Sự phụ thuộc kéo dài hàng thập kỷ của thị trường dầu mỏ vào Trung Quốc có thể chấm dứt

Nhu cầu dầu thô của Trung Quốc có thể đạt đỉnh vào cuối thập kỷ này và trong bối cảnh cuộc phục hồi kinh tế của Trung Quốc vẫn còn bấp bênh, liệu thị trường năng lượng có thể tiếp tục phụ thuộc vào nước này, CNBC đặt câu hỏi.

Tại một hội nghị gần đây, Chủ tịch Fereidun Fesharaki của hãng tư vấn năng lượng Facts Global Energy cho hay: “Trong 20 năm qua, thị trường dầu mỏ đã phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc. Câu chuyện này sắp đến hồi kết rồi”.

Chia sẻ với CNBC, ông Fesharaki dự đoán nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh trong vòng 3 đến 5 năm tới.

“...chúng tôi đang kỳ vọng vào những quốc gia như Ấn Độ hoặc các nước có thể giúp duy trì nhu cầu dầu mỏ khác”, ông nói thêm.

Tương tự, Wood Mackenzie dự kiến nhu cầu dầu thô của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh vào năm 2027, sau đó mức tiêu thụ sẽ sụt giảm kéo dài.

“Nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh vào năm 2027, sau đó sẽ liên tục đi xuống do đất nước tỷ dân tích cực theo đuổi quá trình chuyển đổi năng lượng...

...cũng như do tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc chậm lại trong dài hạn”, bà Shiqing Xia, chuyên gia tư vấn hàng hoá tại Wood Mackenzie, cho hay.

Năm 2020, Trung Quốc đã đặt mục tiêu sẽ trung hoà carbon vào năm 2060, đồng thời nước này còn tuyên bố sẽ phấn đấu đạt đỉnh phát thải vào năm 2030.

Giống như Chủ tịch Fesharaki của Facts Global Energy, bà Xie cho rằng Ấn Độ sẽ giúp bù đắp nhu cầu dầu thô của Trung Quốc.

“Không tính Trung Quốc, nhu cầu dầu mỏ nói chung ở Ấn Độ và các nền kinh tế mới nổi ở Đông Nam Á sẽ tiếp tục tăng trưởng cho đến đầu những năm 2040”, bà Xie cho hay.

“Trong hai thập kỷ tới, động cơ tăng trưởng của châu Á sẽ là Ấn Độ và Đông Nam Á”, vị chuyên gia nói thêm.

Nền kinh tế Ấn Độ tăng trưởng 7,8% trong quý II năm nay. Đây là tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong một năm của quốc gia Nam Á này, theo CNBC. Ấn Độ cũng được kỳ vọng sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới vào năm 2030.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), than vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu năng lượng của Trung Quốc, ở mức 55%. Dầu mỏ và các chất lỏng khác chiếm 19%, trong khi nhiên liệu đốt sạch hơn chiếm tỷ trọng tương đối nhỏ.

Trong báo cáo hồi cuối năm 2022, IEA lưu ý: “Tuy nhiên, mức tiêu thụ khí đốt tự nhiên, năng lượng hạt nhân và năng lượng tái tạo của Trung Quốc đã tăng đều từ năm 2001”.

Có thể là hàng thập kỷ nữa?

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý rằng nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc sẽ sớm đạt đỉnh. Một số nhà phân tích cho rằng mốc thời gian đó còn xa hơn, vài năm hoặc thậm chí là hàng thập kỷ nữa.

Ông Yaw Yan Chong, Giám đốc cấp cao tại LSEG Oil Research, cho hay: “Trung Quốc có mục tiêu trung hoà carbon vào năm 2060, tôi dự đoán đó mới là lúc nhu cầu dầu thô của nước này sẽ giảm bớt bởi họ đang dần tiến tới thời hạn đã đặt ra”.

Ông Yaw nhấn mạnh rằng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc chủ yếu được tinh chế thành dầu diesel và xăng, những thứ sẽ trở nên ít thiết yếu hơn ở quốc gia tỷ dân do sự tăng trưởng “khá bùng nổ” của xe điện trong năm nay.

Về sản xuất điện, vị giám đốc lưu ý rằng Trung Quốc “chủ yếu sử dụng than và dùng rất ít dầu”.

Tương tự như vậy, một nhà phân tích khác cho rằng nếu không có bất kỳ công nghệ đột phá nào xuất hiện, nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc sẽ không dừng lại trong 20 đến 30 năm tới.

Ông Bob McNally, Giám đốc của Rapidan Energy Group, cho hay: “Nếu không có những phát hiện lớn hoặc đột phá công nghệ nào trong lĩnh vực năng lượng tái tạo hoặc năng lượng thay thế, chúng tôi không cho rằng tăng trưởng nhu cầu dầu thô của Trung Quốc sẽ chấm dứt trong ít nhất hai đến ba thập kỷ nữa, dù tốc độ tăng trưởng nhu cầu có thể chậm lại”.