Nợ xấu nhiều công ty tài chính tăng cao, có nơi lên đến 20%

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) được công bố tại Hội thảo “Gỡ khó cho vay tiêu dùng - Đẩy lùi tín dụng đen” sáng 31/10, tính đến cuối tháng 7, dư nợ cho vay phục vụ đời sống đạt 2,6 triệu tỷ đồng, tăng 2,93% so với cuối năm 2022, chiếm 21,31% dư nợ nền kinh tế.

Mức tăng trưởng này được đánh giá là quá khiêm tốn nếu so sánh với mức tăng 22% của cả năm 2022, tuy nhiên khi nhìn vào mức tăng trưởng khiêm tốn 4,56% của tín dụng nền kinh tế đến cuối tháng 7 thì có thể nhận thấy đây là một xu hướng chung.

Nợ xấu nhiều công ty tài chính tăng cao, có nơi lên đến 20%

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), cho biết trong bối cảnh kinh tế khó khăn, các công ty tài chính đã chấp hành nghiêm túc chỉ đạo của NHNN tổ chức triển khai cho vay tiêu dùng đối với những đối tượng dưới chuẩn nhằm hạn chế và từng bước đẩy lùi tín dụng đen, song đến nay hầu như các công ty tài chính đều gặp rất nhiều khó khăn do nợ xấu ngày càng tăng cao.

Tính đến cuối tháng 8, dư nợ cho vay phục vụ đời sống toàn hệ thống đạt khoảng 2,67 triệu tỷ đồng, chiếm 21% tổng dư nợ nền kinh tế, nợ xấu chiếm tỷ lệ trên 4%. Trong đó, dư nợ cho vay phục vụ nhu cầu đời sống của 16 công ty tài chính chỉ chiếm khoảng hơn 5% dư nợ cho cho vay phục vụ đời sống với 135.945 tỷ đồng.

"Tuy nhiên, nợ xấu của các công ty tài chính đến nay đã lên đến 8-10% cá biệt có công ty nợ xấu lên đến 20%, nhiều công ty lâm vào tình trạng khó khăn, thậm chí thua lỗ do phải trích dự phòng rủi ro nợ xấu tăng cao", ông Nguyễn Quốc Hùng cho biết.

Đại diện của VNBA cho rằng có nhiều nguyên nhân khiến cho nợ xấu của các công ty tài chính tăng cao. Ngoài những yếu tố khách quan với khó khăn chung còn có những yếu tố chủ quan và rất nguy hiểm mà chưa có chế tài xử lý đó là khách hàng cố tình không trả nợ, người trước khuyên người sau không trả nợ, thậm chí cán bộ công ty đến đòi nợ hoặc nhắc nợ thì chống đối, tố cáo, vu khống cán bộ là dùng biện pháp manh động để đòi nợ đến chính quyền.

Một số đối tượng lợi dụng việc cơ quan quản lý trấn áp tội phạm tín dụng đen và cố tình qui kết các công ty tài chính tiêu dùng do NHNN cấp phép là tổ chức tín dụng đen nên không trả nợ và thành lập hội bùng nợ trên zalo, facebook …. nhưng không hề bị xử lý.

Thực trạng đó dẫn đến nợ xấu của các công ty tài chính tiêu dùng tăng cao, cán bộ thu hồi nợ nghỉ việc, các công ty tài chính không thể tiếp tục mở rộng cho vay được, thực tế dư nợ không tăng mà còn giảm so với năm 2022 (giảm trên 60.000 tỷ), ông Hùng cho biết.

Chất lượng tài sản tại các công ty tài chính tiêu dùng sụt giảm, nợ xấu gia tăng cũng buộc các công ty này phải siết chặt điều kiện cho vay hơn, đẩy mức lãi suất cho vay tăng cao khiến những người có nhu cầu vay tiêu dùng chính đáng càng khó tiếp cận các khoản vay chính thống và có thể sẽ bị buộc phải tìm đến tín dụng đen để giải quyết các nhu cầu vốn sinh hoạt cấp thiết.

Nở rộ tình trạng "bùng nợ" 

Tình trạng tín dụng đen "núp bóng" cho vay tiêu dùng, thậm chí mạo danh ngân hàng, công ty tài chính… khiến người vay không phân biệt được đâu là công ty tài chính, fintech được cấp phép chính thống, đâu là tín dụng đen.

"Có 16 công ty tài chính tiêu dùng được NHNN cấp phép song giá trị tích cực mà các công ty này đang bị pha loãng bởi sự xâm lấn của hàng trăm tổ chức tín dụng phi chính thức. Việc bùng nổ các app cho vay tiêu dùng giả danh khiến góc nhìn của nhiều người đối với hoạt động của các công ty tài chính được cấp phép trở nên méo mó",ông Lê Quốc Ninh, Tổng Giám đốc Công ty Tài chính TNHH MB Shinsei cho hay.

Từ đó, kéo theo hiện tượng một số khách hàng mượn những thông tin công ty tài chính bị kiểm tra để tẩy chay, chây ỳ trả nợ thậm chí lan truyền xúi giục nhiều người khác cùng “bùng nợ” trên mạng xã hội càng khiến thị trường vay tiêu dùng bị méo mó.

Khách đã vay chậm trả, trong khi nhiều khách hàng mới lại đến từ các hội nhóm dạy nhau bùng nợ. Khó thu hồi nợ, khiến nợ xấu của các công ty tài chính tăng cao. Nợ xấu cao, công ty lại không dám đẩy mạnh cho vay. Một vòng luẩn quẩn khiến nhiều bên cho vay rơi vào thế lưỡng nan.

Ông Ninh cũng mong muốn chính quyền địa phương hỗ trợ cho các lực lượng thu hồi nợ và nhân sự của các công ty tài chính tiếp cận khách hàng để tìm giải pháp, thay vì có những giải pháp tiêu cực, thậm chí là ngăn cấm như hiện tại. Đồng thời phối hợp răn đe đối với những đối tượng cố tình mặc dù có tiền nhưng chạy ì không trả nợ.

"Dịch vụ thu hồi nợ chuyên nghiệp  theo luật hiện nay bị cấm tại Việt Nam. Song theo tại nhiều nước, dịch vụ này được quy định rõ ràng, chặt chẽ, tạo hành lang pháp lý cho dịch vụ thu hồi nợ chuyên nghiệp", đại diện MCredit cho hay.