Tập đoàn bán lẻ Central Group - con đường hội nhập quốc tế và hồi hương về Trung Quốc

Khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sang thăm Thái Lan vào tháng 8,các thành viên gia tộc sáng lập Chirathivat của tập đoàn Central Group chào đón trên thảm đỏ tại trung tâm thương mại Central Ladprao. Trong đó có Tổng giám đốc Tos Chirathivat, người mong muốn mở rộng đầu tư vào thị trường Việt Nam.

Trung tâm Central World ở Bangkok, Thái Lan

Từ gia tộc Chirathivat đến đế chế Central Group khắp thế giới

Gia tộc Chirathivat là những người gốc Hoa. Nhà sáng lập Tiang đã di cư từ đảo Hải Nam vào năm 1925.

Ông mở cửa hàng thức ăn nhẹ đầu tiên của mình và cung cấp dịch vụ neo đậu tàu thuyền cho khách du lịch bên cạnh một ngôi đền hoàng gia bên dòng sông ở quận Thonburi, ngoại ô Bangkok.

Tos Khirathivat, Tổng giám đốc của Central Group hiện tại

Qua nhiều thăng trầm đến nay, tập đoàn Central Group 70 năm tuổi này có hơn 60 cửa hàng thương mại và trung tâm mua sắm. Ngoài ra còn có khách sạn và nhà hàng, với hơn 5.000 cửa hàng.

Năm 2016, doanh số hàng năm của Central Group đạt 332,7 tỷ baht (9,98 tỷ USD), tăng 17% so với năm trước, khẳng định vị thế số 1 ở thị trường bán lẻ Thái Lan. Đối thủ cạnh tranh lớn nhất của họ ở Thái Lan là The Mall Group, có doanh thu hằng năm là 50 tỷ baht.

Chirathivat là gia tộc giàu thứ ba Thái Lan, tổng tài sản khoảng 12,3 tỷ USD, theo số liệu của Forbes.

Doanh số Central Group qua các năm.

Tăng trưởng của Central Group được hỗ trợ bởi sự mở rộng nền kinh tế, tầng lớp trung lưu kèm theo nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao. Nhưng giờ đây các đối thủ cạnh tranh cũng đã tăng lên và trở nên đa dạng hơn.

“Có nhiều yếu tố đang ảnh hưởng đến hoạt động của các cửa hàng thương mại, chiếm khoảng 40% doanh số tập đoàn, Tổng giám đốc của Central Group Tos cho hay. “Thị trường bán lẻ trở nên rộng lớn hơn so với các cửa hàng thương mại".

Thị trường của Central Group ở các nước.

Sau khi tốt nghiệp đại học Columbia ở New York, Tos làm ở bộ phận đầu tư của Ngân hàng Citibank Thái Lan. Sau đó, ông nghỉ việc và thành lập chuỗi siêu thị BigC vào năm 1994. Ông chú trọng mở rộng ra khu vực nông thôn, hiện chiếm khoảng 50% doanh số bán lẻ.

Năm 2013, Tos được bầu làm CEO Central Group. “Ông ấy có tài năng tuyệt vời và mọi thành viên trong nhà đều biết”, một thành viên trong gia đình khen ngợi.

Kể từ đó, ông vươn ra ngoài quốc tế bằng cách mua lại các cửa hàng thương mại châu Âu, bao gồm La Rinascente của Ý và KaDeWe của Đức, và chi nhánh Big C ở Việt Nam. Hoạt động quốc tế này chiếm khoảng 30% doanh thu Tập đoàn.

Tham vọng trực tuyến

“Kỹ thuật số và thương mại điện tử là thứ duy nhất tôi không biết, nhưng là tương lai”, Tos không tự tin về khả năng theo kịp hoạt động trực tuyến.

Áp lực đang tăng lên, khi Alibaba mở rộng thị trường sang Singapore, đầu tư vào Lazada ở Đông Nam Á, và đang có kế hoạch xây dựng trung tâm giao hàng ở Thái Lan.

Tos đã phản ứng bằng cách mời gọi những chuyên gia ngoài gia đình đến điều hành, nhằm mục tiêu chuyển đổi tập đoàn sang hoạt động trực tuyến.

CEO của tập đoàn giờ là Nicolo Galante, cựu chuyên viên tham vấn người Ý của McKinsey. Ông thêm các kênh bán hàng trực tuyến vào mỗi mảng hoạt động và thu hút các nhân tài đến các vị trí điều hành.

