Những tác động kinh tế sau khi mỏ đồng lớn nhất thế giới đóng cửa
Tập đoàn khai khoáng First Quantum Minerals của Canada (Ca-na-đa) hôm 28/6 thông báo sẽ tiếp tục thực hiện các bước tố tụng trọng tài đối với Panama vào đầu tháng 7/2024 nhằm giải quyết các tranh chấp liên quan đến quyết định đóng cửa mỏ đồng Cobre Panama mà chính phủ nước này thực hiện hồi tháng 11/2023.
Vụ việc cũng tác động đáng kể đến tăng trưởng kinh tế của Panama, do mỏ Cobre Panama đóng góp tới 4% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cũng như 75% kim ngạch xuất khẩu của Panama. Báo cáo gần đây của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tốc độ tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Panama sẽ chỉ đạt 2,5% trong năm 2024 do đóng cửa mỏ đồng trên.
First Quantum đưa ra tuyên bố trên sau quá trình thương lượng kéo dài 6 tháng mà không đạt kết quả. Đặc biệt, trong thời điểm Tổng thống đắc cử Jose Raul Mulino chuẩn bị nhậm chức vào ngày 1/7 tới, chính quyền của ông Mulino có thể sẽ đưa ra quyết định mới về hoạt động của một trong những mỏ đồng lộ thiên lớn nhất thế giới.
Trước đó, tập đoàn của Canada đã đàm phán với chính phủ sắp mãn nhiệm của Panama về việc cho phép doanh nghiệp này bán 130.000 tấn tinh quặng đồng đã khai thác còn tồn đọng tại mỏ Cobre Panama, đồng thời bày tỏ mong muốn đàm phán với chính phủ nhiệm kỳ mới của Panama về quyết định trên.
Hồi tháng 12/2023, First Quantum đã khởi kiện Panama tại Tòa án Trọng tài Quốc tế ở Miami (Mỹ), yêu cầu nước này bồi thường 20 tỷ USD nếu quyết định đóng cửa mỏ Cobre Panama. Sự việc diễn ra sau khi Tòa án Tối cao Panama tuyên bố hợp đồng khai thác của tập đoàn này với Panama là vi hiến. Phán quyết được đưa sau khi chịu sức ép từ các cuộc biểu tình lan rộng khắp nước này nhằm kêu gọi bảo vệ môi trường, phản đối việc khai thác mỏ, cũng như cho rằng chính phủ quốc gia Trung Mỹ này ký kết hợp đồng theo hướng có lợi cho Tập đoàn First Quantum.
Trong khi đó, phát biểu tại một sự kiện hôm 26/6, Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp mới được bổ nhiệm Julio Moltó đánh giá việc giải quyết tranh chấp liên quan đến mỏ Cobre Panama là ưu tiên hàng đầu của chính phủ mới Panama, trong đó tiết lộ khả năng ký hợp đồng hoàn toàn mới với First Quantum.
