[Phần 1] Venezuela làm thế nào để biến tiền giấy vô giá trị thành vàng?
Khủng hoảng kinh tế Venezuela thúc đẩy sự phát triển của ngành khai thác vàng
Với cuộc khủng hoảng kinh tế nổ ra ở Venezuela, ước tính có khoảng 300.000 thợ đào vàng đã tìm đến những khu vực rừng rậm giàu khoáng sản để tìm kiếm vận may.
Họ chính là cánh tay trái đắc lực của Tổng thống Nicolas Maduro. Kể từ năm 2016, chính quyền của ông đã mua 17 tấn vàng trị giá khoảng 650 triệu USD từ những người thợ đào vàng, theo dữ liệu mới nhất từ ngân hàng trung ương Venezuela.
Nhận lại các tờ tiền giấy gần như không có giá trị, những người thợ đào mỏ này bán vàng cho chính phủ để mua thực phẩm và đồ dùng thiết yếu. Giao dịch vàng này là một đốm sáng trên thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, Mỹ đang sử dụng các biện pháp trừng phạt và đe dọa Venezuela vì hình thức giao dịch này, trong nỗ lực ngăn chặn chính phủ nước này sử dụng vàng quốc gia để duy trì hoạt động.
Chính quyềnTổng thống Mỹ Donald Trump đang gây áp lực buộc Vương quốc Anh không phát hành 1,2 tỉ USD dự trữ vàng mà Venezuela đã lưu trữ trong Ngân hàng Anh.
Các quan chức Mỹ gần đây cũng đã chỉ trích một công ty đầu tư có trụ sở tại Abu Dhabi mua vàng ở Venezuela và cảnh báo các khách hàng nước ngoài tiềm năng khác phải dừng việc mua vàng lại.
Trước tình hình đó, chính quyền Venezuela đã thực hiện các chương trình mua vàng trong dân. Tuy nhiên, ít người biết được cách thức các chương trình này hoạt động.
Để hiểu rõ hơn, phóng viên của Reuters đã theo dõi vàng Venezuela từ các mỏ vàng trong rừng rậm, qua ngân hàng trung ương ở thủ đô Caracas đến các nhà máy lọc dầu và xuất khẩu thực phẩm ở nước ngoài, phỏng vấn hơn 30 người có kiến thức về thương mại.
Họ gồm các thợ mỏ, thương nhân, nhà nghiên cứu học thuật, nhà ngoại giao và quan chức chính phủ. Hầu như tất cả đều yêu cầu giấu tên vì họ không được phép tiết lộ thông tin hoặc vì sợ sự trả thù từ chính quyền Venezuela hoặc Mỹ.
Jose Aular, một thanh niên 18 tuổi nói rằng anh ta đã mắc bệnh sốt rét 5 lần tại một mỏ khai thác hoang gần biên giới Venezuela và Brazil. Aular làm việc 12 giờ mỗi ngày với công việc chính là vác các bao tải đất vào một nhà máy nhỏ sử dụng thủy ngân độc hại để tách các mảnh kim loại quý.
Những người thợ tại các mỏ khai thác cho biết họ thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ tai nạn, các vụ nổ sung và cướp bóc.
 |
| Venezuela làm thế nào để biến tiền giấy vô giá trị thành vàng? |
Nhận được trợ giúp lớn từ Thổ Nhĩ Kỳ
Tổng thống Maduro cũng đã nhận được một sự trợ giúp lớn từ Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, người cũng đã từng đấu tranh với chính quyền ông Trump.
Venezuela bán hầu hết vàng cho các nhà máy lọc dầu Thổ Nhĩ Kỳ, sau đó sử dụng số tiền thu được để mua hàng tiêu dùng tại quốc gia này. Mì ống Thổ Nhĩ Kỳ và sữa bột hiện là mặt hàng chủ lực trong chương trình thực phẩm trợ giá của ông Maduro. Thương mại giữa hai quốc gia đã tăng gấp 8 lần trong năm ngoái.
Tuy nhiên trong những ngày gần đây, nhiều nước phương Tây đã công nhận nhà lãnh đạo phe đối lập Venezuela, Juan Guaido mới là tổng thống hợp pháp của Venezuela.
Các đối thủ của ông Maduro đã kêu gọi những khách hàng nước ngoài mua kim loại quý Venezuela ngừng kinh doanh với chính quyền mà họ gọi là không hợp pháp.
Cơn sốt vàng
Cơn sốt vàng bắt đầu ở những nơi như La Culebra, một khu rừng rậm cô lập ở miền nam Venezuela. Tại đây, hàng trăm người đàn ông lao động trong các mỏ khai thác thô.
Thợ mỏ 47 tuổi Jose Rondon đến từ phía đông bắc Venezuela cùng hai con trai lớn đã tìm đến khu mỏ năm 2016. Mức lương của một tài xế xe buýt không thể giúp ông trang trải cuộc sống trong bối cảnh siêu lạm phát của Venezuela.
Họ kiếm được khoảng 10 gram vàng hàng tháng từ công việc này. Tuy không nhiều nhưng vẫn gấp khoảng 20 lần thu nhập trước kia.
Những người khai thác nghiệp dư sau đó cũng mang vàng cám đến thị trấn El Callao để bán. Hầu hết người mua đều không có giấy phép, họ là thương nhân nhỏ lẻ làm việc trong các cửa hàng chật chội được trang bị báo động và cửa thép.
Vì đồng bolivar Venezuela đang mất giá từng giờ, quốc gia này đã mua vàng với giá cao hơn giá quốc tế để tránh tình trạng buôn lậu vàng ra khỏi đất nước để đổi lấy USD.
Các thương nhân bán vàng cho ông Jhony Diaz, một nhà bán buôn có giấy phép tại Puerto Ordaz, sau đó nhận tiền mặt mang về El Callao và các thị trấn đào vàng khác để trả tiền cho những người khai thác. Các công nhân này dùng tiền kiếm được để mua thức ăn, nhu yếu phẩm và gửi bất cứ thứ gì có thể cho gia đình họ.
Vàng do chính phủ thu mua được nung chảy trong các lò của Minerven, một công ty khai thác nhà nước, một nhân viên cấp cao cho biết. Sau đó số vàng này được vận chuyển đến tầng hầm của ngân hàng trung ương ở thủ đô Caracas.
Vàng không được giữ ở đó lâu. Dự trữ vàng của ngân hàng trung ương Venezuela đã giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong 75 năm. Quốc gia này đang bán vàng mới được khai thác cũng như dự trữ hiện có để trả nợ, theo hai quan chức chính phủ cấp cao.
Thổ Nhĩ Kỳ là người mua phần lớn lượng vàng này, các quan chức cho biết.