Nhiều cựu lãnh đạo ngân hàng cũng đến hỗ trợ như ông Yol Phokasub, nguyên giám đốc ngân hàng Siam Comercial được đề cử vào chức Chủ tịch; ông Prasarn Trairatvorakul, nguyên thống đốc ngân hàng Bank of Thailand, làm cố vấn cao cấp.

Sự thống trị gia tộc

Dù sao đi nữa, Central Group vẫn được xem là tập đoàn có tính gia đình trị nhất ở Thái Lan.

Phả hệ gia tộc Chirathivat tại Bangkok

Thành viên gia tộc chiếm tất cả 15 ghế trong hội đồng quản trị và 7 ghế trong ban điều hành. Đa số công ty trong tập đoàn là tư nhân, một vài ngoại lệ như đơn vị phát triển Central Pattana.

Trái ngược với đa số, tài sản của Central Pattana phần lớn được niêm yết và những người điều hành không phải là thành viên gia đình.

Tos cho biết. "Họ nói họ không muốn sự tham gia của thành viên gia đình trong tập đoàn. Họ năng nổ hơn và muốn những người chuyên nghiệp nhất vận hành việc kinh doanh".

Tos chia sẻ rằng, gia tộc Chirathivats có triết lý tuyển dụng quản lý “nghiêm ngặt hơn”, cần phải có 75% sự đồng ý của các thành viên trong hội đồng quản trị “gia đình”. “Họ phải tin vào bạn, nghĩ rằng bạn có khả năng và tốt cho gia đình”, Tos cho hay.

Gia tộc Chirathivat có rất nhiều ứng viên tiềm năng cho công việc. Nhà sáng lập Tiang có 3 người vợ, 26 người con và 220 đứa cháu, trong đó có 51 người đang hoạt động trong tập đoàn.

Để giữ sự đoàn kết, Samrit Chirathivat, người con của nhà sáng lập đã xây dựng một dinh thự ở quận Sala Daeng đủ sức chứa gần 50 thành viên của 3 thế hệ. Vào ngày 10/7 hằng năm, cả nhà sẽ sum họp ở ngôi đền gần cửa hàng đầu tiên của tập đoàn để ăn giỗ người sáng lập.

Central Group đã lên kế hoạch cho việc thừa kế để tránh mâu thuẫn nội bộ, bao gồm cả người trong và ngoài gia tộc, để công ty được mở rộng và chuyên nghiệp hơn.

Tos hiểu điều đó. “Công ty đang phát triển nhanh hơn con cháu chúng tôi,” ông nói. “Để tiếp tục phát triển, chúng tôi cần những người bên ngoài để chăm lo cho tập đoàn".

Cội nguồn Trung Quốc

Lịch sử hình thành và phát triển Central Group từ lúc mới bắt đầu

Mở rộng ra nước ngoài là một vấn đề Central Group cần giải quyết nhằm đáp ứng cho sự tăng trưởng xa hơn.

Trung Quốc là thị trường nước ngoài đầu tiên của họ. Năm 2011, Central Group mở cửa hàng thương mại đầu tiên ở Chiết Giang và sau đó mở thêm 2 cửa hàng nữa, nhưng đều buộc phải đóng cửa bởi cạnh tranh quá cao. “Trung Quốc quá lớn và quá khó.” Tos nói.

Việt Nam ở gần hơn và có chung thói quen tiêu dùng với Thái Lan đã thành công. "Việt Nam vừa đủ lớn, Central Group có thể quản lý được”, Tos nói. Tập đoàn có hơn 30 trung tâm mua sắm, siêu thị Big C và 2 cửa hàng thương mại, với doanh số 1 triệu USD.

Tuy nhiên, họ vẫn hứng thú với thị trường Trung Quốc, khi mà những người Trung Quốc du lịch và mua sắm rất nhiều hàng hóa của họ.

Tập đoàn này vừa tung ra website mới, Aux Villes du Monde, có phiên bản tiếng Hoa, giúp khách du lịch đặt hàng ở một số cửa hàng nhất định trên thế giới trước khi họ tới.

Tập đoàn này đang thương lượng thương vụ 500 triệu USD với JD.com, đối thủ của Alibaba để tham gia vào thương mại điện tử ở Thái Lan, theo Reuters. Nếu thương thảo thành công, đây sẽ là một thương vụ lớn nhất với một đối tác Trung Quốc, đưa gia tộc này về với cội nguồn để tăng trưởng sau 90 năm xa rời quê hương.