Nợ công bình quân đầu người có xu hướng tăng, mỗi người dân gánh trên 35 triệu đồng nợ công năm 2020

Chiều 23/5, Quốc hội đã nghe Báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2020 do Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc thừa ủy quyền của Thủ tướng trình tại kỳ họp thứ 3, theo Báo Chính phủ.

Theo đó, quyết toán bội chi NSNN là 216.405 tỷ đồng, bằng 3,44% GDP thực hiện, giảm 18.394,4 tỷ đồng so với dự toán đầu năm và giảm 151.894 tỷ đồng so với mức Quốc hội cho phép.

Tổng chi cân đối ngân sách là hơn 2,3 triệu tỷ đồng, trong đó chi theo dự toán là gần 1,71 triệu tỷ đồng, chi chuyển nguồn sang năm 2021 là hơn 643.406 tỷ đồng.

Bội chi NSNN 216.405 tỷ đồng, bằng 3,44% GDP, bao gồm: bội chi ngân sách Trung ương là 213.088 tỷ đồng, bội chi NSĐP là 3.317 tỷ đồng.

Bộ trưởng Tài chính cho biết, nguồn bù đắp bội chi ngân sách Trung ương từ vay trong nước là 178.515 tỷ đồng; vay ngoài nước là 34.573 tỷ đồng.

Theo Thanh tra, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng cho biết, nhờ kiểm soát bội chi ngân sách và cơ cấu lại nợ công, nên tỷ lệ nợ công đã giảm mạnh từ mức 63,7% GDP cuối năm 2016 xuống 55,2% GDP cuối năm 2020.

Tuy nhiên trong báo cáo kiểm toán, Tổng Kiểm toán Nhà nước Trần Sỹ Thanh lưu ý, dư nợ công đến 31/12/2020 là 3,52 triệu tỷ đồng, tăng 6,02% so với năm 2019, bằng 55,94% so với GDP (dưới mức trần 65% GDP).

Như vậy, nợ công bình quân đầu người là 35,1 triệu đồng/người và có xu hướng tăng qua các năm khi năm 2018 là 31,69 triệu đồng/người; năm 2019 là 33,62 triệu đồng/người.

Ông Thanh cũng cho biết, việc thực hiện thu ngân sách còn hạn chế như một số khoản thu từ sản xuất kinh doanh đều hụt thu, khoản thu từ các doanh nghiệp nhà nước chỉ đạt 37,1% so với dự toán.

Đáng chú ý, khoản nợ thuế tính đến 31/12/2020 là hơn 99.000 tỷ đồng, giảm 0,63%, chủ yếu do thực hiện khoanh nợ thuế và xóa nợ. Nợ thuế quá hạn là hơn 7.100 tỷ đồng, tăng 1%.

Trong khi, chi cho đầu tư phát triển thì một số bộ ngành, địa phương có tỷ lệ giải ngân chi đầu tư từ nguồn vốn nước ngoài thấp đã làm giảm hiệu quả nguồn vốn vay nước ngoài.

Quyết toán chi thường xuyên ở một số khoản chi sự nghiệp từ ngân sách trung ương có tỷ lệ thực hiện thấp; đặc biệt là chi bảo vệ môi trường đạt tỷ lệ rất thấp.

Tổng số tiết kiệm chi theo Nghị quyết số 84 của Chính phủ đã được báo cáo Quốc hội là hơn 1.500 tỷ đồng. Song, còn một số đơn vị số tiết kiệm theo quyết toán thấp hơn so với số đã báo cáo Quốc hội.

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, Ủy ban Tài chính Ngân sách tán thành trình Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách năm 2020 như đề xuất của Chính phủ. Cơ quan này đề nghị Chính phủ cần rút kinh nghiệm về đánh giá tình hình thực hiện thu chi ngân sách.

Theo bà Nguyễn Phú Hà, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách, khi còn hai tháng hết niên độ ngân sách vẫn đề xuất Quốc hội điều chỉnh tăng bội chi thêm 133.500 tỷ đồng, nhưng thực tế lại thực hiện thấp hơn dự toán ban đầu.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ quản lý chặt các khoản vốn vay; các khoản tạm ứng và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn vay để giảm bội chi ngân sách Trung ương, vay nợ Chính phủ và giảm chi phí trả lãi vay.