Thống đốc chia sẻ tiến độ tái cơ cấu các tổ chức tín dụng yếu kém

Khó tìm ngân hàng đủ điều kiện nhận TCTD yếu kém

Trong báo cáo gửi đến Quốc hội tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã trình bày báo cáo về công tác cơ cấu lại các tổ chức tín dụng (TCTD). 

Thống đốc cho biết Chính phủ đã ban hành Nghị quyết quyết định chủ trương chuyển giao bắt buộc của ba ngân hàng mua bắt buộc. Hiện NHNN đang chỉ đạo các bên liên quan thực hiện trình tự, thủ tục theo quy định tại Luật Các TCTD 2024 để trình Chính phủ phê duyệt phương án chuyển giao bắt buộc đối với ba ngân hàng này.

Ngoài ra, NHNN tiếp tục thực hiện kiểm soát đặc biệt đối với Ngân hàng TMCP Đông Á (DongABank), Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và giám sát tăng cường theo quy định đối với một ngân hàng.

Đối với các TCTD phi ngân hàng yếu kém, NHNN đã phối hợp với các Bộ, ngành, đơn vị liên quan rà soát để tham mưu cấp có thẩm quyền về phương án xử lý. Với TCTD nước ngoài hoạt động kém hiệu quả, rủi ro cao hoặc chưa đáp ứng chuẩn mực an toàn được cảnh báo kịp thời và yêu cầu thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn như tăng vốn điều lệ, xử lý nợ xấu. 

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, Thống đốc cũng nêu ra những khó khăn, vướng mắc mà NHNN gặp phải. Đầu tiên, việc tìm kiếm, đàm phán ngân hàng đủ điều kiện nhận chuyển giao bắt buộc (năng lực tài chính, quản trị, kinh nghiệm cơ cấu TCTD yếu kém) kéo dài, khó khăn.

Quá trình này phụ thuộc lớn vào việc tự nguyện tham gia của các ngân hàng và cần thời gian để thuyết phục cổ đông, nhất là cổ đông lớn, cổ đông chiến lược nước ngoài đồng thuận tham gia nhận chuyển giao bắt buộc, Thống đốc thông tin.   

Đồng thời, cơ chế chính sách, nguồn lực tài chính để xử lý TCTD yếu kém nói chung và để xây dựng phương án chuyển giao bắt buộc các ngân hàng mua bắt buộc và DongABank nói riêng còn nhiều bất cập, vướng mắc, thủ tục kéo dài.

Thêm vào đó, việc phối hợp, tham gia ý kiến của các bộ, ngành liên quan còn kéo dài do việc xử lý các ngân hàng yếu kém phức tạp, chưa có tiền lệ. 

Ngoài ra, lực một số cán bộ, công chức làm công tác thanh tra, giám sát còn hạn chế trong điều kiện áp lực xử lý khối lượng công việc lớn, phức tạp, yêu cầu khẩn trương về tiến độ.

Trong thời gian tới, Thống đốc cho biết NHNN sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện các giải pháp: triển khai đề án cơ cấu lại; hoàn thiện khung pháp lý theo Luật các TCTD 2024 và chỉ đạo các ngân hàng nhận chuyển giao hoàn chỉnh phương án, chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, trình Chính phủ phê duyệt và triển khai thực hiện. 

Sở hữu chéo đã giảm đáng kể

Cũng trong báo cáo, Thống đốc NHNN cho biết tình trạng sở hữu cổ phần vượt giới hạn, sở hữu chéo giữa TCTD, TCTD và doanh nghiệp theo báo cáo của TCTD đã giảm đáng kể so với các giai đoạn trước đây.

Tình trạng cổ đông, cổ đông và người có liên quan sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định chủ yếu còn tại các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước, cần tiếp tục xử lý nhằm tập trung vốn cho hoạt động kinh doanh chính và sử dụng vốn có hiệu quả hơn.

Tình trạng TCTD và người có liên quan của TCTD góp vốn, mua cổ phần tại TCTD khác vẫn là vấn đề cần quan tâm có thể tiềm ẩn rủi ro, báo cáo đánh giá. Nhờ công tác thanh tra, quản lý mà trong thời gian vừa qua, tình trạng này đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, việc xử lý vấn đề sở hữu vượt giới hạn quy định, sở hữu chéo vẫn khó khăn trong trường hợp cố tình che dấu, nhờ đứng tên hộ để lách quy định của pháp luật.

Đồng thời, Thống đốc cũng lưu ý trường hợp một số TCTD có mức độ tập trung sở hữu cổ phần tại một số cổ đông và người liên quan, mặc dù không vi phạm quy định của pháp luật, tuy nhiên cần quan tâm lưu ý nhằm ngăn ngừa những rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra.

Về những khó khăn trong việc xử lý sở hữu chéo, Thống đốc cho biết tính trạng này liên quan đến nhiều đối tượng, thuộc sự quản lý của nhiều bộ ngành. NHNN chỉ quản lý các TCTD nên không có thông tin, công cụ để kiểm soát những lĩnh vực khác. 

Báo cáo cho biết NHNN không chủ động được trong việc tra cứu thông tin cũng như xác định được độ chính xác, tin cậy của các nguồn thông tin; đặc biệt trong bối cảnh thị trường chứng khoán, công nghệ phát triển nhanh như hiện nay.