Ông lớn Alibaba đón nhận loạt 'cơ hội mới' từ đợt tái cấu trúc lịch sử

Quá trình tái cấu trúc của Alibaba Group Holding đã có một khởi đầu nhanh chóng. Mỗi đơn vị trong số 6 nhóm kinh doanh của công ty hiện có giám đốc điều hành và ban giám đốc riêng, theo Asia Nikkei. Tuần trước, lãnh đạo của Alibaba, Daniel Zhang, đã đưa ra kế hoạch cụ thể cho việc niêm yết trên thị trường chứng khoán riêng biệt cho ba trong số các đơn vị trong vòng 18 tháng tới.

Mặc dù quá trình tái cơ cấu của Alibaba đánh dấu một trong những đợt tái cấu trúc quan trọng nhất trong lịch sử của công ty, nhưng đây không phải là một bước phát triển quá ngạc nhiên do tần suất các công ty Trung Quốc thay đổi để thích ứng với thị trường tiêu dùng năng động của đất nước, sự cạnh tranh gay gắt, sự mơ hồ về chính sách và nhu cầu của cổ đông ngày càng tăng.

Đối thủ của Alibaba, ông lớn lĩnh vực TMĐT JD.com cũng đã đi theo con đường huy động vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài cho nhiều đơn vị kinh doanh khác nhau và sau đó niêm yết riêng lẻ trên thị trường chứng khoán.

Bản thân Alibaba đã báo cáo kết quả riêng lẻ cho 6 đơn vị kinh doanh "mới" của mình trong vài năm vừa qua. Bộ phận điện toán đám mây và đơn vị logistics Cainiao – hai trong số các đơn vị mà Zhang cho biết sẽ sớm niêm yết – dường như đã sẵn sàng hoạt động độc lập, một phần vì cả hai đều đã phục vụ nhiều khách hàng bên thứ ba và có hoạt động kinh doanh tương đối rõ ràng.

Cainiao là đơn vị phát triển nhanh nhất của Alibaba trong khi bộ phận điện toán đám mây, trực tiếp dưới sự lãnh đạo của Zhang, trước đây đã thu hút các nhà đầu tư bên ngoài, bao gồm các quỹ có chủ quyền Singapore GIC và Temasek.

Việc tái cơ cấu của Alibaba cho thấy những hạn chế của một hệ sinh thái kinh doanh tập trung vào một đơn vị cốt lõi. Một cải tiến quan trọng về tổ chức tại Alibaba là "văn phòng trung gian", một nền tảng kỹ thuật số được duy trì và phát triển bởi các nhóm chức năng chéo để đáp ứng nhu cầu của hơn 2 triệu thương nhân được phục vụ bởi hàng trăm doanh nghiệp trong hệ sinh thái khác nhau.

Trong những năm gần đây, một số đơn vị kinh doanh cảm thấy rằng văn phòng trung gian đã trở nên quá nổi trội và chiếm một vai trò “quá trung tâm”. Nhiều người phàn nàn rằng văn phòng trung gian đã trở nên cồng kềnh đến mức làm chậm quá trình phát triển của chính họ, đặc biệt là với việc giới thiệu nhiều sản phẩm và đổi mới đột phá hơn. Ngày càng có nhiều người ưa thích chuyển một số khả năng kỹ thuật số trực tiếp đến các đơn vị kinh doanh.

Đáp lại, Zhang đã kiên quyết về việc làm cho văn phòng cấp trung trở nên "nhẹ nhàng" hơn - nghĩa là nhanh nhẹn và nhạy bén hơn. Một văn phòng trung gian nhẹ hơn sẽ cho phép quyền tự chủ của đơn vị kinh doanh, điều bắt buộc hiện nay với quá trình tái cấu trúc mới.

Những cơ hội mới

Từ quan điểm của nhân viên, việc tái cấu trúc có thể tạo ra những cơ hội mới để tăng trưởng và phát triển cũng như truyền nhiệt huyết mới trong một tổ chức đã trải qua những khó khăn trong vài năm qua, mặc dù có vẻ như một số lượng lớn nhân viên có thể bị mất công việc của họ. Các nhân viên và giám đốc điều hành tài năng có thể được giữ lại vì các đơn vị kinh doanh sẽ có nhiều quyền tự chủ hơn trong việc thiết lập các kế hoạch khuyến khích, lương thưởng.

Từ quan điểm của chính phủ, việc tái cấu trúc có thể giúp Alibaba đối phó dễ dàng hơn với các quy định mới và tăng cường giám sát, vì mỗi đơn vị kinh doanh sẽ có hội đồng quản trị riêng, sẽ sát sao hơn với các vấn đề của đơn vị và có thể giám sát trực tiếp cũng như chịu trách nhiệm giải trình.

Quy mô nhỏ cũng có thể giúp Alibaba đối phó với những lo ngại về chống độc quyền, mặc dù các cơ quan quản lý vẫn đang cố gắng tìm ra cách tiếp cận tối ưu để xử lý các vấn đề như vậy và việc tái cấu trúc có thể khiến các cơ quan quản lý gặp khó khăn hơn trong việc quản lý toàn bộ công ty.

Đối với các cổ đông, tính linh hoạt tăng lên và tiềm năng tăng trưởng đi kèm với việc tái cơ cấu có thể là một điều tích cực, vì nó có thể dẫn đến khả năng sinh lời và lợi tức đầu tư cao hơn. Khả năng huy động vốn từ bên ngoài của mỗi nhóm kinh doanh, dù là tư nhân hay niêm yết, cũng có thể làm tăng giá trị cho các đơn vị và thị trường cho đến nay đã phản ứng tích cực với việc tái cấu trúc.

Mặc dù các đơn vị kinh doanh cạnh tranh như điện toán đám mây có khả năng hoạt động khá tốt, nhưng vẫn chưa rõ liệu những đơn vị nhỏ hơn như dịch vụ phong cách sống địa phương có đủ dòng tiền để tự tỏa sáng hay không, vì họ từ lâu đã có thể dựa vào dòng tiền từ tiền của Alibaba.

Mặt khác, có thể sự phát triển của những mảng kinh doanh hoạt động kém hiệu quả này đã bị kìm hãm dưới cái bóng của các bộ phận vốn trước đây đã đóng vai trò chủ chốt của Alibaba và việc tái cấu trúc sẽ tạo cơ hội cho họ tỏa sáng.

Bất chấp những rủi ro và thách thức tiềm ẩn, việc tái cấu trúc có khả năng mang lại những lợi ích đáng kể cho Alibaba. Việc cải thiện sự tập trung và tăng tính linh hoạt có thể dẫn đến khả năng quyết định và phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn.

Ngoài ra, việc thành lập các nhóm kinh doanh chuyên biệt hơn có thể giúp Alibaba khai thác các thị trường và cơ hội mới, đặc biệt là trong các lĩnh vực giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp như điện toán đám mây và hậu cần.