Thị trường xuất khẩu cá rô phi Việt Nam

Số thị trường nhập khẩu (NK) cá rô phi Việt Nam cũng tăng mạnh từ 8 thị trường năm 2005 lên 68 thị trường năm 2015. Với định hướng của Bộ NN và PTNT nhằm đẩy mạnh sản xuất và phát triển cá rô phi thành một loài nuôi chủ lực, dự báo XK cá rô phi Việt Nam trong những năm tới sẽ tiếp tục tăng trưởng khả quan.

Năm 2015 XK cá rô phi của cả nước giảm 4,6% xuống còn 34 triệu USD. Tuy nhiên trong 6 tháng đầu năm 2016, giá trị XK cá rô phi của Việt Nam tăng gấp 8 lần so với cùng kỳ năm 2015 đạt gần 14 triệu USD.  Sản phẩm cá rô phi được xuất sang 53 thị trường, trong đó top 10 thị trường gồm Mỹ, Colombia, Hà Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Italy, Bỉ, Tây Ban Nha, Đức, Hàn Quốc và Arap Xê út chiếm 70% giá trị XK.

Thị trường Mỹ:  Là thị trường NK cá rô phi lớn nhất của Việt Nam, chiếm 23% tỷ trọng.  Năm 2015, XK cá rô phi Việt Nam sang Mỹ đạt 7,9 triệu USD, giảm 11% so với năm 2014.  Trong 6 tháng đầu năm 2016, XK cá rô phi sang thị trường này đạt hơn 2 triệu USD, gấp 3 lần so với cùng kỳ.

Cá rô phi tươi/ướp lạnh phile (mã HS 0304) được NK nhiều nhất, chiếm 74 – 84%. Mỹ NK chủ yếu sản phẩm này từ các nước châu Mỹ: Honduras, Colombia, Costa Rica, Ecuador… Nhu cầu NK của có xu hướng giảm.

Cá rô phi đông lạnh nguyên con là sản phẩm được NK đứng thứ 2, chiếm 15 – 24%. Nhu cầu tăng liên tục qua các năm. Việt Nam là nguồn cung lớn thứ 3, chiếm 10% thị phần, sau Trung Quốc (65%) và Đài Loan (21%) .  KL và GT XK cá rô phi đông lạnh nguyên con của Việt Nam tăng mạnh trong 2 năm 2014 – 2015. So với năm 2012, khối lượng NK  từ Việt Nam năm 2014 gấp hơn 2 lần, 2015 gấp 28 lần, về giá trị  năm 2014 gấp gần 2 lần, 2015 gấp gần 7 lần.

Tuy nhiên, tại thị trường Mỹ, cá rô phi Việt Nam khó cạnh tranh với cá rô phi Trung Quốc, vì giá trung bình của Việt Nam cao hơn nhiều dù đang có xu hướng giảm.

Colombia: Là thị trường NK lớn thứ 2 của cá rô phi VN năm 2015, chiếm 9% tỷ trọng. Việt Nam bắt đầu đẩy mạnh XK sang Colombia từ 2014. Năm 2015 XK cá rô phi sang Colombia đạt 3,23 triệu USD, giảm 13% so với 2014. Trong 6 tháng đầu năm 2016, XK cá rô phi sang Colombia đạt 1,6 triệu USD, chiếm 12% tỷ trọng

Nhu cầu NK cá rô phi vào Colombia tăng mạnh những năm gần đây. Năm 2015, nhu cầu chuyển hướng mạnh từ cá phile tươi/ướp lạnh sang cá đông lạnh nguyên con

Hai năm gần đây Việt Nam là nguồn cung No1 tại Colombia, chiếm 53 – 63% thị phần. Năm 2015, KL NK từ Việt Nam tăng gấp hơn 8 lần, GT tăng gấp 11 lần. Thế mạnh của Việt Nam tại Colombia cũng là cá rô phi nguyên con đông lạnh trong khi thế mạnh của Trung Quốc là cá rô phi đông lạnh phile.

Tại thị trường Colombia, Việt Nam đang có lợi thế vì giá TB NK cá đông lạnh từ Việt Nam thấp hơn nhiều so với Trung Quốc và đang có xu hướng tăng trong 2 năm qua. Giá trung bình NK từ Việt Nam năm 2016 tiếp tục tăng. Đến tháng 4/2016 giá đạt 2.700 USD/tấn, trong khi giá NK từ Trung Quốc có xu hướng giảm còn 1.700 USD/tấn.

Thị trường EU: Năm 2015, EU NK 22 nghìn tấn cá rô phi, trị giá 58 triệu US. Hà Lan là thị trường tiêu thụ lớn nhất trong EU , chiếm 10% tỷ trọng.  Năm 2015, Hà Lan NK 5,4 nghìn tấn cá rô phi, trị giá gần 14 triệu USD. Việt Nam là nguồn cung cấp lớn thứ 4 cho thị trường Hà Lan, chiếm 10% thị phần.

Giá trung bình NK cá rô phi từ Việt Nam là 2.600 USD/tấn trong năm 2015, tăng 18% so với năm 2014 , cao hơn 800 USD/tấn so với giá của Trung Quốc.  Giá TB trong QI/2016 tiếp tục tăng tới 2.900 USD/tấn.

Hà Lan là thị trường NK cá rô phi đứng thứ 3 của Việt Nam. Sản phẩm chính XK sang Hà Lan là cá rô phi đông lạnh nguyên con mã HS 0303. Năm 2015, XK sản phẩm này sang Hà Lan đạt 2,66 triệu USD, giảm 4% so với 2014. 6 tháng đầu năm 2016 XK đạt 1,48 triệu USD, gấp gần 8 lần cùng kỳ năm 2015.

Từ thực tế  xu hướng gia tăng nhu cầu NK của các thị trường, giá NK tăng, Chiến lược đa dạng hóa loài nuôi và đa dạng hóa sản phẩm của DN thủy sản và chính sách phát triển ngành cá rô phi thành ngành sản xuất lớn, dự báo XK cá rô phi của Việt Nam năm nay sẽ tăng mạnh tới 45 triệu USD, tăng 32% so với năm 2015 và ngành chế biến và XK cá rô phi sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong những năm tới.