Thống đốc NHNN lý giải tình trạng 'lạm phát thấp, lãi suất cao' cuối năm 2022, đầu 2023

Phát biểu ý kiến tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 16/10, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết đề nghị cân nhắc đến nhận định về một số hạn chế, bất cập trong điều hành chính sách tiền tệ, theo báo Tiền phong.

Cụ thể là ý kiến về việc quá chú trọng đến kiểm soát lạm phát, là nguyên nhân khiến lãi suất cao, đặc biệt cuối năm 2022, đầu năm 2023, trong bối cảnh khó khăn, việc điều chỉnh tăng trưởng tín dụng chậm là bất cập.

Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, ý kiến nêu trên là nhìn từ góc độ riêng lẻ, còn việc điều hành chính sách tiền tệ của NHNN theo tinh thần bám sát yêu cầu của Quốc hội và trên cục diện tổng thể của nền kinh tế, là phải giảm lãi suất, đảm bảo ổn định tiền tệ, ngoại hối và hoạt động hệ thống ngân hàng.

Thống đốc cho hay vào những tháng cuối 2022, khi nhiều nước có mặt bằng lãi suất cao, xét thấy có thể kiểm soát lạm phát theo mục tiêu của Quốc hội, nên những tháng đầu năm vẫn giữ nguyên lãi suất điều hành. Nhưng tới tháng 10/2022, sự kiện rút tiền hàng loạt của SCB xảy ra, nên NHNN tập trung ưu tiên đảm bảo an toàn hệ thống, ngăn ngừa nguy cơ đổ vỡ nên mọi biện pháp lúc này ưu tiên ngăn ngừa nguy cơ đổ vỡ hệ thống.

Lúc đó các tổ chức tín dụng cũng căng thẳng tín dụng, một số  tổ chức tín dụng bị thiếu dự trữ bắt buộc, nguy cơ mất khả năng chi trả hiện hữu, bà Hồng cho hay.

Vì thế, theo Thống đốc, tại thời điểm đó, NHNN chưa điều chỉnh tăng trưởng tín dụng, vì lúc đó các ngân hàng phải tập trung đáp ứng khả năng yêu cầu chi trả của người dân, với tác động tâm lý người dân họ rút tiền gửi từ ngân hàng nhỏ để chuyển sang ngân hàng lớn. Đến tháng 11, thanh khoản cải thiện dần và đầu tháng 12, NHNN điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng.

Về nhận định “lạm phát thấp, lãi suất cao là nghịch lý, thể hiện sự bất cập trong chính sách điều hành", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng ý kiến này chỉ nhìn ở góc độ lạm phát và lãi suất. Theo bà trong điều hành chính sách tiền tệ phải căn cứ vào mục tiêu lạm phát, dự báo xu hướng lạm phát thế giới, trong nước và yêu cầu ổn định tỷ giá, an toàn hệ thống.

“Những nhiệm vụ này thì không thể hi sinh nhiệm vụ nào cả mà cần có sự hài hoà, linh hoạt trong điều hành. Nếu xu hướng lạm phát bùng lên, thì chính sách tiền tệ cũng phải nghĩ đến việc phòng ngừa, chuẩn bị cho xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ”, bà Hồng nói.

Bà lấy dẫn chứng vào năm 2021, Mỹ và một số nước đã đánh giá lạm phát chỉ là tạm thời, lúc đó chính sách tiền tệ của họ chưa thắt chặt. Nhưng sang năm 2022, lạm phát bùng lên và các nước phải thắt chặt rất nhanh và mạnh chính sách tiền tệ, tác động đến nền kinh tế toàn cầu.

Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, lạm phát có xu hướng đảo ngược, từ tháng 7 - 9 đã tăng lên và lạm phát cơ bản tăng 4,49% trong 9 tháng đầu năm. Bà Hồng cho rằng đây cũng là vấn đề cần lưu ý trong điều hành chính sách tiền tệ. 

Về việc xử lý các ngân hàng yếu kém, Thống đốc cho biết đây là vấn đề hết sức khó khăn, cần có thời gian. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt. NHNN và các bộ, ngành cũng đã trình, xin chủ trương của cấp có thẩm quyền để tích cực xử lý. 

Tuy nhiên, bà cũng bày tỏ việc xử lý ngân hàng yếu kém trong điều kiện bình thường đã khó, trong bối cảnh nửa nhiệm kỳ với kinh tế thế giới và trong nước vô cùng khó khăn thì còn khó khăn hơn nữa. Do vậy, việc xử lý các ngân hàng yếu kém vẫn đang ở trong cái giai đoạn hoàn tất.