Thống đốc nói gì về sở hữu chéo và tái cơ cấu ngân hàng yếu kém?

Thống đốc cho biết sở hữu chéo đã được cải thiện cơ bản trong thời gian qua với nhiều trường hợp vi phạm được phát hiện và xử lý. Đối với các ngân hàng mua 0 đồng sau một thời gian hỗ trợ đã mặc dù chưa thể phục hồi bình thường những đã giảm bớt lỗ luỹ kế qua các năm.

thong doc noi gi ve so huu cheo va tai co cau ngan hang yeu kem

Thống đốc Lê Minh Hưng trả lời chất vấn của các đại biểu quốc hội (Ảnh: Quochoi.vn)

Sở hữu chéo là vấn đề phức tạp, còn khó phát hiện do đứng tên hộ

Trả lời về sở hữu chéo, Thống đốc Lê Minh Hưng nhận định đây là là vấn đề khá phức tạp, khó phát hiện, kiểm soát với trường hợp cố tình, nhờ người đứng tên hộ, đòi hỏi thanh tra kỹ lưỡng hoặc cơ quan chức năng qua điều tra mới phát hiện được.

Ông cũng cho biết NHNN đã thực hiện đẩy nhanh tiến độ xử lý vi phạm sở hữu chéo, yêu cầu các cổ đông vi phạm chuyển nhượng, thoái vốn, sáp nhập, hợp nhất mua lại cổ phần. Về cơ bản đến nay tình trạng này đã được giải quyết, các ngân hàng minh bạch và đại chúng hơn, tình trạng nhóm cổ đông lớn thao túng đã được nhận diện và xử lý.

"Đến nay không còn cá nhân nào sở hữu trên 5% vốn. Số cặp sở hữu chéo giảm từ 7 cặp trong năm 2015 xuống còn 2 cặp. Sở hữu ngân hàng với doanh nghiệp giảm từ 56 cặp xuống còn 2 cặp. Số tổ chức tín dụng sở hữu hơn 15% nay chỉ còn 4 trường hợp, so với 19 trường hợp vào năm 2012" - Thống đốc cho biết

Thống đốc cũng chỉ ra 4 nguyên nhân khiến sở hữu chéo vẫn còn như việc thoái vốn thời gian qua có những khó khăn nhất định do chưa tìm được đối tác mua lại phần vốn đó. Ngoài ra việc thoái vốn ngoài ngành quy mô lớn có thể gây tổn thất cho các đơn vị nhà nước. Bên cạnh đó, nhiều nhà đầu tư còn khó khăn về vốn nên làm chậm quá trình thoái vốn...

Về giải pháp, Thống đốc cho rằng nếu Dự thảo sửa đổi Luật Tổ chức tín dụng (TCTD) được Quốc hội thông qua sẽ giải quyết triệt để các tình trạng hiện nay. Trong dự thảo, NHNN đã sửa đổi một số quy định về khái niệm người có liên quan để xác định được cổ đông hưởng lợi cuối cùng; sửa đổi tiêu chuẩn, điều kiện với chức danh chủ tịch HĐQT, theo hướng chặt chẽ hơn. Đồng thời, quy định giới hạn sở hữu cổ phần nhằm đại chúng hoá hoạt động, quy định góp vốn mua cổ phần của các TCTD.

Ngoài ra, để giải quyết tình trạng này, NHNN cũng thực hiện thanh tra các hoạt động của TCTD, kiên quyết xử lý nghiêm vi phạm về sở hữu cổ phần cổ phiếu, chỉ đạo các TCTD phải xây dựng cơ cấu lại trong đó có lộ trình xử lý các vi phạm về sở hữu. Thống đốc bày tỏ niềm tin tình trạng sở hữu chéo TCTD sẽ được xử lý một cách minh bạch.

Lỗ luỹ kế giảm dần tại các ngân hàng mua 0 đồng

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thanh Hải (Tiền Giang) về vấn đề hoạt động của ba ngân hàng mua 0 đồng sau hai năm kết quả không được cải thiện, Thống đốc Lê Minh Hưng chia sẻ việc mua lại các ngân hàng được thực hiện nhằm đảm bảo an toàn hệ thống, quyền lợi người gửi tiền, ổn định tâm lý người dân.

