Peter Lynch: 'Thích doanh nghiệp nào, mua cổ phiếu đó' là sai lầm nguy hiểm

Đầu tư đòi hỏi nhiều nghiên cứu

Peter Lynch là một trong số các nhà đầu tư xuất sắc nhất thế giới. Ông quản lý quỹ Fidelity Magellan trong 13 năm từ 1977 đến 1990 và đạt tỷ suất sinh lời bình quân 29,2%/năm - cao gấp hơn hai lần thị trường chung. Tài sản dưới quyền quản lý của quỹ Magellan từ 18 triệu USD lên 19 tỷ USD trong thời gian ông điều hành.

Ông nổi tiếng với việc tìm kiếm các cổ phiếu tăng 10 lần (ông đặt tên là tenbagger) hoặc tăng 100 lần (ông hay gọi là 100-bagger) trong vòng vài năm. Những cổ phiếu mang lại thành công cho ông đều là những tên tuổi lớn với hoạt động kinh doanh vững vàng chứ không phải các cổ phiếu đầu cơ, giảm sâu tăng sốc.

Những doanh nghiệp ông lựa chọn thường là các tên tuổi thành danh, quen thuộc với người dân Mỹ như hãng bán lẻ đồ chơi Toys R Us, tập đoàn xe hơi Ford, công ty thuốc lá Philip Morris, tổ chức cho vay mua nhà Fannie Mae, …

Một nhà đầu tư lỗi lạc khác là Warren Buffett cũng hay chọn cổ phiếu thân quen trong đời sống hàng ngày, thậm chí ông mua chính những doanh nghiệp sản xuất ra loại hàng hóa mà ông yêu thích.

Chẳng hạn, ông thích uống Coca-Cola và ông đang sở hữu hơn 20 tỷ USD cổ phiếu nước giải khát này. Ông thích ăn kem Dairy Queen và đã mua cả công ty từ năm 1977 với giá 585 triệu USD. Buffett thích ăn kẹo của See's Candies và đã chi 25 triệu USD để mua lại cả công ty vào năm 1972.

Lo nhà đầu tư có suy nghĩ lệch lạc về việc chọn cổ phiếu, Peter Lynch nhanh chóng cảnh báo: "Tôi không khuyến nghị mọi người mua cổ phiếu của một chuỗi bán lẻ chỉ vì thích mua sắm ở đó, cũng không nên mua cổ phiếu của một nhà sản xuất chỉ vì nó cho ra sản phẩm mà bạn yêu thích, không mua cổ phiếu chuỗi nhà hàng chỉ vì đồ ăn ở đó ngon. 

Việc yêu thích một cửa hàng hay một sản phẩm chỉ là lý do để quan tâm tới công ty đằng sau, đưa doanh nghiệp vào danh sách theo dõi, chứ chưa phải lý do để mua cổ phiếu".

"Không bao giờ đầu tư vào một công ty mà bạn chưa tìm hiểu kỹ về triển vọng lợi nhuận, điều kiện tài chính, vị thế cạnh tranh, kế hoạch mở rộng, và nhiều nhân tố khác nữa", Peter Lynch nói thêm.

Ông lấy ví dụ: Nếu sở hữu một cổ phiếu bán lẻ, nhà đầu tư cần đặc biệt chú ý phân tích xem công ty đang ở đâu trong giai đoạn tăng trưởng. Nếu doanh nghiệp mới chỉ hiện diện ở khoảng 10% địa phương thì triển vọng tăng trưởng dài hạn sẽ khác so với khi mới hiện diện ở 90% địa phương.

Dân nghiệp dư đánh bại Phố Wall

Peter Lynch còn cho rằng nhà đầu tư không nên răm rắp nghe theo khuyến nghị của các định chế tài chính hay các nhân vật nổi tiếng như chính ông. Tất cả quyết định đầu tư đều phải được đưa ra dựa trên nghiên cứu của bản thân.

Peter Lynch tự nói về mình: "Có ít nhất ba lý do để phớt lờ thông tin Peter Lynch đang mua những gì.

Thứ nhất, có thể ông ta sai. Danh mục của tôi không thiếu gì các cổ phiếu thua lỗ. Ngay cả những dòng tiền được cho là thông minh cũng thường mua bán dại dột tới khoảng 40% số lần giao dịch.

Thứ hai, ngay cả khi Peter Lynch chọn đúng, bạn cũng không biết khi nào ông ta sẽ đổi ý và bán cổ phiếu đi để mà bắt chước.

Thứ ba, nhà đầu tư có nhiều nguồn thông tin tốt hơn ở xung quanh, có thể chủ động theo dõi chứ không phải phụ thuộc vào ai".

Chỉ cần để ý, nhà đầu tư có thể chọn ra những cổ phiếu phi thường ngay từ văn phòng làm việc hay trong các cửa hàng bách hóa gần nhà, trước cả khi Wall Street phát hiện ra. Và chỉ cần trong danh mục có vài cổ phiếu tăng 10 lần (tenbagger) thì những cổ phiếu còn lại có bết bát hay thua lỗ cũng không làm cháy tài khoản.

Chính Peter Lynch cũng đã từng bỏ lỡ nhiều cổ phiếu đi lên thần tốc trong sự nghiệp của mình, bao gồm những cái tên nổi tiếng như Cisco hay Microsoft. 

Nhiều doanh nghiệp khi đó thuê Cisco kết nối các máy tính của mình thành một mạng lưới. Các trường cao đẳng và đại học thuê Cisco để lắp đặt hệ thống máy tính cho ký túc xá và phòng học. Giáo viên, sinh viên và các bậc cha mẹ đến thăm trường có thể nhận ra sự thay đổi này, nghiên cứu thêm và một số người đã vớ bở nhờ mua cổ phiếu Cisco.

Peter Lynch thì hoàn toàn bỏ lỡ cơ hội. Ông kể ra ví dụ này để cho thấy rằng các nhà đầu tư nghiệp dư hoàn toàn có cơ hội qua mặt các tay chơi chuyên nghiệp.