Phó Thủ tướng yêu cầu làm đường sắt cao tốc Bắc - Nam không 'vừa làm, vừa chờ', khởi công vào tháng 12/2027
Phát biểu tại phiên họp thứ 3 của Ban Chỉ đạo Xây dựng, thực hiện đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia diễn ra sáng 26/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh tinh thần không 'vừa làm, vừa chờ' khi triển khai dự án đường sắt tốc độ cao.
Phó Thủ tướng nêu rõ, mục tiêu của dự án không chỉ xây dựng được một tuyến đường sắt tốc độ cao, mà còn phát triển ngành công nghiệp đường sắt tốc độ cao, đủ năng lực thi công, quản lý, vận hành, khai thác… Vì vậy, kế hoạch thực hiện dự án phải rõ việc, rõ người, rõ bước đi khoa học, bài bản, đồng bộ, toàn diện, không "vừa làm, vừa chờ".
Kế hoạch thực hiện phải khoa học, toàn diện, đồng bộ, thể hiện tính khả thi, linh hoạt để thực hiện mục tiêu có tuyến đường sắt tốc độ cao từ Bắc tới Nam, thậm chí có thể mở rộng hơn.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà. (Ảnh: VGP).
Về cơ chế chính sách pháp luật, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ GTVT xem xét kỹ lưỡng, xem xét sửa đổi Luật Đường sắt, phải tính toán, đưa vào hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan đến đường sắt tốc độ cao, bao gồm tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến công nghệ, thiết bị vận hành, điều hành, quản lý thông tin, vấn đề an toàn xây dựng, có chế chính sách đặc thù để làm được đường sắt cao tốc.
Đồng thời cần có những cơ chế, chính sách để lựa chọn đơn vị tư vấn quốc tế uy tín, kinh nghiệm, năng lực hàng đầu thế giới tham gia từ khâu thiết kế tổng thể, đến thẩm định, đánh giá, giám sát, quá trình lập quy hoạch, lựa chọn hướng tuyến, xây dựng nội dung các gói thầu, tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư; đồng thời các đơn vị tư vấn của Việt Nam có thể tham gia, học hỏi, nâng cao năng lực.
Trên cơ sở thiết kế kỹ thuật tổng thể, Bộ GTVT phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để xác định những đầu việc cần làm như xác định chỉ tiêu sử dụng đất, thực hiện giải phóng mặt bằng, điều chỉnh quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết để tạo quỹ đất phát triển đô thị, nông thôn theo hướng tuyến giao thông (TOD), xác định tổng vốn và phương án huy động (ngân sách, trái phiếu, ODA, đất đai) để thực hiện dự án…
Về định hướng phát triển công nghiệp đường sắt trong nước, Bộ GTVT, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp xây dựng tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp của Việt Nam tham gia cung cấp sản phẩm, dịch vụ phục vụ dự án, "xác định rõ doanh nghiệp Việt Nam sẽ làm chủ những khâu nào, nhập khẩu những trang thiết bị gì", phát triển sản xuất lưỡng dụng, đa mục đích.
Phó Thủ tướng yêu cầu Tổng công ty Đường sắt Việt Nam có phương án tái cơ cấu, kiện toàn tổ chức bộ máy để tham gia vào quá trình triển khai xây dựng dự án, cũng như tiếp nhận quản lý, khai thác, vận hành sau khi dự án hoàn thành.
Đối với việc bảo đảm an toàn thông tin, dữ liệu vận hành, khai thác, xử lý sự cố… phải học hỏi, tiếp nhận và làm chủ hoàn toàn, Phó Thủ tướng yêu cầu.
Trước đó, báo cáo Phó Thủ tướng về dự án này, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy cho biết, sau khi Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, Bộ GTVT đã xây dựng kế hoạch tổng thể triển khai dự án, bao gồm: Lựa chọn tư vấn; lập, thẩm định, phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi; đấu thầu các gói thầu thi công xây dựng… Dự kiến, dự án sẽ khởi công vào tháng 12/2027.
Bộ GTVT đang xây dựng, lấy ý kiến về dự thảo nghị quyết của Chính phủ xác định, quy định cụ thể các mốc tiến độ chính của dự án; thẩm quyền, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương; xây dựng một số chính đặc thù, đặc biệt đối với dự án.