Tuy nhiên việc xây dựng phương án để khắc phục triệt để các vấn đề yếu kém của những ngân hàng này còn chưa đạt được kết quả như kỳ vọng. Hiện nay, NHNN đã đưa các cán bộ từ các ngân hàng khác sang để kiện toàn bộ máy, tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường xử lý nợ xấu, xử lý tài sản bảo đảm.

Ở các ngân hàng này sau thời gian được NHNN mua lại, tuy không phục hồi hoàn toàn như các ngân hàng bình thường nhưng lỗ luỹ kế đã giảm dần do vẫn còn nhiều khó khăn về nợ xấu, tỷ lệ tài sản không sinh lời cao, việc xử lý tài sản còn nhiều vấn đề.

Trước đó, Thống đốc cũng nhận định việc xử lý ngân hàng yếu kém mặc dù có quyết liệt nhưng nguồn lực ngân sách nhà nước có hạn nên phải lấy nguồn từ xã hội, từ những nhà đầu tư mới có năng lực tài chính và điều hành tham gia.

Theo dự thảo Luật các TCTD đang trình Quốc hội thông qua, các biện pháp hỗ trợ được áp dụng với các TCTD yếu kém là cho phép bán nợ xấu cho VAMC, vay đặc biệt, trích lập dự phòng theo phương án phù hợp, cùng với một số biện pháp hỗ trợ khác. Đặc biệt sẽ không dùng đến ngân sách nhà nước.

Xử lý trách nhiệm của các cá nhân trong khả năng thanh tra giám sát ngân hàng

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa TP HCM

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa TP HCM đề cập tới kết luận của Thanh tra Chính phủ cuối tháng 8 về năng lực thanh tra giám sát của NHNN, trong đó có nội dung NHNN chậm ban hành quyết định đưa TCTD vào tình trạng kiểm soát đặc biệt. "Báo cáo có đề nghị Thống đốc cho kiểm tra và xử lý trách nhiệm của cá nhân có liên quan. Từ tháng 8 đã xử lý như thế nào?"- Đại biểu hỏi.

Ông Nghĩa cũng hỏi thêm Luật các TCTC sửa đổi NHNN trình mới đây có điều khoản miễn trừ trách nhiệm cho cán bộ ngân hàng tham gia xử lý TCTD yếu kém. Nhưng thực tế, nhiều ngành khác cũng rủi ro, nhưng không có ngành nào có điều khoản miễn trách như thế. Đề nghị Thống đốc cho biết, Luật TCTD thông qua không có điều khoản này thì ngành ngân hàng có làm tròn nhiệm vụ của mình không?

Trả lời các câu hỏi trên, Thống đốc cho biết, hiện NHNN đang tiến hành thực hiện kiểm điểm làm rõ trách nhiệm cá nhân liên quan tại các cơ quan thanh tra giám sát và sẽ báo cáo hướng xử lý trong thời gian tới.

Về điều khoản miễn trừ trách nhiệm, Chính phủ có đề nghị có những quy định để có thể có được những cán bộ có năng lực, trình độ tham gia vào quá trình cơ cấu. "Chúng tôi không hề miễn trừ trách nhiệm đối với các hành vi vi phạm pháp luật. Đây cũng là thông lệ của nhiều nước trên thế giới" - Thống đốc nói.

Ngân hàng Nhà nước có đủ công cụ không để 'đổ vỡ ngân hàng'

Trả lời đại biểu Tô Bích Châu (TP HCM), Thống đốc khẳng định, trong bất cứ trường hợp nào mục tiêu của việc xử lý ngân hàng yếu kém cũng là an toàn hệ thống, đảm bảo lợi ích người gửi tiền, không gây đổ vỡ ngân hàng. Tuỳ trường hợp cụ thể, sẽ có những kiến nghị Quốc hội xem xét xử lý.

"Tăng cường cơ cấu lại, chất lượng hoạt động ngân hàng sẽ đảm bảo mục tiêu an toàn, ổn định hơn. NHNN có nhiều công cụ khác nhau để kiểm soát tình hình, đảm bảo không có hoạt động nào ngoài tầm kiểm soát", ông nhấn mạnh.