trong sai phạm này là hiếm khi thực hiện cá nhân đơn lẻ mà thường có tính tổ chức, theo nhóm có sự dung túng bao che của nhiều cán bộ và tổ chức có liên quan. Nguyên nhân cơ bản là do sự buông lỏng quản lý của cấp có thẩm quyền, thậm chí dung túng, lạm quyền.
